Nowa choroba 20 razy śmiertelna niż Covid-19
Podczas dorocznego Światowego Forum Ekonomicznego w Davos eksperci ds. zdrowia rozmawiali na temat Choroby X - potencjalnego globalnego zagrożenia zdrowotnego, które może być "20 razy bardziej śmiercionośne niż Covid-19". Choroba została opisana jako "zaraźliwa tak jak odra, ze wskaźnikiem śmiertelności jak w przypadku wirusa Ebola".
To wciąż tylko hipoteza. Nie wiadomo, jaki wirus czy inny patogen może wywołać epidemię, ale służby medyczne chcą opracować proaktywny plan działania mający na celu walkę z takim zagrożeniem i przygotowanie systemu opieki zdrowotnej na potencjalną pandemię, która - jak uważają eksperci - może nastąpić wcześniej, niż oczekiwano.
- Istnieją szczepy wirusów o bardzo wysokim wskaźniku śmiertelności, które mogą rozwinąć zdolność skutecznego przenoszenia się z człowieka na człowieka - powiedział dr Amesh Adalja z Centrum Bezpieczeństwa Zdrowia im. Johnsa Hopkinsa. Jego zdaniem nową pandemię może wywołać najprawdopodobniej wirus układu oddechowego, w tej chwili krążący w świecie zwierząt i z czasem zyskujący umiejętność przenoszenia się na ludzi.
- Źródłem mogą być nietoperze, jak było w przypadku Covid-19, mogą to być ptaki, nosiciele ptasiej grypy, może to być też inny gatunek, na przykład świnia – wyjaśnił Adalja.
Covid-19 to jak "bułka z masłem"
Dyrektor generalny Światowej Organizacji Zdrowia Tedros Adhanom Ghebreyesus zaznaczył, że pierwszą Chorobą X mógł być koronawirus, co pozwala ekspertom i naukowcom wyciągnąć wnioski z tego doświadczenia.
Zdaniem Kate Bingham, byłej przewodniczącej brytyjskiej grupy zadaniowej ds. szczepionek, w obliczu nowego zagrożenia o znacznie poważniejszym potencjale pandemicznym Covid-19 będzie traktowany jako "bułka z masłem".
- W pewnym sensie mieliśmy szczęście z Covid-19, mimo że spowodował on co najmniej 20 milionów zgonów na całym świecie. Chodzi o to, że zdecydowanej większości osób zarażonych wirusem udało się wyzdrowieć - powiedziała w rozmowie z Daili Mail.
- Wyobraźcie sobie, że Choroba X jest równie zaraźliwa jak odra, a śmiertelność w przypadku wirusa Ebola wynosi 67 procent. Gdzieś na świecie choroba się pojawia i następnie replikuje, prędzej czy później ktoś zacznie chorować. Musimy podjąć pierwsze kroki, aby móc poradzić sobie z nową pandemią jak najwcześniej - dodała.
10 najgroźniejszych patogenów wg WHO
Przy okazji spotkania przypomniano o liście najgroźniejszych patogenów stworzonych przez Światową Organizację Zdrowia. Do niedawno było na niej osiem pozycji (niektóre podwójne), teraz widnieje na niej także bliżej nieokreślona "Choroba X".
"Na całym świecie liczba potencjalnych patogenów jest bardzo duża, natomiast zasoby na badania i rozwój są ograniczone. Aby zapewnić, że wysiłki w ramach planu badawczo-rozwojowego WHO są ukierunkowane i produktywne, priorytetowo traktuje się poniższą listę chorób i patogenów w kontekście zagrożeń zdrowia publicznego" - tak pisze o tej liście WHO. Organizacja zaznacza też, że ta lista nie jest zamknięta ani "nie wskazuje najbardziej prawdopodobnych przyczyn kolejnej epidemii". Zestawienie jest aktualizowane "wraz ze zmieniającym się zapotrzebowaniem i zmianami metodologii".
Największe zagrożenia epidemiczne wg WHO:
- Covid-19,
- Krymsko-kongijska gorączka krwotoczna (zwana również gorączką krwawiących oczu, wywoływana przez arbowirusa z rodziny Buynaviridae, przenoszonego przez kleszcze. Człowiek może zarazić się także od zainfekowanych zwierząt),
- Gorączka krwotoczna Ebola (o śmiertelności sięgającego 90 proc.) i gorączka krwotoczna Marburg (wywoływana przez, podobnie jak Ebola, wirusy z rodziny filowirusów, śmiertelność na poziomie 88 proc.),
- Gorączka Lassa (powodowana przez wirus odzwierzęcy, przenoszony przez gryzonie, umiera co trzecia zainfekowana osoba),
- Wirus bliskowschodniego zespołu oddechowego (MERS) i zespół ciężkiej ostrej niewydolności oddechowej (SARS),
- Gorączka Nipah (wywoływana przez wirus Nipah należy do tej samej rodziny co wirusy odry, świnki i paragrypy. Występuje głównie w Azji Południowej i Południowo-Wschodniej, żywicielem są nietoperze. Śmiertelność na poziomie nawet 75 proc.),
- Gorączka Doliny Rift (występuje głównie w Afryce, rezerwuarem wirusa RVF są głównie zwierzęta domowe, także gryzonie i nietoperze, patogen przenoszony jest przez komary),
- Wirus Zika (przenoszony przez komary z gatunku Aedes aegypti. Występuje w regionach Ameryki Południowej i Centralnej, Azji Południowo-Wschodniej oraz na wyspach Pacyfiku),
- Choroba X