Higiena snu i nasze nawyki mogą wpływać na zdrowie
Choć każdy potrzebuje snu, nie oznacza to, że każdy śpi tak samo. Każdy wie, że wystarczająca ilość snu każdej nocy jest ważnym elementem stanu zdrowia człowieka.
Jednak wyniki badania opublikowanego niedawno w czasopiśmie "Psychosomatic Medicine" idą jeszcze dalej - dowodzą, że osoby śpiące na bezsenność mają większe obciążenie zdrowotne i łatwiej chorują na schorzenia układu krążenia, cukrzycę i depresję.
Wcześniejsze badania wykazały, że brak snu może zwiększać ryzyko wystąpienia kilku problemów zdrowotnych, w tym chorób układu krążenia, cukrzycy typu 2, otyłości, depresji, choroby Alzheimera i raka.
Dlaczego sen jest tak ważny dla zdrowia?
Badania od dawna łączą słaby sen z niezliczoną liczbą niekorzystnych skutków zdrowotnych, od zwiększonego ryzyka depresji, przewlekłego bólu, chorób układu krążenia po pogorszenie funkcji poznawczych.
Sen nie wydaje się nam ważny, bo to część naszego życia, ale ma ogromne znaczenie w naszym funkcjonowaniu. Jeśli poprawimy nasz wzorzec snu, odczujemy znaczący pozytywny wpływ na nasze zdrowie - zarówno fizyczne, jak i psychiczne.
Z kolei problemy ze snem nie pozostają bez znaczenia dla naszego dobrostanu. Badanie, którego wyniki opublikowano w lipcu 2023 r., wykazało, że dorośli, którzy do 40. roku życia zastosują osiem zdrowych nawyków, w tym poprawią rytm snu, mogą żyć średnio o 23–24 lata dłużej niż osoby, które tego nie zrobią.
Istnieją cztery specyficzne wzorce snu
W badaniu wykorzystano dane zebrane od około 3700 uczestników. Naukowcy mieli dostęp do nawyków związanych ze snem i szczegółów stanu zdrowia każdego z nich w dwóch różnych punktach czasowych w odstępie 10 lat. Dzięki tym danym naukowcy byli w stanie zidentyfikować cztery różne wzorce snu:
- Dobrzy śpiący, którzy mają najlepsze nawyki związane ze snem
- Drzemiący, którzy przeważnie dobrze śpią, ale często robią sobie drzemki w ciągu dnia
- Osoby śpiące w weekendy, które śpią nieregularnie w dni powszednie i śpią dłużej w weekendy i święta
- Osoby śpiące na bezsenność, które mają problemy ze snem, takie jak długi czas zasypiania, krótki czas snu i zwiększone zmęczenie w ciągu dnia
Naukowcy podali, że ponad połowa uczestników badania zaliczała się do grup osób cierpiących na bezsenność lub drzemających w ciągu dnia. Ujawniło też niepokojącą częstość występowania bezsenności i konieczności robienia drzemek wśród zdrowych ogólnie uczestników, co podkreśla znaczenie dbania o zdrowy sen nawet wśród pozornie zdrowych populacji.
Czym grozi bezsenność? Zwiększone ryzyko chorób przewlekłych
Wykazano, że u osób cierpiących na bezsenność ryzyko wystąpienia w ciągu 10 lat chorób przewlekłych, w tym chorób układu krążenia, cukrzycy i depresji, było znacznie wyższe. Były to osoby z klinicznymi objawami bezsenności, w tym: krótkim czasem snu, dużym zmęczeniem w ciągu dnia i problemami z zasypianiem.
Poza tym u osób z bezsennością prawdopodobieństwo przejścia na inne wzorce snu w ciągu dekady było małe, co sugeruje, że powrót do lepszego wzorca snu stanowi dla nich wyzwanie. Do tego znaleziono powiązania między wzorcami osób z bezsennością a czynnikami społeczno-ekonomicznymi, takimi jak niższy poziom wykształcenia i bezrobocie.
Drzemanie nie jest takie dobre? Potrzebne dalsze badania
Wydaje się być zrozumiałe, że osoby śpiące na bezsenność będą obarczone większym ryzykiem chorób przewlekłych, ale zaskakujące jest, że u osób drzemiących ryzyko wystąpienia chorób przewlekłych też było zwiększone.
Opisywano je jako osoby, które "przeważnie dobrze śpią, ale często robią drzemki w ciągu dnia". Prawidłowe drzemki wydają się być bardzo korzystne dla organizmu, ale w świetle tego badania trzeba będzie ponownie przemyśleć zalecenia dotyczące przerwy na sen w ciągu dnia.
Ważne jest, aby lepiej zrozumieć, jak sen wpływa na nasz ogólny stan zdrowia, ponieważ umożliwi to lekarzom zaoferowanie terapii osobom cierpiącym na problemy ze snem, które mogą rzutować na ich zdrowie.