Tyle palimy w Polsce. Jest postęp, ale do liderów daleko
W Polsce pali papierosy ok. 8-9 mln osób, czyli około 30 proc. dorosłych mężczyzn i około 20 proc. kobiet. W wyniku nałogu każdego roku umiera przedwcześnie około 60 tysięcy Polaków.
Statystyki palenia w Polsce na tle innych krajów europejskich nie wyglądają dramatycznie, bo obecnie znajdujemy się w średniej europejskiej. Polska doszła do tego miejsca z niechlubnego lidera palaczy w latach 80. XX wieku, kiedy paliło 70-80 proc. dorosłych mężczyzn w naszym kraju.
Jest to duża zmiana, bo ze średnio wypalanych 100 mld papierosów rocznie doszliśmy do niewiele ponad 60 mld. Ale nadal daleko nam do mieszkańców chociażby Skandynawii.
Mimo że od lat 90. udało się znacznie ograniczyć nawyk palenia u Polaków, to nadal jest to jedna z najważniejszych przyczyn przedwczesnych zgonów. Rak płuca, choroba występująca często u palaczy, stał się numerem 1 pod względem liczby zgonów nowotworowych w populacji kobiet - jest ich więcej niż zgonów z powodu raka piersi.
Przez dekady lekarze uprzedzali palaczy, że nałóg może prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych, takich jak rak płuca, zawał serca czy udar, ale badanie opublikowane niedawno w czasopiśmie "Nature" dorzuca kolejny powód do rzucenia palenia.
Wpływ palenia na układ odpornościowy może utrzymywać się latami
Kiedy w nowym badaniu palacze rzucili palenie, ich odpowiedź immunologiczna poprawiła się w pewnym stopniu, ale przez lata nie powróciła całkowicie do normy.
Badanie pokazuje, jak palenie zmniejsza zdolność organizmu do natychmiastowego i długotrwałego zwalczania infekcji, a także może narazić na ryzyko chorób przewlekłych związanych ze stanem zapalnym, takich jak reumatoidalne zapalenie stawów i toczeń.
Naukowcy analizowali próbki krwi od grupy 1000 zdrowych osób w wieku od 20 do 69 lat. Chcieli sprawdzić, jak wiele zmiennych, w tym styl życia, kwestie społeczno-ekonomiczne i nawyki żywieniowe – oprócz wieku, płci i genetyki – wpływa na odpowiedź immunologiczną.
Wystawili próbki krwi na działanie powszechnych zarazków, takich jak bakteria E. coli i wirus grypy, i zmierzyli odpowiedź immunologiczną. Największy wpływ ma odporność miało palenie tytoniu, wskaźnik masy ciała i infekcja spowodowana wirusem opryszczki. Jednak to palenie spowodowało największą zmianę.
"Rzuć palenie tak szybko, jak to możliwe"
- Kluczowym przesłaniem naszego badania, zwłaszcza dla młodych ludzi, którzy wydają się być bardzo zainteresowani długotrwałą odpornością, aby nigdy nie zaczynać palenia - uprzedza jedna z autorek badania, dr Violaine Saint-André, specjalistka biologii obliczeniowej w Instytucie Pasteura w Paryżu. - Jeśli palisz, rzuć palenie tak szybko, jak to możliwe - radzi ekspertka.
Co ciekawe, kiedy palacze biorący udział w badaniu rzucili palenie, ich odpowiedź immunologiczna w pewnym stopniu się poprawiła, ale przez lata nie powróciła całkowicie do normy. Badanie wykazało również, że im więcej ktoś palił, tym bardziej zmieniała się jego odpowiedź immunologiczna.
Badanie wykazało, że palenie wydaje się mieć długoterminowy wpływ na dwie główne formy ochrony układu odpornościowego: reakcję wrodzoną i reakcję adaptacyjną. Wpływ na reakcję wrodzoną szybko zanika, gdy ktoś rzuci palenie, ale wpływ na reakcję adaptacyjną utrzymuje się nawet po rzuceniu palenia.
Wrodzona i nabyta odpowiedź immunologiczna. Czym się różnią?
Wrodzona odpowiedź immunologiczna to sposób, w jaki skóra, błony śluzowe, komórki układu odpornościowego i białka zwalczają zarazki chorobotwórcze. Kiedy organizm stwierdzi, że wrodzona odpowiedź nie zapewnia wystarczającej ochrony, włącza się nabyty układ odpornościowy.
Jest on zbudowany z przeciwciał znajdujących się we krwi i innych płynach ustrojowych, limfocytów B i T, które potrafią "zapamiętać” zagrożenie i lepiej je zwalczać.
Doktor Albert Rizzo, dyrektor medyczny Amerykańskiego Stowarzyszenia Medycznego, skomentował dla CNN, że lekarze od dawna wiedzą, że palenie prowadzi do zapalenia płuc, ale to nie wyjaśnia wszystkich problemów z układem odpornościowym. - Wydaje się to również wyjaśniać, dlaczego palacze, którzy rzucili palenie, w dalszym ciągu mogą zapadać na choroby takie jak Przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP ).