Bociany ofiarą zanieczyszczonego środowiska
Bociany, zwłaszcza z gatunku bocian biały, to jeden z symboli Polski i jednocześnie sygnał, że rozpoczyna się wiosna. Te duże stworzenia z długim czerwonym dziobem nie są wybredne. Bociany należą do gatunków oportunistycznych, czyli takich, które łatwo się osiedlają, mogą żyć w różnych siedliskach, a ich pożywienie jest różnorodne.
Boćki, jak wiadomo, jedzą gryzonie, płazy, owady, ryby, dżdżownice, nieduże ssaki (krety, łasicowate, młode zające), także pisklęta. Jednak w ostatnim czasie w ich pożywieniu znalazł się także inny, dość niepokojący, element.
Zabieranie przez człowieka coraz większych terenów na zabudowę i postępujące zanieczyszczenie środowiska sprawiają, że na terenach zamieszkiwanych przez zwierzęta znajduje się coraz więcej odpadów. Plastik wytworzony przez człowieka można znaleźć dosłownie wszędzie. To sprawia, że coraz częściej jest też budulcem gniazd tworzonych przez bociany.
Ale plastik i inne zanieczyszczenia trafiają nie tylko do gniazd bocianich. To coraz częstszy element ich diety. Potwierdzają to badania przeprowadzone przez polskich i hiszpańskich naukowców.
Plastik i filtry papierosowe w diecie bocianów
Polacy przeanalizowali skład wypluwek w 117 gniazdach bociana białego znajdujących się w południowej i południowo-zachodniej Polsce. Co ważne, gniazda te znajdowały się na terenach rolniczych, z dala od wysypisk śmieci. Wypluwki to zlepki niestrawionych części pokarmu zwracane przez ptaki. Składają się głównie z twardych elementów, jak kości czy pazury, a także pióra i włosy. Analiza ich składu daje odpowiedź na pytanie, z czego składa się dieta poszczególnych gatunków.
W przypadku bocianów będących obiektem polskiego badania większość zawartości wypluwek stanowiły bezkręgowce (chrząszcze, koniki polne, pszczoły, osy, mrówki) i kręgowce, ale były też elementy wytworzone przez człowieka. To przede wszystkim plastik (8,4 proc. składu wypluwek) i filtry od papierosów (6,9 proc.).
W Hiszpanii bociany jadły polietylen
Hiszpańscy badacze sprawdzili natomiast skład diety bocianów żerujących na wysypiskach śmierci w rejonie Zatoki Kadyksu. To miejsce postoju w czasie migracji tych ptaków między Afryka a Europą.
W niemal wszystkich wypluwkach zwracanych przez bociany na pobliskich terenach podmokłych i solniskach znaleziono cząsteczki z tworzyw sztucznych, głównie polietylen (21,05 proc. zawartości), silikon (16,67 proc.), polipropylen (14,91 proc.) i polistyren (14,04 proc.), a także mikroelementy szklane, aluminiowe, metalowe, celulozowe i tekstylne.
W podsumowaniu zaznaczono, że w każdej wypluwce znajdowało się średnio 0,47 g plastikowych śmieci, a "na podstawie modelowania opartego na śledzeniu GPS oszacowano, że w 2022 r. na tereny podmokłe przeniesiono w sumie 99 kg i ponad 2 miliony cząstek plastiku".