Jakim rodzajem optymisty jesteś? 5 typów

Badaczka wyodrębniła profile optymizmu w oparciu o wyniki pomiarów cech stanowiących jego główne elementy takie jak nastawienie na osiągnięcia, nieostrożność, pozytywne myślenie i otwartość. W wyniku przeprowadzonych badań doktor Agnieszka Czerw określiła 5 profili optymizmu takich jak: Optymista Ostrożny, Optymista Globalny, Optymista Umiarkowany, Ryzykant i Pesymista. Dane, na podstawie których sformułowała wnioski o zróżnicowaniu rodzaju optymizmu pochodziły z badania kwestionariuszem postaw optymistycznych, przeprowadzonym w latach 2005-2015 na próbie 766 osób w wieku od 18 do 87 lat.

Następnie badaczka sprawdziła, w jaki sposób przedstawiciele poszczególnych profilów postrzegają jakość swojego życia. Badanie zależności między danym profilem optymizmu, a jakością życia przeprowadzono na grupie 106 osób.

Pesymiści

Grupę uczestników z najniższymi wynikami we wszystkich aspektach optymizmu określa profil Pesymisty. Osoby, które znalazły się w tej grupie nie oczekiwały niczego dobrego w przyszłości i nie miały poczucia sprawczości. Nie podejmowały żadnego wysiłku na rzecz osiągnięcia założonych celów i unikały ryzyka. Mimo, że spadek optymizmu jest skorelowany z wiekiem, w gronie pesymistów znalazły się nie tylko najstarsze osoby w grupie (średnia wieku była w tej grupie wyraźnie najwyższa). Jednak ponad 50 proc. reprezentantów tej grupy stanowili także najmłodsi uczestnicy badania w wieku od 19 do 25 lat.

Taki rozkład wieku wśród pesymistów potwierdza wcześniejsze wyniki badań nad związkiem wieku z optymizmem. W swojej książce „Optymizm – perspektywa psychologiczna” wydanej w 2010 roku autorka pokazała, że poziom optymizmu rośnie wraz z wiekiem i najwyższy poziom osiąga około 35. roku życia. Potem znowu zaczyna się obniżać. Najmniej optymistyczni są młodzi dorośli i osoby starsze. Poziom satysfakcji z życia był w tej grupie również najniższy.

Ryzykanci

Ryzykantów wyróżniały najwyższe wyniki w zakresie wymiaru nieostrożności. To osoby, których postawę życiową cechuje niefrasobliwość w stosunku do rzeczywistości. Charakteryzuje ich skłonność do podejmowania ryzyka dla samego ryzyka, bez związku z pragnieniem wzbogacania własnych doświadczeń. Przedstawiciele tej grupy częściej podejmują ryzykowne działania i nie chronią się przed jego konsekwencjami.

Co ciekawe, tendencji do ryzyka nie towarzyszyła otwartość poznawcza i optymistyczne myślenie na temat własnej przyszłości. Badani nie mieli pozytywnych przekonań odnośnie sprzyjającego im losu i możliwości kreowania własnej przyszłości. Poziom optymizmu, a zarazem satysfakcji z życia był w tej grupie umiarkowany, co prawdopodobnie wiąże się z częstym przeżywaniem przyjemności wynikającej z dreszczyku emocji w sytuacjach ryzykownych.

Optymiści

Optymiści Umiarkowani to uczestnicy badania, którzy otrzymali umiarkowane wyniki w każdej kategorii optymizmu. Jedynie rezultaty dotyczące otwartości są wyraźnie niższe w porównaniu do wyników osiąganych przez pozostałą grupę badanych. Grupę umiarkowanych optymistów wyróżnia niechętny stosunek do różnego rodzaju nowości.

Optymiści Globalni to osoby, które uzyskały wysokie wyniki w każdym wymiarze optymizmu. Ich optymizm opiera się zarówno na nadziei, że sprawy będą się dobrze układały niezależnie od podejmowanych przez nich działań, jak i na poczuciu własnej skuteczności, które umożliwia im realizację założonych celów. Te przekonania są wspierane przez tendencję do podejmowania ryzykowanych działań, ponieważ konfrontacja z nowymi sytuacjami sprawia reprezentantom tej grupy dużą przyjemność.

Optymiści Ostrożni to grupa, która uzyskała najwyższe wyniki w skali ogólnego optymizmu. Cechą charakterystyczną tej grupy jest niższy wynik w wymiarze nieuważności. Ostrożni optymiści mają pozytywne nastawienie wobec przyszłości, ale unikają ryzyka.

O ile można byłoby przypuszczać, że globalni optymiści będą grupą najlepiej oceniającą jakość swojego życia, a pesymiści najgorzej, o tyle wysoki poziom zadowolenia z życia u ostrożnych optymistów był pewnym zaskoczeniem. W grupie średniego zadowolenia z życia uplasowali się ryzykanci i umiarkowani optymiści, którzy reprezentują przeciętny poziom optymizm.

Wnioski z badania

Jednym z ważniejszych praktycznych wniosków z tego badania jest konkluzja, że optymizm może, ale nie musi, wiązać się z tendencją do podejmowania ryzyka, a typowi ryzykanci wcale nie mają generalnie wysokiego poziomu optymizmu. Zaprzecza to powszechnemu przekonaniu, że każdy optymista jest nierozsądny i łatwo podejmuje ryzykowne, nieprzemyślane decyzje.

– Szczerze mówiąc, zawsze wątpiłam, czy Martin Seligman miał rację, stawiając w swojej książce tezę, że optymiści niezależnie od zawodu będą się lepiej sprawdzać niż pesymiści. Teraz mogę przychylić się do tego stwierdzenia, zaznaczając jednak, że ważny jest jeszcze typ tego optymizmu. Wydaje się bowiem, że tak jak w przypadku poczucia satysfakcji z życia, tak i w przypadku efektywności działania w różnych obszarach, mogą być istotne różnice między osobami o odmiennych profilach optymizmu. Ale to jeszcze hipoteza, którą należy sprawdzić w badaniach – przyznaje doktor Agnieszka Czerw.