Stłuczenie, zwichnięcie, skręcenie, a może złamanie? Wszystko o kontuzjach

Stłuczenie pojawia się najczęściej po upadku na twarde podłoże lub uderzeniu tępym przedmiotem. To uszkodzenie tkanek miękkich (pod wpływem uderzenia komórki są zgniecione, a naczynia krwionośne rozerwane) - jest bardzo bolesne i objawia się obrzękiem oraz krwiakami (siniakami). Kiedy jednak uszkodzeniu ulegają stawy i okostna, może pojawić się ostry ból i ograniczenie lub upośledzenie ruchu w stawie objętym stłuczeniem. Nawet w tych ostatnich przypadkach można sobie ze stłuczeniami poradzić w warunkach domowych, o ile widzimy poprawę. Na kontuzjowane miejsce trzeba przyłożyć zimny okład, np. z wody i octu albo specjalny schłodzony żelowy opatrunek. Dzięki temu obrzęk i krwawienia podskórne zmaleją. Nie wolno stosować maści rozgrzewających, bo nasili nieprzyjemne objawy. Leczenie ciepłem potrzebne będzie po około dobie od urazu, kiedy obrzęk i krwiak przestają narastać. Ciepłe okłady przyspieszą wchłonięcie wylanej krwi.

Stłuczenia można leczyć domowymi sposobami z wyjątkiem sytuacji, kiedy jest ono rozległe, z uszkodzeniem skóry i silnym bólem, który narasta. Wówczas można podejrzewać poważniejszy uraz, np. złamanie lub zwichnięcie, które wymaga interwencji lekarza.

Wystarczy gwałtowny, niefortunny ruch stawów, np. skokowego czy nadgarstka, by nabawić się skręcenia. Towarzyszy temu ból, obrzęk i ograniczenie ruchów. Jeśli skręcenie jest lekkie, możemy próbować leczyć je metodami domowymi, ale zawsze warto poradzić się lekarza, bo nieprawidłowe postępowanie może destabilizować staw i nasilić ból. W skręceniu lekkim pomocne są chłodne okłady, które osłabią obrzęk i opuchliznę.

Przy diagnozowaniu skręcenia sprawdza się USG. Umożliwia ono ocenę rodzaju i stopnia uszkodzenia. Przykładowo, jeśli skręceniu towarzyszą naderwanie torebek i więzadeł stawowych, konieczne jest unieruchomienie kończyny za pomocą opaski elastycznej lub opatrunku gipsowego, a w przypadku stawu kolanowego i skokowego nie wolno chodzić. Niekiedy, np. przy skręceniu kostki, konieczna jest operacja. W leczeniu skręceń wykorzystuje się również krioterapię azotem (zmniejsza obrzęk), ćwiczenia pod okiem fizjoterapeuty.

Zwichnięcie jest bardzo bolesne i uniemożliwia poruszanie się czy używanie zwichniętej kończyny. To przemieszczenie kości w stawie. Nastawienie zwichniętego stawu należy zostawić lekarzowi, nie wolno tego robić samemu. Jadąc do lekarza, należy unieruchomić kończynę. Po nastawieniu zwichnięta kończyna musi być unieruchomiona, np. opatrunkiem gipsowym lub szyną. Niekiedy konieczna jest operacja.

Objawem zwichnięcia jest duży obrzęk i krwiak oraz silny ból, ograniczone możliwości ruchowe, a przede wszystkim widoczne zniekształcenie stawu.

Silny ból i obrzęk pojawiają się także przy złamaniach. To przerwanie ciągłości tkanki kostnej na skutek urazu mechanicznego. Rozróżniamy dwa rodzaje złamań. Otwarte jest wtedy, gdy naruszona jest skóra, pojawia się krwawienie, a złamana kończyna wystaje z rany. Zamknięte to takie, gdy odłamy złamanej kości nie przebiły skóry. Należy unieruchomić kończynę i dwa sąsiednie stawy oraz udać się jak najszybciej do lekarza. W przypadku złamania otwartego należy również zatamować krwawienie.