Dr Nita: Endometrioza to tabu. Wiele kobiet unika rozmowy z lekarzem o objawach

Joanna Rokicka, Dziennik: Dlaczego do niedawna mało mówiło się o endometriozie?

Dr n. med. Magdalena Nita: Do niedawna endometrioza rzeczywiście była niedostrzeganym i niedopowiedzianym problemem zdrowotnym w Polsce, a istnieje kilka czynników, które bezsprzecznie mogły przyczynić się do tego stanu rzeczy.

Duże znaczenie ma brak świadomości społecznej: W polskim społeczeństwie przez wiele lat endometrioza była mało znana i niedoceniana. Mimo że szacuje się, że dotyka ona od 6 do 10 proc. ogólnej populacji kobiet w wieku reprodukcyjnym, dane na temat występowania endometriozy w Polsce mogą być ograniczone i różnić się w zależności od źródła i metodologii badań.

Brak edukacji na temat tej choroby prowadził do tego, że kobiety z objawami endometriozy często nie zdawały sobie sprawy z tego, co się z nimi dzieje, a także do opóźnionej diagnozy.

Kolejnym istotnym czynnikiem jest stigma i tabu związane z tematem zdrowia kobiet: endometrioza dotyka narządów płciowych i jest związana z cyklem miesiączkowym, co może prowadzić do wstydu i trudności w rozmowie na ten temat. Wiele kobiet unika otwartej rozmowy z lekarzami na temat swoich objawów, co utrudnia postawienie prawidłowej diagnozy i wdrożenia właściwego leczenia.

Dr n. med. Magdalena Nita to absolwentka Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego i Studiów Doktoranckich WUM, z którym współpracuje jako wykładowca. Doktor propaguje nowe metody leczenia oparte na roślinach konopi oraz pełni funkcję Dyrektor ds. medycznych w Centrum Medycyny Konopnej.

Dlaczego endometrioza jest tak rzadko rozpoznawana?

Prawidłowe postawienie diagnozy może być nierzadko trudne między innymi z powodu niecharakterystycznych objawów i dolegliwości, które mogą być mylone z innymi schorzeniami ginekologicznymi lub uznane za normalne dolegliwości menstruacyjne.

Do najczęstszych objawów endometriozy należą: obfite miesiączki i dolegliwości bólowe podczas krwawienia, ostry, rwący ból pojawiający się wraz ze zmianami cyklu menstruacyjnego w różnych obszarach brzucha, dyspareunia (bolesne współżycie), ból podczas czynności fizjologicznych, np. podczas oddawania moczu lub wypróżniania.

Oprócz dolegliwości bólowych pacjentki cierpiące na endometriozę mogą skarżyć się na: biegunki i zaparcia (często występujące lub nasilające się w określonej fazie cyklu), nawracające wzdęcia, częstomocz, międzymiesiączkowe krwawienia i plamienia.

Istotne jest, że dotychczas endometrioza nie była priorytetem w polskiej opiece zdrowotnej. Brak specjalistycznych ośrodków zajmujących się diagnostyką i leczeniem tej choroby ograniczał dostęp pacjentek do skutecznej opieki.

Dodatkowo długie kolejki do specjalistów, brak wiedzy lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej na temat endometriozy oraz niewystarczające zrozumienie tej choroby przez personel medyczny mogły utrudniać diagnozę i leczenie endometriozy.

W ostatnich latach obserwuje się jednak pozytywne zmiany. Dzięki aktywności organizacji pacjenckich, wzrostowi świadomości społecznej na temat endometriozy oraz większemu zaangażowaniu lekarzy, ta choroba staje się coraz bardziej rozpoznawalna i dyskutowana w Polsce. Zwiększenie dostępu do specjalistycznej opieki zdrowotnej oraz edukacja społeczeństwa na temat endometriozy są kluczowe dla poprawy diagnozy i leczenia tej choroby w Polsce.

Dlaczego leczenie endometriozy nie zawsze przynosi oczekiwane rezultaty?

Leczenie endometriozy nie zawsze przynosi oczekiwane rezultaty z kilku powodów. Nie mamy obecnie jednej skutecznej metody leczenia endometriozy, które pozwoliłoby na trwałe pozbycie się tej choroby.

W zależności od objawów i heterogenności występujących dolegliwości pacjentki poddawane są leczeniu operacyjnemu, hormonalnemu, lub połączeniu kilku form terapii.
Niestety często mimo różnych sposobów leczenia często dochodzi do rekurencji choroby lub nie osiąga się pełnego złagodzenia objawów.

W jaki sposób marihuana medyczna może łagodzić objawy endometriozy?

W przypadku, gdy wyżej wymienione alternatywne metody leczenia zawodzą lub są niewystarczająco skuteczne, poszukuje się alternatywnych metod mogących poprawić jakość życia pacjentek.

W takich przypadkach zaleca się objawowe leczenie bólu, dietę przeciwzapalną, ćwiczenia fizyczne, fizjoterapię oraz unikanie stresu. Terapia oparta na kannabinoidach, takich jak CBD, może być także rozważana jako element leczenia endometriozy. Medyczna marihuana, która posiada właściwości przeciwbólowe, przeciwzapalne oraz regulujące układ hormonalny, może być skutecznym sposobem na złagodzenie objawów endometriozy.

Badania naukowe wykazały, że pacjentki stosujące medyczną marihuanę mogą doświadczać zmniejszenia poziomu bólu, poprawy jakości snu oraz redukcji objawów ze strony układu pokarmowego. Badania te sugerują, że medyczna marihuana może być skutecznym narzędziem w leczeniu endometriozy, jednakże dalsze badania są konieczne w celu potwierdzenia tych wyników oraz ustalenia optymalnych protokołów terapeutycznych.

Układ endokannabinoidowy, który jest zaangażowany w mechanizmy bólowe oraz stan zapalny, może odgrywać istotną rolę w patogenezie endometriozy. Niektóre badania sugerują, że pacjentki z endometriozą mogą mieć deficyt receptorów CB1, co może prowadzić do zniekształconego działania układu immunologicznego oraz nadmiernej reaktywności neuronów, co przyczynia się do występowania bólu.

Dlatego też układ endokannabinoidowy może stanowić potencjalny cel farmakoterapii oraz terapii naturalnymi kannabinoidami w leczeniu endometriozy. Wniosek z tych obserwacji jest taki, że medyczna marihuana może być obiecującym narzędziem w leczeniu endometriozy, jednakże potrzebne są dalsze badania kliniczne w celu potwierdzenia jej skuteczności oraz bezpieczeństwa w długoterminowym stosowaniu u pacjentek z endometriozą.