Cukier szkodzi
To, że słodycze, a także słodzone napoje szkodzą na wiele sposobów naszemu organizmowi, wiadomo od dawna. Dotyczy to także zębów. Cukier zwarty w tych produktach rozkłada się, tworząc kwasy szkodzące szkliwu zębów. Ten proces to właśnie próchnica, czyli główny wróg naszego uzębienia.
Co sprawia, że niektóre produkty spożywcze są gorsze od innych? – Oceniając, jak bardzo może być szkodliwy dla naszych zębów posiłek, przekąska czy napój musimy wziąć pod uwagę dwie rzeczy. Skład tego produktu i jakość – wyjaśnia w rozmowie z „New York Timesem” dr Apoena de Aguiar Ribeiro, dentystka i mikrobiolog z Uniwersytetu Karoliny Północnej.
W jamie ustnej znajduje się kilkaset gatunków bakterii — niektóre są pożyteczne, inne szkodliwe. Te szkodliwe rozkładają cukry z pożywienia, zamieniają je w kwasy, które mogą prowadzić do próchnicy. Bakterie tworzą też płytkę nazębną, czyli miękką warstwę na powierzchni zębów, która z kolei - nieusuwana - może zwapnieć i przeobrazić się w kamień nazębny. Kamień może powodować stany zapalne, podrażniać dziąsła, powodując ich krwawienie, odpowiada też za nieprzyjemny zapach z ust.
Dla zębów, zdaniem dr de Aguiar Ribeiro, szczególnie niebezpieczna jest sacharoza, czyli po prostu biały cukier pochodzący z trzciny cukrowej lub buraków cukrowych. To ona sprzyja w szczególności namnażaniu się bakterii. Cukier ten znajdziemy m.in. w przetworzonych produktach spożywczych, słodzonych napojach gazowanych, nektarach, słodyczach i ciastach.
Które produkty szkodzą najbardziej?
Jak podkreśla dentystka, uwagę trzeba zwracać szczególnie na słodkości lepkie czy ciągnące się. To żelki, cukierki, suszone owoce czy syropy. Resztki mogą utknąć w zakamarkach zębów lub przestrzeniach między nimi. Zalegający nadmiar cukru to idealne warunki dla bakterii, aby wytwarzały kwasy przez wiele godzin.
Poważnym zagrożeniem są też słodzone napoje gazowane, nektary, napoje energetyczne i koktajle mleczne. Są także lepkie i słodkie, do tego mają kwaśny odczyn. – Nasze zęby zaczynają się psuć, gdy poziom pH w jamie ustnej spada poniżej 5,5, a napoje miewają pH na poziomie od 3 do 4 – mówi dr Rocio Quinonez, specjalistka stomatologii dziecięcej na Uniwersytecie Karoliny Północnej w Chapel Hill. Dodaje, że podobnie jest z kawą i napojami alkoholowymi, które często są spożywane ze słodkimi syropami i dodatkami.
Teoretycznie szkodliwe dla zębów mogą być też świeże warzywa i owoce, bogate w skrobię, jak cytrusy, ziemniaki, pomidory, brukselka, truskawki, maliny i czereśnie. Ale zawierają jednocześnie wiele składników odżywczych, które korzystnie wpływają na nasze zdrowie, więc - jak podkreślają specjaliści - "plusy i minusy się wyrównują", zwłaszcza jeżeli nie zaniedbamy higieny zębów.
Dr Quinonez zwraca uwagę, że osoby, których zęby ściśle do siebie przylegają, albo są w nie najlepszej kondycji, powinny szczególnie zwracać uwagę na takie gumowate i oblepiające produkty. Chodzi nie tylko o to, co jeść, ale również o odpowiednią higienę. Dbanie o zdrowe zęby, czyli mycie ich co najmniej dwa razy dziennie i regularne nitkowanie, sprawi, że wspomniane plusy przewyższą minusy.
Dentyści mówią też o innej zasadzie. "Lepiej zjeść owoc niż go wypić", ponieważ koktajle czy inne produkty oparte na owocach mogą zawierać dodatkowy cukier.
Jak dbać o zęby?
Regularne szczotkowanie zębów i nitkowanie przestrzeni między nimi to wręcz elementarz, jeżeli chodzi o higienę jamy ustnej. O czym jeszcze mówią specjaliści?
Aby zapobiegać próchnicy zębów:
- Unikaj podjadania. Ślina pomaga neutralizować kwaśny odczyn pH w produktach, ale potrzebuje czasu, aby w pełni zacząć działać. Zbyt częste zmuszanie jej do działania może osłabiać jego moc.
- Napoje potencjalnie słodkie lepiej wypijaj od razu, zamiast spożywać przez kilka godzin
- Ogranicz spożycie alkoholu. Ogranicza wydzielanie śliny.
- Zwracaj uwagę na dolegliwości, schorzenia i niektóre leki. One również mogą wpływać na jakość związków zawartych w ślinie.
- Postaw na zamienniki cukru
- Pij herbatę. Czarna i zielona herbata mogą zapobiegać rozwojowi próchnicy, ze względu na zawartość polifenoli i fluoru.
- Regularnie odwiedzaj dentystę i sprawdzaj stan swoich zębów.