Ponad 100 darmowych badań na NFZ w 2025 r. Sprawdź, co może zlecić lekarz rodzinny [LISTA]

Lekarz podstawowej opieki zdrowotnej (POZ), zwany potocznie lekarzem rodzinnym, pełni istotną rolę w systemie ochrony zdrowia w Polsce. To do niego zgłaszają się pacjenci z pierwszymi objawami chorób, które często wymagają dodatkowej diagnostyki. Podstawą do uzyskania skierowania na badania diagnostyczne jest wywiad medyczny oraz analiza zgłaszanych dolegliwości. W ramach kontraktów z Narodowym Funduszem Zdrowia lekarze POZ mogą zlecać wiele różnych badań, od prostych analiz krwi po bardziej zaawansowane badania obrazowe.

Jak uzyskać skierowanie na badania od lekarza rodzinnego?

Skierowanie na badania diagnostyczne wydawane jest przez lekarza POZ po przeprowadzeniu wstępnej diagnozy. Kluczowe jest, aby pacjent przedstawił wszystkie objawy i udzielił lekarzowi wyczerpujących informacji na temat swojego stanu zdrowia. Jeśli lekarz uzna, że dla dobra pacjenta potrzebna jest bardziej szczegółowa diagnostyka, wówczas zleci dodatkowe badania.

Aby uzyskać skierowanie:

• Zgłoś się do lekarza POZ z opisem dolegliwości.
• Przejdź podstawowe badanie lekarskie oraz wywiad.
• Oczekuj decyzji lekarza o konieczności wykonania badań.
• Skorzystaj z badań w placówce mającej kontrakt z NFZ – skierowanie wystawiane jest w formie elektronicznej.

Pamiętajmy, że lekarz rodzinny nie może wystawić skierowania „na życzenie” pacjenta – każde badanie musi być uzasadnione wskazaniami medycznymi. Warto też dodać, że bezpłatne badanie wykonamy wyłącznie u lekarza, który ma podpisaną umowę z Narodowym Funduszem Zdrowia.

Badania od lekarza rodzinnego. Limity skierowań w 2025 roku

W 2025 roku lekarze rodzinni w Polsce mogą zlecać pacjentom szeroki zakres badań diagnostycznych w ramach Narodowego Funduszu Zdrowia (NFZ). Jednak dla niektórych z nich obowiązują określone limity, które mają na celu racjonalizację wydatków i zapewnienie efektywnego wykorzystania środków publicznych.

Badania od lekarza POZ objęte limitami

Do badań diagnostycznych zlecanych przez lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej, dla których ustalono miesięczne limity na 10 tysięcy pacjentów objętych opieką, należą m.in.:

• Ferrytyna: 30 badań
• Witamina B12: 20 badań
• Antygen H. pylori w kale: 15 badań
• Przeciwciała anty-HCV: 10 badań.

Limity te zostały wprowadzone, aby kontrolować koszty i zapewnić dostępność badań dla pacjentów najbardziej ich potrzebujących. NFZ okresowo monitoruje wydatki i może wprowadzać dodatkowe ograniczenia, jeśli budżet jest nadmiernie wykorzystywany.

Procedura w przypadku przekroczenia limitu

Jeśli lekarz POZ uzna za konieczne zlecenie większej liczby badań niż przewidują to ustalone limity, może napotkać ograniczenia wynikające z umów zawartych z NFZ. Przekroczenie tych limitów może skutkować brakiem refundacji kosztów dodatkowych badań przez NFZ, co oznacza, że placówka medyczna musiałaby pokryć te koszty z własnych środków. W praktyce może to prowadzić do sytuacji, w której lekarz będzie zmuszony skierować pacjenta do specjalisty w celu dalszej diagnostyki, jeśli uzna to za niezbędne. W niektórych sytuacjach, zwłaszcza gdy stan zdrowia pacjenta tego wymaga, limity mogą być elastycznie stosowane. W takich przypadkach decyzja należy do lekarza, który musi odpowiednio uzasadnić skierowanie.

Darmowe badania od lekarza rodzinnego [LISTA]

Lekarz POZ może wystawić skierowanie na szeroki zakres badań diagnostycznych. Obejmuje to zarówno podstawowe analizy, jak i bardziej zaawansowane badania. Wśród badań, które wykonamy na NFZ są:

• Badania hematologiczne
• Badania biochemiczne i immunochemiczne
• Badania moczu
• Badania kału
• Badania układu krzepnięcia
• Badania mikrobiologiczne
• Diagnostyka ultrasonograficzna
• Zdjęcia radiologiczne
• Badania wykonywane w ramach budżetu powierzonego diagnostycznego
• Badania wykonywane w ramach budżetu powierzonego opieki koordynowanej
• Badania specjalistyczne wykonywane w dowolnych placówkach z umową NFZ.

Poniżej zamieszczamy pełną listę badań, na które może skierować nas lekarz rodzinny.

Lista badań od lekarza POZ

• morfologia krwi obwodowej z płytkami krwi
• morfologia krwi obwodowej z wzorem odsetkowym i płytkami krwi
• retikulocyty
• odczyn opadania krwinek czerwonych (OB).
• sód
• potas
• wapń zjonizowany
• żelazo
• żelazo – całkowita zdolność wiązania (TIBC)
• stężenie transferryny
• stężenie hemoglobiny glikowanej (HbAlc)
• mocznik
• kreatynina
• glukoza
• test obciążenia glukozą
• białko całkowite
• proteinogram
• albumina
• białko C-reaktywne (CRP)
• kwas moczowy
• cholesterol całkowity
• cholesterol-HDL
• cholesterol-LDL
• trójglicerydy (TG)
• bilirubina całkowita
• bilirubina bezpośrednia
• fosfataza alkaliczna (ALP)
• aminotransferaza asparaginianowa (AST)
• aminotransferaza alaninowa (ALT)
• gammaglutamylotranspeptydaza (GGTP)
• amylaza
• kinaza kreatynowa (CK)
• fosfataza kwaśna całkowita (ACP)
• czynnik reumatoidalny (RF)
• miano antystreptolizyn O (ASO)
• hormon tyreotropowy (TSH)
• antygen HBs-AgHBs
• VDRL
• FT3
• FT4
• PSA – Antygen swoisty dla stercza całkowity.
• ogólne badanie moczu z oceną właściwości fizycznych, chemicznych oraz oceną mikroskopową osadu
• ilościowe oznaczanie białka
• ilościowe oznaczanie glukozy
• ilościowe oznaczanie wapnia
• ilościowe oznaczanie amylazy.
• badanie ogólne
• pasożyty
• krew utajona – metodą immunochemiczną.
• wskaźnik protrombinowy (INR)
• czas kaolinowo-kefalinowy (APTT)
• fibrynogen.
• posiew moczu z antybiogramem
• posiew wymazu z gardła z antybiogramem
• posiew kału w kierunku pałeczek Salmonella i Shigella.
• test antygenowy SARS-CoV-2 uzyskiwany za pomocą Systemu Dystrybucji Szczepionek (SDS)
• badanie elektrokardiograficzne (EKG) w spoczynku.
• USG tarczycy i przytarczyc
• USG ślinianek
• USG nerek, moczowodów, pęcherza moczowego
• USG brzucha i przestrzeni zaotrzewnowej, w tym wstępnej oceny gruczołu krokowego
• USG obwodowych węzłów chłonnych.
• zdjęcie klatki piersiowej w projekcji AP i bocznej
• w przypadku kręgosłupa, kończyn i miednicy – w projekcji AP i bocznej
• zdjęcie czaszki
• zdjęcie zatok
• zdjęcie przeglądowe jamy brzusznej.
• ferrytyna
• witamina B12
• kwas foliowy
• anty CCP
• CRP szybki test ilościowy (populacja do ukończenia 6. roku życia)
• przeciwciała anty-HCV
• Immunoglobuliny E całkowite (IgE)
• wziewne: leszczyna, olcha, brzoza, trawy, żyto, bylica, roztocza kurzu domowego, pies, kot, altenaria
• pokarmowe: mleko, jaja, pszenica, soja, orzechy ziemne, orzechy laskowe, ryby, owoce morza - skorupiaki, marchew, jabłko
• antygen H. pylori w kale - test kasetkowy
• antygen H. pylori w kale - test laboratoryjny
• strep-test
• BNP (NT-pro-BNP)
• albuminuria (stężenie albumin w moczu)
• UACR (wskaźnik albumina/kreatynina w moczu)
• antyTPO (przeciwciała przeciw peroksydazie tarczycowej)
• antyTSHR (przeciwciała przeciw receptorom TSH)
• antyTG (przeciwciała przeciw tyreoglobulinie)
• EKG wysiłkowe (próba wysiłkowa EKG)
• Holter EKG 24 godz. (24-godzinna rejestracja EKG)
• Holter EKG 48 godz. (48-godzinna rejestracja EKG)
• Holter EKG 72 godz. (72-godzinna rejestracja EKG)
• Holter RR (24-godzinna rejestracja ciśnienia tętniczego)
• USG Doppler tętnic szyjnych
• USG Doppler naczyń kończyn dolnych
• ECHO serca przezklatkowe
• spirometria
• spirometria z próbą rozkurczową
• biopsja aspiracyjna cienkoigłowa tarczycy celowana do 2 procedur (u dorosłych)
• biopsja aspiracyjna cienkoigłowa tarczycy celowana (u dorosłych) co najmniej 3 procedur
• tomografia komputerowa tętnic wieńcowych - przy wskazaniu do diagnostyki choroby niedokrwiennej serca

Badania specjalistyczne, które wykonamy w dowolnej placówce, która ma umowę z NFZ.

• gastroskopia
• kolonoskopia
• tomografia komputerowa płuc.

Dlaczego warto korzystać z badań diagnostycznych?

Lekarz rodzinny odgrywa kluczową rolę w diagnostyce i kierowaniu pacjentów na badania w ramach NFZ. Choć system przewiduje limity na niektóre badania, pacjenci mają dostęp do szerokiego zakresu świadczeń bezpłatnie, pod warunkiem opłacania składki zdrowotnej. Regularna diagnostyka to klucz do wczesnego wykrywania wielu chorób, takich jak cukrzyca, nadciśnienie, nowotwory czy schorzenia układu krążenia. Dzięki badaniom zleconym przez lekarza POZ pacjenci mogą uzyskać rzetelną diagnozę oraz uniknąć poważniejszych komplikacji zdrowotnych.