Dwie szczepionki na raz mogą zwiększać ryzyko udaru
O tym, że szczepionki, nie tylko przeciwko koronawirusowi, mogą zwiększać ryzyko zdarzeń sercowo-naczyniowych, mówi się od dawna. Amerykańscy i europejscy regulatorzy co jakiś czas publikują badania na ten temat. Niedawno pojawił się raport amerykańskiej Agencji ds. Żywności i Leków (FDA), w którym przeanalizowano dane z bazy Medicare, federalnego programu ubezpieczenia zdrowotnego dla seniorów w USA.
To drugie badanie sprawdzające ryzyko udaru u seniorów po jednoczesnych szczepieniu przeciwko COVID-19 i grypie. W styczniu FDA i amerykańskie Centrum Kontroli i Zapobiegania Chorób wydały wspólny komunikat, że u seniorów wystąpiło niewielkie ryzyko tego zdarzenia po przyjęciu tego samego dnia biwalentnej (dwuskładnikowej) szczepionki COVID-19 firmy Pfizer i wysokoskładnikowej (czterowalentnej) szczepionki przeciw grypie lub szczepionki przeciwko grypie z adiuwantem (substancja pomocnicza mająca na celu zwiększenie odpowiedzi immunologicznej).
FDA zaznaczyła, że to ryzyko było bardzo małe - około trzy przypadki udarów lub przemijających ataków niedokrwiennych na 100 tys. podanych dawek. Mogło być spowodowane wysokodawkowymi szczepionkami przeciw grypie lub szczepionkami z adiuwantem.
Jest ryzyko ale znikome
Na potrzeby nowego badania śledczy FDA przyjrzeli się oświadczeniom medycznym z Medicare ponad 5,3 mln osób mających 65 lat więcej. Odkryli nieznacznie zwiększone ryzyko udaru u dorosłych w wieku 65 lat i starszych, którzy otrzymali jedynie czterowalentną dawkę szczepionki przeciw grypie. Dodatkowe ryzyko wynosiło 1–2 udary na każde 100 tys. dawek.
Sprawdzili też możliwe skutki oboczne w tej grupie wiekowej (65 plus) po przyjęciu szczepionki przeciwko COVID-19 firmy Pfizer lub Moderna. Nie stwierdzono zwiększonego ryzyka udaru mającego miejsce po szczepieniu.
Znaleziono natomiast zwiększone ryzyko udarów spowodowanych zakrzepami krwi u osób mających 85 lat i więcej. Ale tylko po szczepionce firmy Pfizer. Po przyjęciu preparatu Moderny to ryzyko się nie zwiększało. To ryzyko było również większe w grupie 65 plus, która otrzymała jednocześnie szczepionkę przeciwko COVID-19 i grypie.
– Ryzyko jest znikome – powiedział dr Steve Nissen, kardiolog z Cleveland Clinic w Ohio. – Mam na myśli, że jest to trywialne w porównaniu z ryzykiem śmierci z powodu COVID-19 w grupie osób powyżej 85. roku życia – dodał i podkreślił, że co najmniej pięć innych niedawnych badań – także takich z intencją wykazania tego powiązania - nie wykazało żadnego dodatkowego ryzyka udaru po szczepieniu przeciwko COVID-19, grypie lub obu szczepieniach na raz.
Jak podkreślają autorzy badania, ma ono charakter obserwacyjny - wskazuje związek czasowy tych zdarzeń, ale nie jest w stanie udowodnić związku przyczynowo-skutkowego. Jeszcze nie zostało zrecenzowane przez ekspertów. Jednocześnie wyrazili nadzieję, że te informacje nie zniechęcą nikogo do szczepień, bo korzyści ze szczepienia w dalszym ciągu znacznie przewyższają ryzyko skutków infekcji.
– Dostępne dane nie dają jasnych i spójnych dowodów na istnienie problemu bezpieczeństwa w przypadku udaru niedokrwiennego po stosowaniu biwalentnych szczepionek mRNA przeciwko COVID-19 podawanych samodzielnie lub jednocześnie ze szczepionkami przeciw grypie – powiedział dr Tom Shimabukuro, dyrektor Biura Bezpieczeństwa Szczepień w CDC.
– Ryzyko poważnej choroby związanej zarówno z grypą, jak i COVID-19 dla populacji o najwyższym ryzyku, czyli osób starszych, jest o wiele większe niż potencjalne zwiększone ryzyko związane ze szczepionką – powiedział dr William Schaffner, specjalista ds. chorób zakaźnych Uniwersytecie Vanderbilt, w rozmowie z CNN.
Rozłożyć w czasie
Schaffner zaznaczył, że osoby które boją się ryzyka wystąpienia udaru po szczepieniu, mogą szczepienie przeciwko COVID-19 i grypie rozłożyć w czasie. Sam lekarz, który jest już po 80., powiedział, że oba preparaty przyjął w tym samym czasie, w to samo ramię i odczuł żadnych reakcji niepożądanych
Dr Peter Marks, szef Centrum Oceny i Badań Biologicznych FDA, zaznaczył jednak, że planuje się zaczepić w różnych terminach. – Jeśli chcesz zminimalizować ryzyko interakcji, a także móc odróżnić skutki uboczne po każdej ze szczepionek, odczekaj około dwóch tygodni przed przyjęciem drugiej – powiedział.