To pierwszy, tak kompleksowy raport, który podaje najnowsze informacje o średnim wieku, liczbie pielęgniarek i położnych w poszczególnych województwach oraz wynagrodzeniach w tych zawodach.
"Raport o stanie pielęgniarstwa i położnictwa w Polsce" został opracowany na zlecenie Naczelnej Izby Pielęgniarek i Położnych. Dane zebrano na podstawie badania zrealizowanego w styczniu 2023 r.
Ile jest pielęgniarek i położnych w Polsce? Wiele nie pracuje w zawodzie
Według danych z Centralnego Rejestru Pielęgniarek i Położnych (styczeń 2023 roku) w Polsce zarejestrowanych jest 315 670 pielęgniarek i 41 719 położnych. Najwięcej z nich zarejestrowanych jest w województwie mazowieckim (13,5 proc. pielęgniarek i 12,3 proc. położnych) oraz w śląskim (odpowiednio 12,7 proc. i 11,8 proc.). Tylko niecały 1 proc. pracuje za granicą.
W zawodzie pracuje tylko około 74 proc. pielęgniarek i 70 proc. położnych. Na 10 tys. Polaków przypadają średnio 62 pielęgniarki aktywne zawodowo.
Najwięcej jest ich w województwach Polski południowo-wschodniej. Ponad 66 pielęgniarek przypada na 10 tys. mieszkańców województwa śląskiego, dolnośląskiego, podkarpackiego, warmińsko-mazurskiego i lubelskiego. Natomiast najniższy wskaźnik mają województwa północno-zachodnie - w województwach lubuskim, pomorskim, wielkopolskim i zachodniopomorskim, gdzie nie przekracza 55.
Jeśli chodzi o położne, to w skali kraju na 10 tys. mieszkańców przypada ich mniej niż 8 (średnio 7,7) Najwięcej położnych mają województwa: wielkopolskie, podkarpackie, śląskie, lubelskie i podlaskie (wskaźnik ponad 8), zaś najmniej (6 położnych) przypada na 10 tys. mieszkańców województw lubuskiego i pomorskiego.
Pielęgniarka i położna to nadal zawód kobiecy
W obu grupach zawodowych przeważają kobiety - to one stanowią 97,1 proc. personelu pielęgniarskiego i 99,8 proc. personelu położnych. Jednak to może się zmienić, bo dane wskazują na to, że z roku na rok zainteresowanie pracą w tym zawodzie wśród mężczyzn się zwiększa.
Odsetek pielęgniarzy waha się między 1,7 proc. w województwie śląskim a 4 proc. w lubelskim, zaś odsetek mężczyzn pracujących jako położni przekracza 0,3 proc. tylko w województwie lubuskim, kujawsko-pomorskim i wielkopolskim.
Pielęgniarki w Polsce są coraz starsze. Jakie mają wykształcenie?
Duży problem to przeciętny wiek w tym zawodzie. Średnio polska pielęgniarka ma już teraz ponad 54 lata, a położna o niespełna 3 lata mniej (51,4 lat). Mariola Łodzińska, prezes Naczelnej Rady Pielęgniarek podaje, że do 2030 r. aż 65 proc. obecnie zatrudnionych pielęgniarek i 60 proc. położnych będzie w wieku uprawniającym do świadczeń emerytalnych.
Z raportu wynika, że największą grupę pod względem stażu pracy stanowią pielęgniarki i położne, które są w zawodzie od 30 lat i więcej – w przypadku pielęgniarek to ponad połowa (55,6 proc.), a położnych – 47,6 proc.
Badanie pokazuje też, jak wykształcony jest personel pielęgniarski w naszym kraju.Przeważają osoby z wykształceniem wyższym w zakresie pielęgniarstwa, które stanowią 39 proc. badanych (1 proc. to osoby z wykształceniem wyższym w zakresie położnictwa). Nieco ponad 30 proc. ma wykształcenie średnie medyczne, jedna czwarta pielęgniarek ukończyła studia na poziomie licencjackim. 1,3 proc. badanych ma doktorat lub wyższy stopień naukowy.
Ile pracują i jak zarabiają pielęgniarki i położne? Kwoty nie są niskie
Wynagrodzenie w tej grupie zawodowej nie jest bardzo niskie, ale osoby te nierzadko pracują dla dwóch (27,9 proc. pielęgniarek i 28,6 proc. położnych), a nawet trzech i więcej podmiotów (6,7 proc. pielęgniarek i 7,7 proc. położnych).
Do tego spędzają w pracy od 30 do 49 godzin tygodniowo (65,4 proc. pielęgniarek i 65 proc. położnych), jednak jedna czwarta pracuje powyżej 50 godzin tygodniowo (26,3 proc. pielęgniarek i 24,8 proc. położnych).
72 proc. pielęgniarek dostaje miesięcznie "na rękę" od 4 do 8 tys. zł, ale 27 proc. uzyskuje dochody między 5 a 6 tys. zł. Niecałe 12 proc. z nich "wyciąga" ponad 8 tys. zł. Średnio pielęgniarki zarabiają 5729 zł, ale połowa otrzymuje nie więcej niż 5 482 zł.
Z kolei u położnych najliczniejsza grupa (prawie 27 proc.) zarabia od 5 do 6 tys. zł. Prawie 73 proc. położnych otrzymuje wynagrodzenie netto między 4 a 8 tys. zł. Ponad 8 tys. zł zarabia niecałe 8 proc. położnych. Średnie wynagrodzenie netto położnych wynosi 5 455 zł netto.