Czy można pojechać z bliską osobą? Co zrobić, jeśli warunki na miejscu nie spełniają oczekiwań? Czy da się wybrać konkretne uzdrowisko? Co najważniejsze – jak nie dać się zaskoczyć przez procedury? O tym wszystkim z radcą prawnym Zbigniewem Cieślakiem z kancelarii Chałas i Wspólnicy, ekspertem w zakresie prawa medycznego i leczenia uzdrowiskowego rozmawiał Artur Sadziński.

Tekst powstał przy współpracy z kancelarią Chałas i wspólnicy. / Materiały prasowe

Kto może liczyć na miejsce w sanatorium z NFZ?

— Panie Mecenasie, zacznijmy od podstaw: komu przysługuje wyjazd do sanatorium z NFZ?

Reklama

— Jeśli jesteś osobą ubezpieczoną – obowiązkowo lub dobrowolnie – spełniasz pierwszy warunek. Ale nie tylko osoby pracujące mogą się starać. Kombatanci, inwalidzi wojenni czy inne osoby uprawnione do świadczeń zdrowotnych na mocy ustawy również mają takie prawo.

— Czyli samo ubezpieczenie nie wystarczy?

— Dokładnie. Potrzebne są też wskazania medyczne – czyli problemy zdrowotne, które można leczyć w warunkach uzdrowiskowych. To nie są wakacje, lecz forma terapii. Lekarz ocenia, czy stan zdrowia pacjenta pozwala na udział w zabiegach i czy kwalifikuje się on do jednej z 17 grup schorzeń uprawniających do leczenia uzdrowiskowego.

17 powodów, by dostać skierowanie

Reklama

— Jakie schorzenia kwalifikują do leczenia w sanatorium?

— Między innymi choroby reumatologiczne, ortopedyczne, układu krążenia i oddechowego, a także otyłość, cukrzyca czy zaburzenia hormonalne. Lista jest szeroka, ale to lekarz decyduje, czy uzdrowisko będzie najlepszym rozwiązaniem. W uzdrowisku można leczyć następujące choroby:

1)choroby ortopedyczno-urazowe;

2)choroby układu nerwowego;

3)choroby reumatologiczne;

4)choroby kardiologiczne i nadciśnienie;

5)choroby naczyń obwodowych;

6)choroby górnych dróg oddechowych;

7)choroby dolnych dróg oddechowych;

8)choroby układu trawienia;

9)cukrzyca;

10)otyłość;

11)choroby endokrynologiczne;

12)osteoporoza;

13)choroby skóry;

14)choroby kobiece;

15)choroby nerek i dróg moczowych;

16)choroby krwi i układu krwiotwórczego;

17)choroby oka i przydatków oka.

— Czy jakaś grupa pacjentów nie ma szans na wyjazd?

— Osoby niesamodzielne, kobiety w ciąży, pacjenci z aktywnym nowotworem lub chorobą zakaźną w ostrej fazie – nie zostaną zakwalifikowani. Sanatorium nie służy leczeniu ostrych lub ciężkich stanów.

Skierowanie to dopiero początek. Ile trwa oczekiwanie?

— Ile trzeba czekać na wyjazd, gdy skierowanie jest już w ręku?

— Średni czas oczekiwania to około 10 miesięcy, ale zależy to od województwa. W warmińsko-mazurskim można pojechać już po 3–4 miesiącach, w wielkopolskim – nawet po roku. Warto sprawdzać dane lokalnych oddziałów NFZ.

— Czy można przyspieszyć wyjazd?

—Tak, w przypadku pilnych wskazań – nie tylko medycznych. Kombatanci, inwalidzi wojenni i osoby represjonowane mają ustawowe prawo do szybszego skierowania. Lekarz powinien wtedy oznaczyć dokument jako „przypadek pilny”.

Marzysz o konkretnym uzdrowisku? NFZ ma inne plany

— Czy można samodzielnie wybrać sanatorium lub termin?

— Niestety nie. NFZ przydziela miejsce i termin na podstawie wskazań zdrowotnych i dostępności. Nie można „zamówić” konkretnego uzdrowiska, nawet jeśli ktoś bywał tam wcześniej.

— Co zrobić jeśli termin nie pasuje pacjentowi?

— Można poprosić o zmianę, ale ostrożnie – taka prośba może zostać potraktowana jako rezygnacja. Wtedy dokumentacja wraca do lekarza i cały proces zaczyna się od nowa. Jeśli masz ważny powód – np. opiekę nad bliskim – dołącz stosowne zaświadczenia.

Koszty: co pokrywa NFZ, a co pacjent?

— Czy wyjazd do sanatorium z NFZ jest bezpłatny?

— NFZ pokrywa koszty leczenia, ale pacjent płaci za przejazd oraz częściowo za zakwaterowanie i wyżywienie. Koszty zależą od standardu pokoju i sezonu – latem (1 maja – 30 września) jest drożej.

— Czy osoba towarzysząca może pojechać razem z pacjentem?

— Może pojechać tylko za zgodą ośrodka i na własny koszt. NFZ nie finansuje takich pobytów. Warto wcześniej zapytać, czy dana placówka to umożliwia.

— Czy podczas pobytu w sanatorium trzeba liczyć się z dodatkowymi opłatami?

— Tak. Za dodatkowe usługi – basen, masaże, konsultacje – pacjent płaci sam. Dlatego warto wcześniej zapoznać się z cennikiem.

Zimna woda, brak zabiegów, niemiła obsługa – co robić?

— Co, jeśli warunki są nie do przyjęcia?

— Reaguj od razu: zgłoś problem kierownikowi, wpisz uwagę do książki skarg, zrób zdjęcia. Masz prawo do godnych warunków. Jeśli sytuacja się nie poprawi, możesz wrócić do domu – ale koniecznie złóż pisemne uzasadnienie.

— Jakie mogą być konsekwencje wcześniejszego wyjazdu?

— NFZ może uznać, że zmarnowałeś świadczenie i przez 18 miesięcy nie przyznać nowego skierowania.

— Co należy zrobić, jeśli podczas pobytu w sanatorium wydarzy się coś poważnego, na przykład wypadek?

— Zgłoś to personelowi, poproś o dokumentację, zrób zdjęcia. Sanatorium ma obowiązek zorganizować transport do szpitala. Jeśli doszło do zaniedbania – możesz ubiegać się o odszkodowanie.

— Jak uniknąć problemów?

— Czytaj regulamin, pytaj o wszystko i reaguj na bieżąco. Wielu pacjentów zgłasza problemy dopiero po powrocie – wtedy często jest już za późno.

Nowe przepisy – zmiany już w drodze

— Czy planowane są zmiany w przepisach?

— Tak. Trwa nowelizacja rozporządzenia Ministra Zdrowia z 2011 roku, która ma przyspieszyć zatwierdzanie skierowań. Zmienia się też zarządzenie Prezesa NFZ. Nowe przepisy mają ułatwić leczenie m.in. dzieci z MPD i innymi schorzeniami neurologicznymi.

— Dziękuję za rozmowę.

— Dziękuję również. Sanatorium to nie luksusowy urlop, ale realna forma leczenia. Im lepiej się do niego przygotujemy – formalnie i psychicznie – tym więcej z niego skorzystamy. Życzę wszystkim pacjentom skutecznej terapii i spokojnego pobytu.

Kluczowe informacje do zapamiętania

  • Średni czas oczekiwania na sanatorium z NFZ to 10 miesięcy (różni się w zależności od województwa).
  • Miejsce i termin przydziela NFZ – nie można ich wybrać samodzielnie.
  • Rezygnacja bez uzasadnienia może skutkować utratą prawa do kolejnego skierowania.
  • Pacjent pokrywa część kosztów: zakwaterowanie, wyżywienie, przejazd.
  • Osoba towarzysząca może pojechać tylko za zgodą ośrodka i na własny koszt.
  • Wszelkie nieprawidłowości należy zgłaszać i dokumentować na bieżąco.
  • Trwają zmiany przepisów – warto śledzić nowelizacje rozporządzeń i zarządzeń NFZ.