Zgaga jest zazwyczaj spowodowana refluksowym zarzucaniem kwasu żołądkowego do przełyku, co może nastąpić, gdy dolny zwieracz przełyku (LES, ang. lower esophageal sphincter) nie funkcjonuje prawidłowo. LES to pierścień mięśniowy, który zamyka się po przejściu pokarmu do żołądka, zapobiegając cofaniu się zawartości żołądka; gdy jest osłabiony lub rozluźniony, kwas może wracać do przełyku, powodując nieprzyjemną zgagę.
To sprzyja zgadze:
- nadwaga i otyłość
- tłuste jedzenie, czekolada, kofeina, alkohol, pomidory i ich przetwory, cytrusy
- jedzenie za dużych porcji, w pośpiechu, tuż przed snem
- leki przeciwzapalne, niektóre leki na nadciśnienie, leki rozkurczowe
- palenie tytoniu
- stres
Objawy zgagi nie sposób pomylić z inną dolegliwością:
- pieczenie za mostkiem, które może się nasilać po jedzeniu lub w nocy
- ból w klatce piersiowej, szczególnie gdy pochylamy się, leżymy
- gorzki lub kwaśny smak w ustach
- poczucie, że jedzenie utknęło w gardle lub środku klatki piersiowej
- przewlekły kaszel, chrypka lub inne problemy z gardłem
W zapobieganiu i leczeniu zgagi kluczowa jest dieta. Powinna być lekkostrawna i zawierać małe porcje. Należy unikać tłustych mięs i tłustego nabiału, cytrusów.
Oprócz zmian w diecie, w łagodzeniu zgagi pomogą:
- zmiana pozycji ciała – zrezygnuj z polegiwania po posiłku, unikaj pochylania się tuż po odejściu od stołu. Pozostanie w pozycji pionowej przez co najmniej kilka godzin po posiłku może pomóc w zapobieganiu refluksowi;
- podwyższenie głowy podczas snu - użyj dodatkowej poduszki lub podnieś wezgłowie łóżka, aby uniknąć cofania się kwasu żołądkowego do przełyku podczas snu;
- unikanie ubrań uciskających – ciasne ubrania, zwłaszcza pasek na brzuchu, mogą zwiększać ciśnienie na żołądek i przyczyniać się do refluksu;
- zmniejszenie stresu – ciągłe poddenerwowanie może nasilać objawy zgagi, dlatego warto znaleźć skuteczne metody relaksacji, takie jak medytacja, głębokie oddychanie czy joga;
- zioła i naturalne środki, takie jak mięta pieprzowa, imbir czy rumianek, mogą pomóc w łagodzeniu objawów zgagi;
- guma do żucia bez cukru – jeśli żujemy ją po posiłku, może zwiększać produkcję śliny, która neutralizuje kwas żołądkowy;
- soda oczyszczona - rozpuść niewielką ilość sody oczyszczonej w wodzie i wypij ten roztwór, gdy masz nasilone objawy - zneutralizuje kwas żołądkowy. Ale uwaga! Tę metodę trzeba stosować ostrożnie i sporadycznie, ponieważ nadmierne spożycie sody oczyszczonej może prowadzić do problemów zdrowotnych;
- ocet jabłkowy - spożywanie rozcieńczonego octu jabłkowego może pomóc w łagodzeniu zgagi.
Masaż pomaga na zgagę?
Delikatny masaż brzucha może pomóc w poprawie trawienia i zmniejszeniu napięcia, co może przyczynić się do załagodzenia dolegliwości. Należy wykonywać masaż okrężnymi ruchami w kierunku ruchu wskazówek zegara, co jest zgodne z naturalnym kierunkiem przemieszczania się pokarmu przez jelita.
Masaż pleców, szczególnie w okolicy dolnej części kręgosłupa, może pomóc w zmniejszeniu napięcia i stresu, co może mieć pozytywny wpływ na funkcjonowanie układu trawiennego.
Uwaga! Jeśli zgaga pojawia się regularnie i wpływa na jakość życia, może to być objaw choroby refluksowej przełyku (GERD), która wymaga konsultacji z lekarzem. W rzadkich przypadkach objawy przypominające zgagę mogą być sygnałem poważniejszych problemów, takich jak choroba wieńcowa. Zdarza się, niestety, że piekący ból w klatce piersiowej jest mylnie brany za zgagę, a jest zawałem serca.