Mikroglej – obrońca mózgu

W chorobie Alzheimera kluczową rolę odgrywa mikroglej, czyli komórki odpornościowe mózgu. Dotychczas uważano, że mogą one zarówno chronić, jak i szkodzić — w zależności od warunków. Nowe badania pokazują jednak, że istnieje szczególny rodzaj mikrogleju, który działa ochronnie, zmniejszając stan zapalny i ograniczając rozprzestrzenianie się toksycznych białek.

Reklama

Badacze z Icahn School of Medicine w Mount Sinai (USA), we współpracy z Instytutem Biologii Starzenia im. Maxa Plancka w Kolonii (Niemcy) oraz innymi ośrodkami naukowymi, odkryli grupę mikroglejów, które dzięki specyficznym mechanizmom potrafią chronić komórki nerwowe przed uszkodzeniem.

Odkrycie dwóch kluczowych cząsteczek: PU.1 i CD28

Wyniki opublikowane 5 listopada w prestiżowym czasopiśmie Nature pokazują, że mikrogleje o niższym poziomie czynnika transkrypcyjnego PU.1 i wyższym poziomie receptora CD28 skutecznie zmniejszają stan zapalny w mózgu. Dzięki temu ograniczają powstawanie blaszek amyloidowych i rozprzestrzenianie się białek tau — dwóch głównych przyczyn uszkodzeń neuronów w chorobie Alzheimera.

Jak wyjaśnia prof. Anne Schaefer z Icahn School of Medicine, mikroglej nie musi być wrogiem – może stać się naturalnym obrońcą mózgu. „To odkrycie pokazuje niezwykłą zdolność mikrogleju do adaptacji i podkreśla jego kluczową rolę w zdrowiu mózgu” – mówi badaczka.

Reklama

Mniej PU.1, mniejsze ryzyko Alzheimera

Odkrycie potwierdza wcześniejsze badania genetyczne prof. Alison M. Goate, które wykazały, że osoby z niższym poziomem PU.1 mają mniejsze ryzyko rozwoju choroby Alzheimera. Teraz naukowcy rozumieją, dlaczego: niższy poziom tego białka sprzyja powstawaniu ochronnych mikroglejów, które zmniejszają stan zapalny i spowalniają uszkodzenia neuronów.

Nowe perspektywy leczenia

Zrozumienie, jak działa oś PU.1–CD28, daje badaczom nowy punkt wyjścia do opracowania immunoterapii, które aktywują ochronne mikrogleje i wzmacniają naturalne mechanizmy obronne mózgu. Dr Alexander Tarakhovsky z Uniwersytetu Rockefellera podkreśla, że odkrycie to łączy immunologię z neurologią: „Molekuły, które znamy z działania limfocytów, okazują się kluczowe również w mózgu. To może całkowicie zmienić podejście do leczenia chorób neurodegeneracyjnych”.

Nadzieja dla milionów pacjentów

Choroba Alzheimera dotyka dziś ponad 50 milionów ludzi na świecie i pozostaje jedną z największych zagadek współczesnej medycyny. Odkrycie „ochronnych mikroglejów” daje nadzieję, że w przyszłości możliwe będzie nie tylko spowolnienie, ale nawet zatrzymanie rozwoju choroby.

Źródło: Mount Sinai School of Medicine / Nature