Ciąża u nastolatek to globalny problem zdrowia publicznego
Według Światowej Organizacji Zdrowia ciąże u nastolatek stanowią globalny problem zarówno krajów rozwiniętych, jak i rozwijających się. Według danych za 2017 r. najwięcej urodzeń wśród matek w wieku 10-17 lat zanotowano w Rumunii - 9154, w Wielkiej Brytanii - 5360, we Francji - 4361 i w Niemczech - 4152. Polska z 2318 urodzeń znalazła się na siódmym miejscu.
Ciąża nastolatek to stan odmienny u dziewcząt w wieku od 10 do 19 lat. Młodzież dzieli się dalej na wczesną (10–14 lat), średnią (15–17 lat) i późną (powyżej 17 lat). Liczba ciąż wśród nastolatek spadła na całym świecie, z 64,5 na 1000 kobiet w 2000 r. do 42,5 na 1000 kobiet w 2021 r.
Istnieją jednak ogromne różnice w liczbie ciąż nastoletnich pomiędzy poszczególnymi krajami. Chociaż globalny współczynnik urodzeń wśród nastolatek spadł, faktyczna liczba urodzeń w dalszym ciągu jest wysoka. Ciąża u dziewcząt do 19. roku życia jest pod każdym względem trudna i wymaga bardzo skomplikowanych i długoterminowych rozwiązań.
Ciąża nastolatek. Częściej palą, a noworodki mają niższą masę
Ponieważ wiele nastolatek nie jest fizycznie ani psychicznie przygotowanych na ciążę i poród, są one bardziej narażone na powikłania, które mogą mieć poważne konsekwencje zdrowotne.
Poród w okresie dojrzewania jest trudnym doświadczeniem i wyzwaniem zarówno dla zdrowia matki, jak i jej dziecka. Ustalenia naukowców wykazały, że noworodki nastoletnich matek w pierwszej minucie życia otrzymywały niższą punktację w skali Apgar.
Wśród nastolatek w ciąży częściej występowały porody przedwczesne w porównaniu z grupą kontrolną starszych matek. Potwierdziło to badanie przeprowadzone wśród 2434 matek w wieku ≤19 lat oraz 20–34 lat, które urodziły w latach 2019–2020 na Oddziale Ginekologii i Położnictwa Szpitala Uniwersyteckiego im. Ludwika Pasteura w Koszycach.
Nastoletnie matki częściej paliły w czasie ciąży. Niska masa urodzeniowa występowała częściej u noworodków urodzonych przez dorastające matki niż u maluchów, które wydały na świat dorosłe matki.
Dlaczego nastolatki zachodzą w ciążę?
W okresie dojrzewania następuje przejście z dzieciństwa do dorosłości, podczas której zachodzą liczne zmiany w fizjologii, anatomii i psychologii.
Na częstość występowania ciąż wśród nastolatek duży wpływ ma obniżający się wiek wystąpienia pierwszej miesiączki. Tojeden z czynników wpływających na płodność kobiety.
Od XIX wieku w wielu krajach europejskich wiek wystąpienia pierwszej menstruacji obniża się w tempie 2–3 miesięcy na dekadę, co daje łącznie różnicę około trzech lat.
Do tego rozpoczęcie pierwszej aktywności seksualnej, czyli inicjacja seksualna następuje w znacznie młodszym wieku, niż kiedyś, co jest kolejnym czynnikiem przyczyniającym się do tego zjawiska.
Syndrom nastoletniej ciąży w nienastoletnim wieku
Ciąża w młodym wieku to ogromne obciążenie fizyczne i psychiczne oraz finansowe. Wiele młodych kobiet panicznie boi się zobaczyć dwie kreski na teście ciążowym w młodym wieku.
Kobiety są straszone skutkami wczesnej ciąży tak bardzo, że często, nawet gdy jako dorosłe i niezależne kobiety zajdą w chcianą ciążę, boją się i wstydzą powiedzieć o tym rodzinie. To zjawisko psychologowie nazywają syndromem nastoletniej ciąży w nienastoletnim wieku.
Takie doświadczenie przeżyła 33-letnia Magda z Łodzi, rozmówczyni Dziennika. - Jak byłam młodą dziewczyną, to straszenie ciążą było w moim domu tak duże, że zakodowało się we mnie, że ten stan to coś złego - opowiada kobieta.
- Tak bardzo się jej bałam, że gdy po trzydziestce zaszłam w upragnioną ciążę, to bałam się powiedzieć o tym rodzicom i podzielić tą informacją ze znajomymi. Czułam wstyd, jak bym zrobiła coś niestosownego. Do tego słowa lekarza ginekologa "Jest pani w ciąży, gratuluję" wywołały u mnie lęk i przerażenie. To dziwne, bo byłam dorosła i wraz z mężem bardzo tego chcieliśmy - opowiada kobieta.
Magda poszła na terapię i dopiero dzięki pomocy psychologa poradziła sobie ze swoimi emocjami związanymi z wyobrażeniem postrzegania jej ciąży przez bliskie jej osoby.