Obniżenie samooceny, porównywanie się czy kreowanie zniekształconego obrazu rzeczywistości – to tylko niektóre z grzechów mediów społecznościowych. Jakie korzyści może dać detoks od social mediów? Okazuje się, że jest ich wiele. Z tego względu coraz więcej osób decyduje się na dobrowolne "wzięcie wolnego od mediów społecznościowych" i zadbanie o swoje zdrowie psychiczne i fizyczne. Ograniczenie dostępu do social mediów pozwala m.in. przerwać cykl porównań społecznych, zmniejsza niepokój, daje więcej wolnego czasu. Dzięki niemu możemy też wykonać więcej pracy w krótszym czasie.
Jak odpoczynek od social mediów wpływa na nasze samopoczucie?
Eksperci z Wielkiej Brytanii postanowili sprawdzić, jak działa na nas tygodniowy odpoczynek od portali internetowych. Wyniki badań zostały opublikowane na łamach czasopisma "PLOS One" i były sporym zaskoczeniem.
Psychologowie – Michael Wadsley i Niklas Ihssen - przeprowadzili badanie na niewielkiej grupie 51 osób. Wszyscy z nich intensywnie korzystali z mediów społecznościowych (od 30 minut do 9 godzin dziennie). Na czas badania zostali oni odcięci od cyfrowego świata na sześć dni. W tym czasie byli poddani ocenie psychologów, którzy monitorowali ich stan psychiczny. Praktycznie wszyscy badani stwierdzili, że poprawie uległy ich relacje z bliskimi. Uniknęli przez to również problemów w związku. Nie doświadczyli także negatywnych skutków związanych z ograniczeniem dostępu do social mediów.
Media społecznościowe – negatywny wpływ na samoocenę, presja społeczna
Social media mogą generować wiele problemów. Wśród nich są m.in.:
- Porównywanie się z innymi. Ludzie często prezentują w mediach społecznościowych wyłącznie swoje najlepsze strony życia. Ich obserwacja może prowadzić do zjawiska porównywania się z innymi. Wskutek tego użytkownicy social mediów mogą czuć się mniej atrakcyjni lub wartościowi, co może wywołać uczucie niepewności i obniżonej samooceny.
- Cyberprzemoc. Media społecznościowe mogą stanowić miejsce dla cyberprzemocy w postaci hejtu, a nieraz także zastraszania czy nękania. To z kolei może prowadzić do poważnych konsekwencji dla zdrowia psychicznego, takich jak depresja czy stany lękowe.
- Uzależnienie. Ciągła, nieograniczona dostępność do mediów społecznościowych może prowadzić do uzależnienia. Z kolei uzależnienie od mediów społecznościowych może zaburzać relacje społeczne poza siecią i prowadzić do izolacji.
- Zniekształcanie rzeczywistości. Media społecznościowe mogą kreować zniekształconą rzeczywistość przez dobór treści i wybieranie tylko tych, które są atrakcyjne lub emocjonujące. To z kolei może prowadzić do fałszywego postrzegania rzeczywistości i utrudniać akceptację normalności w życiu codziennym.
- Presja społeczna. W mediach społecznościowych często istnieje presja społeczna związana z ilością "lajków", "udostępnień" i liczby "obserwujących". Brak uznania w takiej postaci może negatywnie wpływać na poczucie własnej wartości.
- Zaburzenia snu. Częste korzystanie z mediów społecznościowych, zwłaszcza przed snem, może zakłócać sen. Ekranowe światło może wpływać na produkcję melatoniny, czyli hormonu regulującego sen, a to może prowadzić do zaburzeń snu.
- Brak prywatności. Wielu użytkowników mediów społecznościowych dzieli się prywatnymi informacjami na swój temat, co może prowadzić do naruszenia prywatności. Skutkiem tego może być stres i obawy związane z bezpieczeństwem.
- FOMO. FOMO to od języka angielskiego Fear of Missing Out. Współczesna kultura mediów społecznościowych często generuje presję społeczną, by być na bieżąco i uczestniczyć we wszystkich wydarzeniach. Brak udziału może prowadzić do FOMO - co może negatywnie wpływać na zdrowie psychiczne.
Detoks od mediów społecznościowych
Sposobów na ograniczenie korzystania z mediów społecznościowych jest wiele. Zamiast uruchamiać media społecznościowe można uruchomić aplikację do nauki języków obcych. Zamiast włączać laptopa można stworzyć listę rzeczy, które lubimy lub które planujemy zrobić. Bez rozproszenia uwagi elektroniką będziemy w stanie wykonać je znacznie szybciej. Ograniczając social media mamy też więcej czasu na przygotowywanie domowych posiłków czy przeczytanie interesującej książki.
Warto podkreślić, że wpływ mediów społecznościowych na zdrowie psychiczne może być różny dla różnych osób, w zależności od wielu czynników, takich jak indywidualna tolerancja na stres, poziom wsparcia społecznego czy obecność istniejących problemów zdrowia psychicznego. Odpowiedzialne i umiarkowane korzystanie z mediów społecznościowych oraz świadomość potencjalnych ryzyk z nim wiązanych mogą pomóc w minimalizowaniu negatywnego wpływu na zdrowie psychiczne.