Nie tylko migrenę czy problemy ze snem lub pamięcią. Co leczy NEUROLOG?

W związku z tym, że jesteśmy szybko starzejącym się społeczeństwem oraz trwa pandemia COVID-19, która wiąże się z pojawieniem powikłań pocovidowego układu nerwowego (neuroCOVID), coraz więcej z nas umawia się na wizytę u neurologa. Pomocy neurologa wymagają nie tylko seniorzy, lecz także osoby młode oraz dzieci. Aby umówić się do neurologa w ramach NFZ, potrzebujemy skierowania od lekarza rodzinnego.

Co leczy neurolog?

Neurolog jest specjalistą, który zajmuje się schorzeniami układu nerwowego, na który składa się nie tylko mózg, lecz także nerwy, które znajdują się w całym ciele. Układ nerwowy sprawuje kontrolę nad wszystkimi procesami zachodzącymi w organizmie – kieruje zarówno naszym oddychaniem czy poruszaniem się, jak i odczuciami oraz sposobem myślenia.

Neurolog zajmuje się leczeniem chorób związanych z nieprawidłowym działaniem ośrodkowego i obwodowego układu nerwowego, czyli mózgu, kręgosłupa i mięśni. Pomoże pacjentowi, który narzeka na problemy z pamięcią, jak i temu, który cierpi z powodu bólu pleców.

Neurolog leczy najczęściej choroby takie jak:

• padaczka
• stwardnienie rozsiane
• choroba Alzheimera
• choroba Parkinsona
• udar mózgu
• zapalenie opon mózgowych
• migrena
• zwyrodnienie kręgosłupa i rwa kulszowa
• miastenia, miopatia, miotonia (choroby mięśni)

W pandemii neurolodzy często mierzą się z przypadkami mgły mózgowej, zaburzeń koordynacji ruchowej i upośledzenia czucia smaku i zapachu. Do neurologa zgłaszają się też pacjencji po COVID-19 z różnymi bólami neuropatycznymi i wielomiejscowymi

Nie tylko problemy z pamięcią. Objawy chorób neurologicznych

Do neurologa warto umówić się, jeśli mamy niepokojące symptomy, tj.:

• nawracające ból głowy, zwłaszcza gdy towarzyszą im inne niepokojące objawy, jak nudności, światłowstręt, zaburzenia równowagi
• zaburzenia równowagi, zawroty głowy
• mimowolne skurcze twarzy, kończyn lub tułowia
• problemy z mówieniem (bełkotliwa mowa)
• problemy z przełykaniem
• ból i sztywność mięśni i kręgosłupa
• ból lędźwi promieniujący do stopy i tzw. opadająca stopa
• problemy z pamięcią
• utrzymujące się kilka tygodni zaburzenia snu (problemy z zasypianiem, bezsenność)

Jak wygląda wizyta u neurologa?

Pierwsza wizyta u neurologa wiąże się z rozwiniętym wywiadem z pacjentem dotyczącym innych chorób przewlekłych i ogólnego stanu zdrowia. Mogą pojawić się pytania dotyczące chorób neurologicznych u członków rodziny, jak np. alzheimer. Kolejnym etapem wizyty jest badanie fizykalne.

Przebieg badania neurologicznego

Neurolog kojarzy się nam z lekarzem, który ma młoteczek do ostukiwania kolana. Słusznie, ale to nie jest jedyne badanie, które wykonuje ten lekarz. Ostukiwanie kolana, czyli uderzanie w ścięgno danego mięśnia ma na celu sprawdzenie, czy pojawi się skurcz – właściwy odruch w odpowiedzi na bodziec (reakcja mimowolna). Jeśli skurczu nie ma lub jest zbyt silny bądź słaby albo opóźniony, lekarz obserwuje nieprawidłowość będącą podstawą do dalszej diagnostyki. Rzadko od razu wskazuje przyczynę, bo zaburzenie odruchów może być spowodowane:

• niedoborem witamin, np. B12
• chorobą mięśni (np. miopatia)
• uszkodzeniem nerwów obwodowych będące następstwem np. cukrzycy bądź alkoholizmu
• chorobą rdzenia kręgowego

Podczas badania lekarz może skontrolować kilka odruchów

• odruch skokowy – uderzenie w ścięgno Achillesa, gdy noga jest lekko zgięta w kolanie, a stopa ustawiona prostopadle, powoduje zgięcie podeszwowe stopy
• odruch kolanowy – w pozycji siedzącej uderzenie jest poniżej rzepki i skutkuje wyprostowaniem nogi w kolanie
• odruch z mięśni przywodzicieli uda – w konsekwencji uderzenia powstaje skurcz, który sprawia, że mimowolnie przywodzimy kończynę dolną
• odruch z mięśnia trójgłowego ramienia – po uderzeniu mimowolnie prostujemy rękę w stawie łokciowym
• odruch ramienno-promieniowy – uderzenie powyżej nadgarstka sprawia, że zginamy staw łokciowy
• odruch z mięśnia dwugłowego ramienia – uderzenie młoteczkiem w ścięgno mięśnia dwugłowego ramienia przy zgiętym przedramieniu ma sprowokować zgięcie kończyny w stawie łokciowym

Wizyta u neurologa to dopiero początek. Na jakie badania może skierować neurolog?

Po przeprowadzeniu badań w gabinecie neurolog może rozszerzyć diagnostykę i zalecić pacjentowi badania obrazowe, tj. rezonans magnetyczny lub tomografię komputerową. Badaniem w kierunku chorób ośrodkowego układu nerwowego (mózgu), padaczki jest elektroencefalografia (EEG), a w diagnostyce choroby Alzheimera, padaczki i poszukiwaniu ognisk zapalnych, gdy pacjent ma gorączkę, potrzebna jest tomografia emisyjna PET-CT.

Czym jest rehabilitacja neurologiczna?

Metody rehabilitacji neurologicznej są różne i mają pomóc pacjentowi w odzyskaniu sprawności i samodzielności w wykonywaniu codziennych czynności m.in. po udarze, operacji guza mózgu, urazie czaszkowo-mózgowych. Są potrzebne, gdy pacjent cierpi na stwardnienie rozsiane, parkinsona, rdzeniowy zanik mięśni (SMA). Rehabilitacja neurologiczna obejmuje więc działanie specjalistów z różnych dziedzin, np. fizjoterapeuty, psychologa, neurologopedy. Pacjent wykonuje szereg ćwiczeń pod okiem specjalisty, jak również w domu.