Młode komórki z laboratorium zamiast transfuzji krwi
Wcześniejsze badania wykazywały, że transfuzje krwi lub osocza od młodych myszy mogą poprawić funkcje poznawcze u starszych osobników. Jednak, jak podkreśla prof. Clive Svendsen, dyrektor Instytutu Medycyny Regeneracyjnej Cedars-Sinai, takie podejście trudno zastosować w praktyce klinicznej.
– Naszym celem było stworzenie młodych komórek odpornościowych w laboratorium. Odkryliśmy, że przynoszą one korzyści zarówno u starzejących się myszy, jak i u modeli choroby Alzheimera – wyjaśnia badacz.
Jak powstają „młode” komórki odpornościowe
Zespół naukowców wykorzystał ludzkie indukowane pluripotencjalne komórki macierzyste (czyli dorosłe komórki przeprogramowane do stanu przypominającego wczesne stadium embrionalne), aby stworzyć nowe fagocyty monojądrowe – komórki odpowiedzialne za usuwanie szkodliwych substancji z organizmu.
Wraz z wiekiem funkcja tych komórek słabnie, jednak ich „odmłodzona” wersja wytworzona w laboratorium okazała się wyjątkowo skuteczna. Po podaniu ich myszom naukowcy zaobserwowali znaczącą poprawę funkcji poznawczych i struktury mózgu.
Lepsza pamięć i zdrowszy mózg
Myszy, które otrzymały młode komórki odpornościowe, osiągały lepsze wyniki w testach pamięci. W ich mózgach odkryto także więcej tzw. komórek macierzystych w hipokampie – obszarze odpowiedzialnym za uczenie się i zapamiętywanie.
– U myszy, które otrzymały młode komórki, nie zaobserwowaliśmy spadku liczby komórek macierzystych, typowego dla starzenia i choroby Alzheimera. To może tłumaczyć poprawę pamięci – tłumaczy dr Alexandra Moser, główna autorka badania.
Ponadto leczone zwierzęta miały zdrowsze mikrogleje – komórki odpornościowe mózgu, które zachowały swoje rozgałęzione wypustki i aktywność, co wskazuje na lepsze funkcjonowanie układu nerwowego.
Pośredni mechanizm działania
Naukowcy przypuszczają, że odmłodzone komórki odpornościowe wpływają na mózg pośrednio, ponieważ nie przenikają przez barierę krew–mózg. Możliwe, że wydzielają one białka przeciwstarzeniowe lub mikroskopijne pęcherzyki, które docierają do mózgu, albo oczyszczają krew z czynników przyspieszających starzenie.
Obecnie trwają dalsze badania mające na celu dokładne poznanie mechanizmu działania tej terapii i przygotowanie jej do zastosowania u ludzi.
Krok w stronę spersonalizowanych terapii przeciwstarzeniowych
– Ponieważ te komórki są tworzone z komórek macierzystych, mogą posłużyć do opracowania spersonalizowanej terapii, dostępnej w praktycznie nieograniczonej ilości – podkreśla dr Jeffrey A. Golden, dziekan ds. edukacji i badań w Cedars-Sinai.
Krótki cykl leczenia przyniósł znaczną poprawę pamięci i kondycji mózgu u myszy, co czyni tę metodę obiecującym kandydatem do przyszłych terapii dla osób starszych i pacjentów z chorobą Alzheimera.