Alarm smogowy w Polsce. Zanieczyszczone powietrze zabija u nas 50 tys. osób rocznie

Alarm smogowy

Panujący za oknami mróz sprawił, że poważnie wzrosło zanieczyszczenie powietrza. "Dorzuciliśmy do pieca", a ponieważ - jak informują przedstawiciele inicjatyw mających na celu walkę o czystsze powietrze - w Polsce mamy wciąż prawie 3 mln tzw. kopciuchów, wszelkie wskaźniki zanieczyszczone powietrza wystrzeliły w górę.

We wtorek Rządowe Centrum Bezpieczeństwa wysłało SMS-y o treści "prognozowana jest zła jakość powietrza w zakresie pyłu zawieszonego. Zrezygnuj z aktywności na zewnątrz" do mieszkańców powiatów, gdzie poziom zanieczyszczeń był największy. Fatalne warunki smogowe utrzymywały się przez cały dzień. W niektórych miastach poziom stężenia pyłów PM 10 i PM 2,5 przekroczył normy dobowe nawet o kilkaset procent.

W środę sytuacja wygląda podobnie. Polska jest czerwonym punktem na mapie Europy.

Najgorzej jest na południu Polski (Małopolska, Śląsk) i w Wielkopolsce. W Krakowie przekroczenia norm były na poziomie kilkuset procent.

Władze miasta zdecydowały się na wprowadzenie darmowej komunikacji dla mieszkańców.

Smog - jak wpływa na zdrowie?

Choć smog, czyli mieszanina toksycznych pyłów i gazów unoszących się w powietrzu, kojarzony jest głównie z układem oddechowym, to jednak jego negatywny wpływ dotyczy praktycznie wszystkich narządów w naszym organizmie. Światowa Organizacja Zdrowia ocenia, że rocznie na całym świecie z powodu zanieczyszczonego powietrza umiera 6-7 mln osób. W Polsce mówi się o skali 50 tys. osób rocznie.

W 2013 r. WHO zaklasyfikowała zanieczyszczenie powietrza jako czynnik rakotwórczy. W lutym tego samego roku z powodu zaostrzenia astmy zmarła 9-letnia Brytyjka Ella Roberta Kissi-Debrah, która uznana została za pierwszą oficjalnie potwierdzoną ofiarę smogu.

- Najwięcej osób umiera nie z powodu astmy, ale z powodu zawału, udaru czy zatoru. Wszystko zależy od aspektu wpływu na zdrowie. Jeżeli mówimy o śmiertelności, to największy jest w układzie krążenia. Jeśli mówimy o zaostrzeniu chorób przewlekłych, to mamy silny wpływ smogu na astmę i POChP. Mamy tu do czynienia z chorobami przewlekłymi, która ulegają zaostrzeniu pod wpływem smogu. Pogarsza się jakość życia tych chorych, więcej trzeba wydać na leki - mówił pulmonolog dr hab. Tadeusz M. Zielonka w rozmowie z Medonetem.

- Patrząc na zgony, to po kardiologii, największe żniwo jest w onkologii. Smog powoduje śmierć związaną z długotrwałym narażeniem i powstaniem nowotworów - zaznaczał ekspert.

Smog wpływa na:

• układ oddechowy, powodując lub zaostrzając objawy takich chorób, jak astma, zapalenie oskrzeli, przewlekła obturacyjna choroba płuc,
• układ sercowo - naczyniowy, zwiększając ryzyko wystąpienia wielu schorzeń, to m.in. udar niedokrwienny mózgu, niewydolność serca, nadciśnienie, zawał serca, choroba niedokrwienna, zaburzenia rytmu serca, miażdżyca,
• układ nerwowy - zwiększa ryzyko wystąpienia chorób neurodegeneracyjnych (choroba Alzheimera, choroba Parkinsona), pogarsza zdolności umysłowe i funkcje poznawcze zarówno wśród dorosłych, jak i dzieci, u tych drugich obniża też zdolności uczenia się,
• układ rozrodczy - pogarsza jakość plemników u mężczyzn i zaburza funkcjonowanie jajników u kobiet,
• ciążę - zwiększa ryzyko wcześniactwa i niskiej masy urodzeniowej,
• układ hormonalny,
• układ immunologiczny - zwiększa ryzyko alergii,
• zwiększenie ryzyko wystąpienia depresji,
• skórę,
• oczy,
• zwiększenie ryzyka chorób nowotworowych - rak płuca, gardła, krtani, pęcherza moczowego, mózgu i raka szyjki macicy
• skrócenie długości życia.

Smog - jak się chronić?

Jak podkreślają specjaliści, aby zmniejszyć poziom zanieczyszczenia powietrza, potrzebna są działania na wielu poziomach. Od centralnych, przez samorządowe, po nas samych. Tempo wymiany kopciuchów w Polsce jest za małe, wciąż też panuje przyzwolenie społeczne na palenie w piecach byle czym.

Jak zminimalizować szkodliwy wpływ smogu na nasz organizm?

• nie pal w piecu śmieciami,
• sprawdzaj jakość powietrza w aplikacjach dotyczących smogu,
• ogranicz wychodzenie z domu i aktywność fizyczną na zewnątrz w najbardziej zanieczyszczone dni, zwłaszcza wieczorem, gdy poziom natężenia pyłów jest największy,
• unikaj spacerowania czy biegania w pobliżu ruchliwych ulic,
• nie bój się korzystać z masek z dobrymi filtrami, dbaj o ich częstą wymianę,
• staraj się wietrzyć mieszkanie wtedy, gdy poziom zanieczyszczeń jest mniejszy,
• postaraj się o zakup oczyszczacza powietrza do domu,
• hoduj rośliny, uznane za "domowe oczyszczacze powietrza", to m.in. skrzydłokwiat, dracena i sansewieria,
• zadbaj o odpowiednią dietę, bogatą w witaminy A, B, C i D, antyoksydanty i kwasy tłuszczowe omega-3.