Witamina K to związek organiczny i zarazem grupa kilku rodzajów witamin z rodziny K. Zalicza się do niej filochinon (witamina K1), menachinon (witamina K2) i menadion (K3 – forma sztuczna).
Witamina K odpowiada m.in. za procesy krzepnięcia krwi. Osoby z niedoborem witaminy K mają tendencje do krwawień i krwotoków zarówno wewnętrznych, jak i zewnętrznych. Niedobór tej witaminy może objawiać się także utrudnionym gojeniem ran, biegunką, niską mineralizacją kości i zwiększonym ryzykiem rozwoju osteoporozy.
Komu grozi niedobór witaminy K?
Niedobór witaminy K rzadko zdarza się w ogólnej populacji. Ryzyko niedoboru tej witaminy wzrasta u osób z zaburzeniami trawienia i wchłaniania z przewodu pokarmowego. Dotyczy także osób z chorobami wątroby i w trakcie długotrwałej antybiotykoterapii.
Niedobór witaminy K – objawy
Jakie są objawy braku witaminy K? Objawy zbyt niskiego poziomu witaminy K mogą dotyczyć nie tylko układu krwionośnego, ale także kostnego. Najczęściej są to:
- zaburzenia krzepnięcia krwi,
- częste krwotoki np. z nosa,
- krwiomocz,
- "samoistne" siniaki,
- większa podatność na infekcje,
- łamliwość kości,
- zaburzenia pracy jelit.
Przewlekłe niedobory witaminy K mogą być niebezpieczne dla zdrowia. Zwiększają ryzyko wystąpienia krwawień do mózgu, jelit i stawów, a także rozwoju osteoporozy, uszkodzeń wątroby, zwapnienia tętnic czy rozwoju żółtaczki.
Jak uzupełnić witaminę K? Źródła witaminy K
Witamina K1 jest wytwarzana w procesie fotosyntezy. Jej największe ilości - ponad 100µg w 100 g produktu – znajdziemy w szpinaku, sałacie, szpinaku, brukselce i zielonej herbacie. Niewiele mniej (od 50 do100µg w 100 g produktu) znajdziemy w kapuście i kalafiorze. Witamina K obecna jest również w zielonym groszku, fasoli, jajkach i maśle (w ilości od 10 do 15µg w 100 g produktu). Zawierają ją także ziemniaki, marchew, pomidory, pomarańcze, mleko, mięso, wątróbka, przetwory mleczne, chleb, brzoskwinie, ananasy i grejpfruty.
Witaminę K mają także brokuły, jarmuż, szparagi, botwinka, cukinia, natka pietruszki oraz niektóre oleje roślinne – w tym olej sojowy, rzepakowy i oliwa z oliwek.
Witamina K – nadmiar
Nadmiar witaminy K występuje bardzo rzadko. Jego powodem jest nieodpowiedni sposób suplementacji witaminy K3. Nadmiar witaminy K może objawiać się nadmierną potliwością, bólami serca, uczuciem gorąca i zaburzeniami pracy wątroby. U noworodków może z kolei wystąpić niedokrwistość hemolityczna lub hiperbilinurinemia i żółtaczka.
Jak sprawdzić poziom witaminy K?
Zmierzenie poziomu witaminy K, w tym określenie poziomu jej niedoboru, nie jest trudne – wystarczy do tego badanie krwi. W tym celu należy umówić się na wizytę w laboratorium medycznym gdzie można ocenić stężenie tej substancji w surowicy krwi. Wyniki zazwyczaj dostępne są już na drugi dzień.