- Witamina D – za co odpowiada?
- Objawy i skutki niedoboru witaminy D
- Jakie są objawy po przedawkowaniu witaminy D?
- Właściwa suplementacja witaminy D. Jaka dawka jest bezpieczna?
- Jak sprawdzić poziom witaminy D?
Witamina D – za co odpowiada?
Witamina D pełni wiele ważnych funkcji w organizmie. Odpowiada m.in. za:
- Wchłanianie wapnia z przewodu pokarmowego do krwi, przez co ma istotne znaczenie dla zdrowia kości
- Zdrowe kości. Jej niedobór może prowadzić do takich zaburzeń jak krzywica u dzieci i osteoporoza u dorosłych
- Układ odpornościowy, ponieważ może wpływać na reakcje immunologiczne i chronić przed infekcjami
- Funkcje mięśniowe. Jej niedobór może prowadzić do osłabienia mięśni
- Zdrowie serca. Niektóre badania sugerują, że witamina D może wpływać na zdrowie serca przez regulację ciśnienia krwi i zapobieganie miażdżycy
- Regulację procesów komórkowych. Witamina D wpływa na wiele procesów komórkowych, w tym na podział komórkowy, różnicowanie komórek i apoptozę, czyli śmierć komórek.
Objawy i skutki niedoboru witaminy D
Jakie są objawy niedoboru witaminy D i czym grozi jej niedobór? Niski poziom witaminy D może mieć poważne konsekwencje dla zdrowia. Zwłaszcza, jeśli stan niedoboru utrzymuje się przez dłuższy czas. Wówczas niedobór witaminy D może wywoływać:
- Choroby kości (osteoporoza, zapalanie kości i chrząstki)
- Choroby układu sercowo-naczyniowego
- Osłabienie mięśni
- Choroby układu autoimmunologicznego i inne choroby takie jak np. cukrzyca
- Osłabienie funkcji poznawczych
- Spadek samopoczucia i rozwój depresji, spadki odporności i częstsze infekcje
Jakie są objawy po przedawkowaniu witaminy D?
Podobnie jak niedobór witaminy D, także jej przedawkowanie może mieć negatywne skutki dla zdrowia. Nadmiar witaminy D może prowadzić do stanu zwanego hiperwitaminozą, a toksyczne wówczas działanie witaminy D może wywołać takie objawy jak osłabienie, wymioty, zmiana rytmu serca i problemy z nerkami. Wśród objawów przedawkowania witaminy D są m.in.:
- częste oddawanie moczu,
- osłabienie,
- nudności,
- wymioty,
- utrata apetytu,
- zaparcia,
- odwodnienie,
- dezorientacja,
- nadmiar wapnia we krwi,
- drażliwość,
- osłabienie mięśni,
- mdłości,
- wzmożone pragnienie,
- szum w uszach.
Znany jest przypadek Brytyjczyka, który po wizycie u prywatnego dietetyka zaczął codziennie przyjmować ponad 20 suplementów dostępnych bez recepty, w tym 50 000 IU witaminy D trzy razy dziennie. To dawka kilkaset razy wyższa niż standardowe zalecenia żywieniowe. W ciągu miesiąca mężczyzna zaczął cierpieć na nudności, bóle brzucha, biegunkę i powtarzające się napady wymiotów, a także skurcze nóg i dzwonienie w uszach. Zdiagnozowano u niego hiperkalcemię, która występuje, gdy poziom wapnia we krwi jest powyżej normy. Choroba osłabia kości, tworzy kamienie nerkowe i zakłóca pracę serca i mózgu. Mężczyzna był hospitalizowany przez osiem dni i leczony lekami obniżającymi poziom wapnia we krwi.
Właściwa suplementacja witaminy D. Jaka dawka jest bezpieczna?
Stopień suplementacji witaminy D zależy m.in. od wieku oraz jej poziomu w organizmie. Inna może być w przypadku osób o niedoborze witaminy D, a inna u osób, które mają optymalny lub suboptymalny jej poziom w organizmie.
W większości przypadków rekomendowane dawki suplementu witaminy D3 to - w przypadku młodzieży i osób dorosłych od 11. do 65. roku życia - 800-2000 UIdziennie w okresie od początku września do końca kwietnia. Suplementację można utrzymać przez cały rok, jeśli w pozostałych miesiącach roku ekspozycja na słońce jest niewystarczająca. Suplementację witaminy D należy skonsultować z lekarzem.
Jak sprawdzić poziom witaminy D?
By sprawdzić poziom witaminy D w organizmie należy wykonać badanie laboratoryjne. Ocena poziomu witaminy D jest wykonywana na podstawie próbki krwi. Badanie wykonuje się na czczo, a wyniki dostępne są na drugi dzień.
Jak szybko podnieść poziom witaminy D?
W czym jest dużo witaminy D? Do głównych źródeł pokarmowych witaminy D należą tłuste ryby takie jak łosoś, makrela, śledź, tuńczyk, a także wątróbka, żółtko jaj, mleko i jego przetwory oraz grzyby. Ponadto, wiele produktów spożywczych jest wzbogacanych w witaminę D, co oznacza, że dodaje się do nich tę witaminę w procesie produkcji. Jest to często praktykowane w przypadku płatków śniadaniowych, mleka czy soku pomarańczowego.
Warto pamiętać o tym, że zarówno niedobór, jak i nadmiar witaminy D może być szkodliwy dla zdrowia. Dlatego suplementację witaminy D należy skonsultować z lekarzem lub specjalistą ds. żywienia.