Prof. Gut odniósł się do informacji Centrum Prewencji i Kontroli Chorób, które podało, że w lipcu 2022 r. wykryto w hrabstwie Rockland w pobliżu Nowego Jorku pierwszy w USA przypadek polio od prawie 10 lat. - To, czy dana choroba wirusowa powróci, zależy od poziomu wyszczepienia populacji. Im więcej osób jest zaszczepionych, tym większa jest odporność zbiorowa przed chorobami zakaźnymi - wyjaśnił.
Jak podał Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego, próg odporności zbiorowej wymaga 90-95 proc. populacji zaszczepionej. Dzięki takiej odporności szczepienie chroni nie tylko osobę zaszczepioną, ale też najsłabszych, którzy nie mogą być zaszczepieni ze względu na przeciwwskazania; między innymi dotyczy to dzieci i dorosłych przewlekle chorych. Według Głównego Inspektoratu Sanitarnego ostatni przypadek polio wystąpił w Polsce w 1984 r. Zarówno Polska, jak i cały region Europejski WHO są oficjalnie wolne od tej choroby od 2002 r.
Prof. Gut podkreślił, że szczepienie na polio ujęte jest w kalendarzu szczepień, ale szczepionki zostały zmienione. - Wcześniej była szczepionka z żywym, ale osłabionym wirusem, która tworzyła barierę jelitową. Taka szczepionka uniemożliwiała pojawienie się dzikich szczepów wirusa. Potem wprowadzono szczepionki zabite - powiedział.
Jego zdaniem wprowadzenie szczepionek zabitych chroni osoby zaszczepione przed polio, ale nie tworzy bariery jelitowej. - Jest to dość istotne, bo wirus namnaża się w jelitach i prowadzi do porażenia nerwów. Jeżeli wirus trafi na osobę, która nie ma bariery jelitowej i przeniesie się z jednego organizmu do drugiego, to otrzymujemy szczep chorobotwórczy wywodzący się ze szczepionki - wyjaśnił i dodał, że kolejne przeniesienia pozwalają wirusowi odzyskiwać chorobotwórczość.
- Szczepionki żywe są najbardziej pożądane, ale jednocześnie najbardziej ryzykowne, bo wirus może zmutować i wywołać zakażenie u osoby niezaszczepionej. Z drugiej strony, szczepionki zabite tworzą barierę w formie przeciwciał, ale nie tworzą bariery jelitowej - podkreślił.
Polio wciąż występuje endemicznie w Afganistanie i Pakistanie, ale ostatnio pojedyncze przypadki wykrywane są w innych krajach. Według prof. Guta polio nie wróci w takiej skali zachorowań, jak przed laty. - Gdyby zaistniało takie zagrożenie, to wtedy na całym świecie uruchomione zostaną zapasy żywej szczepionki. Magazyny są cały czas pełne - właśnie na wypadek pojawienia się takiej sytuacj" - podsumował.