Hemoroidy to znajdujący się w śluzówce odbytnicy gęsty splot naczyń. Splot ten wraz ze zwieraczem odbytu uszczelnia odbytnicę i – co warte podkreślenia – występuje u wszystkich, także zdrowych osób. Mimo iż określenia „hemoroidy” używa się w odniesieniu do stanu chorobowego, jego prawidłową nazwą jest „choroba hemoroidalna”, „żylaki odbytu” lub „choroba guzków krwawniczych”.
Zmiany patologiczne w obrębie hemoroidów
Zaparcia to częsty problem wśród osób, które prowadzą siedzący tryb życia i stosują dietę ubogą w błonnik. Gdy zalegające masy kałowe z trudem przemieszczają się przez odbytnicę, wypróżnienia stają się źródłem dyskomfortu, ponieważ defekacja wiąże się ze zwiększonym parciem na odbyt. Twardy stolec uciska wewnątrzodbytnicze sploty naczyniowe, przez co przepływająca przez nie krew nie ma swobodnego ujścia. Zatrzymanie krwi w hemoroidach sprawia, że małe tętniczki rozszerzają się, przyczyniając się do wystąpienia guzków krwawniczych w błonie śluzowej odbytnicy.
Jak objawia się choroba hemoroidalna?
Do głównych symptomów żylaków odbytu należą krwawienia z odbytu, a także wypadanie guzków krwawniczych. W większości przypadków zmiany patologiczne nie wywołują dolegliwości bólowych – wyjątkiem jest sytuacja, w której u chorego w obrębie guzka występuje zakrzepica lub stan zapalny.
Osoby dotknięte chorobą guzków krwawniczych doświadczają także bólu odbytu w okresie zaostrzenia schorzenia lub w trakcie wypróżniania. Nierzadko pojawia się również obrzęk lub świąd w okolicy odbytu, problemem bywa też brudzenie bielizny wydzieliną surowiczo-śluzową lub samym kałem.
Jeśli na papierze toaletowym lub na stolcu pojawił się ślad jasnej krwi, najprawdopodobniej mamy do czynienia z krwawieniem z guzków krwawniczych. W tej sytuacji należy udać się do lekarza i poddać badaniu endoskopowemu, by ustalić przyczynę niepokojących objawów i w razie potrzeby podjąć stosowne leczenie. Bagatelizowanie uciążliwych dolegliwości może mieć bowiem poważne następstwa – bez wdrożenia odpowiedniej terapii choroba hemoroidalna może spowodować zakrzepicę, zapalenie guzka krwawniczego lub otaczających go tkanek, a także uwięźnięcie guzka. Są to stany, które mogą wymagać leczenia zabiegowego.
Jak leczyć żylaki odbytu?
Dobór metody leczenia choroby hemoroidalnej jest w dużej mierze kwestią indywidualną, ponieważ schorzenie to ma tendencję do samoistnego ustępowania i nawracania. Jeśli żylaki odbytu mają łagodną postać, terapia ogranicza się do leczenia zachowawczego, obejmującego wzbogacenie codziennego jadłospisu o błonnik i zwiększenie stopnia aktywności fizycznej w celu poprawy perystaltyki jelit.
W leczeniu choroby hemoroidalnej wykorzystuje się także środki farmakologiczne (np. czopki doodbytnicze, kremy, maści) oraz nasiadówki, obniżające napięcie w okolicy odbytu. Jeśli schorzenie ma cięższą postać i towarzyszy mu wypadanie hemoroidów lub powtarzające się krwawienia, należy wziąć pod uwagę leczenie operacyjne lub instrumentalne.
Choroba guzków krwawniczych to powszechne, lecz wstydliwe zjawisko. Wiele osób doświadcza jej objawów na co dzień, nie uświadamiając sobie, że drobne modyfikacje diety i trybu życia mogą pozbawić je zarówno zaparć, jak i problemów z hemoroidami. Odżywianie się zgodnie z wytycznymi dietetyków i regularne wykonywanie ćwiczeń fizycznych wymagają wprawdzie pewnych poświęceń, ale cena za wysiłek włożony w profilaktykę hemoroidów nie jest zbyt wysoka, pozwala bowiem na uniknięcie przykrych dolegliwości, groźnych powikłań, a nawet zabiegu chirurgicznego.