Jakie są objawy wstrząsu?
Wstrząs anafilaktyczny to reakcja nagła i krótkotrwała. Nie daje wcześniejszych objawów, więc bardzo trudno się do niego przygotować. Wstrząs może pojawić się po zjedzeniu produktów, na które jesteśmy uczuleni (np. orzeszków ziemnych, kakao), po użądleniu pszczoły lub osy, a nawet po spożyciu leków. Zdarza się też, że wstrząs ma charakter niealergiczny i pojawia się np. jako reakcja na zimno lub intensywny wysiłek fizyczny.
Pierwsze objawy wstrząsu anafilaktycznego mogą pojawić się już po kilku sekundach lub minutach po zetknięciu z jakimś czynnikiem. Występuje ból głowy, a także uczucie ucisku, niepokoju, lęku. Następnie mogą pojawić się: wymioty, bóle brzucha, biegunka, duszności, chrypka, bladość skóry, zawroty głowy. Osoba z anafilaksją może też odczuć spadek ciśnienia, osłabienie tętna i przyspieszenie akcji serca. Zdarza się, że na skórze pacjenta pojawiają się zmiany skórne – np. wysypka.
W najgorszym przypadku osoba może stracić przytomność, a nawet umrzeć. Dlatego tak ważna jest wiedza na temat udzielania pierwszej pomocy. Wstrząs anafilaktyczny może przydarzyć się każdemu z nas, może wystąpić u bliskiej nam osoby. Nawet jeśli nie jesteśmy na nic uczuleni, to nawet tak prozaiczny stan, jak zdenerwowanie przed egzaminem, może stać się przyczyną wstrząsu anafilaktycznego (więcej informacji na temat wstrząsu anafilaktycznego można znaleźć na stronie: https://portal.abczdrowie.pl/wstrzas-anafilaktyczny).
Jak udzielić pierwszej pomocy?
Osoba, która ma świadomość tego, że jest na coś uczulona (np. na jad pszczół) powinna mieć zawsze przy sobie strzykawkę z dawką adrenaliny. Dobrze, by osoby z najbliższego otoczenia wiedziały, jak należy jej użyć.
Kiedy zorientujemy się, że osoba przebywająca w naszym towarzystwie ma wstrząs anafilaktyczny, należy, jeśli to możliwe, usunąć czynnik, który go wywołał (np. pozbyć się żądła osy czy pszczoły; pamiętajmy jednak, by wykonywać tę czynność bardzo delikatnie, nie ściskać żądła, ponieważ w przeciwnym wypadku jeszcze więcej jadu może dostać się do organizmu). Następnie należy podać osobie adrenalinę i wezwać służby medyczne. Nie można jednak czekać z założonymi rękami na przyjazd pogotowia. Jeżeli osoba z anafilaksją ma przy sobie leki przeciwhistaminowe, to powinna je połknąć (oczywiście nie podajemy ich osobie nieprzytomnej). Dobrze, by pacjent znalazł się w pozycji leżącej z lekko uniesionymi nogami. Oczywiście cały czas powinniśmy bacznie obserwować poszkodowanego.
W przypadku, gdy wstrząs nastąpił na skutek użądlenia przez owada, powinniśmy zdezynfekować ranę, która powstała po ataku pszczoły czy osy. Obolałe miejsce można posmarować żelem łagodzącym. Dobrym pomysłem jest też podanie osobie poszkodowanej wapnia do wypicia (2 tabletki rozpuszczamy w ½ szklanki wody). Ponadto choremu może przynieść ulgę ssanie kostki lodu (oczywiście tylko w przypadku, gdy jest on przytomny).
Jeżeli chory jest nieprzytomny, należy rozpocząć resuscytację krążeniowo-oddechową.
Warto uważać
Wstrząs anafilaktyczny występuje dosyć często wśród społeczeństwa – każdego roku 1-3 proc. osób doświadcza tego stanu. U dorosłych anafilaksja najczęściej występuje na skutek użądleń owadów, u dzieci – przez spożycie produktu, na który są uczulone (sprawdź, jak jad pszczoły może wpływać na zdrowie: https://portal.abczdrowie.pl/jad-pszczeli).
Dlatego też warto zachować szczególną ostrożność. Zawsze upewnijmy się, czy w potrawie, którą spożywamy, nie ma alergenu. Jeśli wiemy, że jesteśmy uczuleni na użądlenia owadów, to postarajmy się trzymać wszystkie pokarmy w zamknięciu, szczególnie na świeżym powietrzu. Wybierając się w plener, nie zakładajmy ubrań w jaskrawych kolorach, bo prowokują one owady.