Kto może dostać darmowe leki?

Od lipca 2025 r. bezpłatne leki będą przysługiwać czterem grupom pacjentów. Wystarczy recepta od lekarza z odpowiednim oznaczeniem i dokument potwierdzający uprawnienia. Oto szczegóły:

Reklama

Seniorzy 65+

Każda osoba, która ukończyła 65. rok życia, może otrzymać leki z listy refundacyjnej bez opłat. Warunkiem jest oznaczenie "S" na recepcie – wpisuje je lekarz podczas wystawiania dokumentu. Przykładowe leki:

  • Amlodypina, Ramipryl – na nadciśnienie,
  • Atorwastatyna, Rosuwastatyna – na cholesterol,
  • Omeprazol, Pantoprazol – na refluks i chorobę wrzodową,
  • Furosemid – na obrzęki i niewydolność serca.

Seniorzy 70+

Osoby po 70. roku życia mają dostęp do jeszcze szerszej listy leków – m.in. silniejszych preparatów kardiologicznych i neurologicznych, często używanych przy chorobach przewlekłych. Takich jak:

  • Bisoprolol, Metoprolol – na choroby serca,
  • Donepezil, Memantyna – przy chorobie Alzheimera,
  • Insuliny ludzkie i analogowe – dla cukrzyków,
  • Apiksaban, Klopidogrel – leki przeciwzakrzepowe.

Dzieci i młodzież do 18 lat

Rodzice i opiekunowie dzieci mogą skorzystać z darmowych leków pediatrycznych. Warunkiem jest oznaczenie "DZ" na recepcie. Uprawnienie przysługuje wszystkim osobom poniżej 18. roku życia. Do darmowych leków w tej kategorii należy między innymi:

  • Amoksycylina, Cefuroksym – antybiotyki stosowane przy infekcjach dróg oddechowych,
  • Ibuprofen, Paracetamol – leki przeciwgorączkowe i przeciwbólowe,
  • Salbutamol, Montelukast – leki wziewne dla dzieci z astmą,
  • Desloratadyna,Loratadyna – na alergie sezonowe i przewlekłe.

Kobiety w ciąży

Kobiety oczekujące dziecka mogą otrzymać darmowe leki niezbędne do prawidłowego przebiegu ciąży i ochrony zdrowia matki oraz dziecka. Wystarczy zaświadczenie od lekarza prowadzącego i recepta z oznaczeniem "C".Przykładowe leki to:

  • Kwas foliowy – zapobiega wadom cewy nerwowej u płodu,
  • Żelazo (np. ferrous sulfate) – zapobiega anemii ciążowej,
  • Duphaston, Luteina (progesteron) – stosowane przy ryzyku poronienia lub niewydolności szyjki macicy,
  • Magnez z witaminą B6 – na skurcze mięśni i napięcie.

Jakie leki będą dostępne za darmo?

Od lipca na listę trafią kolejne leki m.in. na nadciśnienie, cukrzycę i infekcje. Zgodnie z zapowiedziami resortu zdrowia, wśród nowości znajdą się m.in.:

  • leki na nadciśnienie (np. amlodypina, losartan),
  • preparaty przeciwcukrzycowe (metformina, insuliny),
  • leki przeciwzakrzepowe (kwas acetylosalicylowy),
  • antybiotyki pediatryczne (amoksycylina, cefuroksym),
  • leki dla kobiet w ciąży.

Pełna, oficjalna lista ma zostać opublikowana na początku czerwca. Od lipca wszystkie apteki objęte umową z NFZ będą musiały stosować zaktualizowany wykaz.

Co trzeba zrobić, żeby dostać darmowy lek?

Procedura jest prosta, ale trzeba pamiętać o kilku warunkach. Sam fakt, że pacjent ma 65 lat lub jest w ciąży, nie wystarczy – konieczne są odpowiednie oznaczenia na recepcie i dokument potwierdzający uprawnienia. Oto jak wygląda krok po kroku:

Lekarz rodzinny lub specjalista musi wystawić receptę z odpowiednią literą:

  • "S" – dla seniorów 65+,
  • "DZ" – dla dzieci i młodzieży do 18 lat,
  • "C" – dla kobiet w ciąży.

Bez tego oznaczenia lek nie zostanie wydany za darmo – nawet jeśli pacjent spełnia inne warunki.

Potrzebny jest dowód osobisty, PESEL, legitymacja szkolna (dla dzieci) lub zaświadczenie od lekarza prowadzącego ciążę. Warto mieć je przy sobie, by uniknąć odmowy.

Większość aptek uczestniczy w programie darmowych leków, ale nie wszystkie. Przed realizacją recepty dobrze zapytać farmaceutę, czy dana placówka honoruje refundację dla danej grupy pacjentów.

Co się zmienia?

Program darmowych leków z roku na rok obejmuje coraz więcej osób i preparatów. Zaczęło się skromnie – od seniorów 75+, ale dziś lista uprawnień rośnie w szybkim tempie. Od lipca 2025 r. Ministerstwo Zdrowia zapowiada kolejny krok: więcej chorób, więcej leków i szerszy dostęp dla milionów pacjentów. Oto jak program zmieniał się na przestrzeni lat:

Rok Grupy uprawnione Liczba leków
2023 Seniorzy 75+ ok. 2 000
2024 Seniorzy 65+, dzieci, kobiety w ciąży ok. 4 000
2025 Szerszy katalog chorób + insuliny, antybiotyki pediatryczne ~4 800 (szacunki MZ)
Reklama

Ministerstwo szacuje, że zmiany obejmą dodatkowo nawet kilka milionów pacjentów, którzy wcześniej nie kwalifikowali się do programu – szczególnie rodziny z dziećmi, osoby z cukrzycą i kobiety w ciąży. Dzięki rozszerzeniu listy znacznie łatwiej będzie o receptę na bezpłatny lek – i to nie tylko dla seniorów.

Czy apteka może odmówić?

Tak, ale tylko w kilku przypadkach:

  • gdyrecepta jest wystawiona nieprawidłowo,
  • jeślidany lek nie figuruje na obowiązującej liście,
  • gdy apteka nie ma umowy z NFZ (dotyczy to głównie placówek prywatnych lub zamkniętych).

Gdzie sprawdzić, czy lek jest na liście?

  • Wchodząc na pacjent.gov.pl – w zakładce „Darmowe leki”.
  • Przez wyszukiwarkę leków w serwisie Ministerstwa Zdrowia.
  • Bezpośrednio w aptece – farmaceuci mają dostęp do aktualnej bazy.

Od lipca 2025 r. rozszerza się lista darmowych leków. Seniorzy, dzieci i kobiety w ciąży będą mogli liczyć na refundację nowych preparatów – bez żadnych dopłat. Wystarczy właściwie wystawiona recepta i dokument potwierdzający uprawnienia. Nowa lista wejdzie w życie 1 lipca i będzie obejmować m.in. leki na cukrzycę, nadciśnienie, infekcje oraz suplementy dla kobiet w ciąży.