Kleszcze - niebezpieczne pajęczaki
Kleszcze to niewielkie pajęczaki, które żywią się krwią ludzi i zwierząt. Posiadają specjalne szczypce, za pomocą których wczepiają się w skórę ofiary. Mają dobrze rozwinięty zmysł węchu i dotyku. Pajęczaki te szczególnie aktywne są od marca do listopada. Na swoje ofiary oczekują na niewysokich drzewach i krzewach oraz w zaroślach i wysokich trawach. Możemy spotkać je w parkach, lasach, na łąkach oraz w ogrodach.
Są nosicielami wielu groźnych chorób, w tym m.in. boreliozy i kleszczowego zapalenia mózgu. Znacznie rzadziej ukąszenie przez kleszcza może doprowadzić do anaplamazy, babeszjozy, mykoplazmozy, duru powrotnego i bartonellezy.
Jak ochronić się przed ugryzieniem kleszcza?
Samo ugryzienie przez kleszcza nie jest dla człowieka bolesne. Przez to jednak staje się niebezpieczne. Obecności pajęczaka na naszej skórze możemy nie dostrzec przez wiele godzin, a czasami nawet dni. W związku z tym niezwykle ważna jest profilaktyka. Wybierając się w miejsca potencjalnego występowania kleszczy, należy nosić nakrycie głowy oraz jasne ubrania zakrywające kończyny.
Po powrocie do domu z terenów, w których byliśmy szczególnie narażeni na spotkanie kleszczy, powinniśmy jak najszybciej zmienić ubranie i przy okazji dokładnie obejrzeć całe swoje ciało. Sprawdzając, czy nie ugryzł nas kleszcz, warto szczególnie zwrócić uwagę na następujące partie: pachwiny, uda, głowa, szyja, obszary pod kolanami, skóra głowy. Kleszcze najczęściej wybierają na skórze miejsca ciepłe i wilgotne.
Co robić, kiedy ugryzie kleszcz?
W przypadku zauważenia kleszcza na skórze najistotniejsze jest jego jak najszybsze usunięcie. Jeżeli nie potrafimy zrobić tego samodzielnie, możemy poprosić o pomoc drugą osobę lub udać się do lekarza. W aptece możemy również nabyć specjalne zestawy do usuwania tych pajęczaków. Ważne, aby usuwając kleszcza, chwycić go przy samej skórze i wyrwać jednym, zdecydowanym ruchem. Następnie miejsce po usunięciu należy zdezynfekować i uważnie obserwować.
W miejscu tym – jeszcze jakiś czas po usunięciu pajęczaka – może występować zaczerwienienie skóry, niewielka grudka czy delikatne swędzenie. Zmiany te powinny jednak stopniowo zanikać. Jeżeli jednak tak się nie dzieje, zaczerwienienie nie zmniejsza się, a dodatkowo zaczyna puchnąć lub boleć, należy niezwłocznie udać się do lekarza. Po ugryzieniu przez kleszcza nie należy lekceważyć objawów, które wydają nam się niepokojące.
Objawy po ugryzieniu kleszcza: Rumień wędrujący
Według badań ok. 40 proc. kleszczy jest nosicielami niebezpiecznych dla człowieka chorób. Jednak nawet ugryzienie przez takiego zakażonego pajęczaka nie musi od razu oznaczać, że zachorujemy. Ważne jednak, aby w przypadku każdego ugryzienia przez kleszcza zachować wzmożoną czujność, a najlepiej skonsultować się z lekarzem.
Jednym z najbardziej charakterystycznych i najczęściej występujących objawów po ugryzieniu kleszcza jest rumień wędrujący. Należy jednak mieć na uwadze, że nie w każdym przypadku zarażenia się tą chorobą objaw ten występuje. Pojawia się on jedynie u ok. połowy pacjentów.
Najczęściej zauważyć go można po ok. tygodniu od ugryzienia. Jest to zaczerwienienie skóry wokół miejsca ugryzienia przez kleszcza. Może jednak pojawić się także w innym miejscu na ciele. Ma ono kształt owalnej plamy lub pierścienia. Z wyglądu przypomina kręgi – w samym środku czerwone, następnie blade i ponownie czerwone. Średnica zmian wynosi przynajmniej 5 cm i z każdym dniem się powiększa. Rumień wędrujący nie jest wypukły. Warto podkreślić, że jego obecność nie wiąże się z dyskomfortem. Zmiana na skórze nie powoduje bólu, pieczenia czy swędzenia. Rumień wędrujący zazwyczaj znika samoistnie po kilku tygodniach.
Objawy po ugryzieniu kleszcza a borelioza
Chorobą najczęściej przenoszoną przez kleszcze jest borelioza, w przebiegu której wyróżnić można dwie fazy: wczesną miejscową lub rozsianą oraz późną. Faza wczesna miejscowa może, ale nie musi, wiązać się z pojawieniem rumienia wędrującego. Częściej występują objawy przypominające grypę, czyli ból mięśni, osłabienie, senność i powiększenie węzłów chłonnych. Objawy te mogą pojawić się nawet miesiąc po ugryzieniu kleszcza. Z kolei faza wczesna rozsiana wystąpić może najwcześniej 10 dni po ukąszeniu, a najpóźniej nawet 2 lata po nim. Objawy obejmować mogą wiele narządów. Najczęściej występuje wówczas zapalenie stawów, nawracające bóle mięśni, zmiany skórne, powiększenie węzłów chłonnych, zapalenie mięśnia sercowego, zmiany w układzie nerwowym.
Objawy boreliozy w fazie późnej mogą pojawić się nawet kilka lat po ukąszeniu przez kleszcza. Bardzo często występuje wówczas przewlekłe zmęczenie i zaburzenia snu. Ta postać choroby może też prowadzić do niebezpiecznych zmian w funkcjonowaniu całego organizmu. Mogą pojawić się przewlekłe zaburzenia psychiczne czy zapalenia wielostawowe układu mięśniowo-stawowego.
Powyższy artykuł ma charakter informacyjny. W przypadku jakichkolwiek wątpliwości lub zauważenia niepokojących objawów po ugryzieniu kleszcza, należy niezwłocznie skontaktować się z lekarzem.