Żelazo to pierwiastek niezbędny do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Ma wpływ na odporność, bierze udział w powstawaniu krwinek czerwonych i białych, odpowiada za prawidłowy transport tlenu oraz procesy oddychania komórkowego. Żelazo jest niezbędne do wytwarzania hemoglobiny, podstawowego elementu krwinek czerwonych, umożliwiająca transport tlenu. To ona właśnie wiąże tlen w płucach i rozprowadza po całym organizmie. Żelazo jest także składnikiem wielu enzymów i białek biorących udział w metabolizmie organizmu.

Reklama

Niedobory żelaza

Żelazo tracimy głównie przez częste i obfite krwawienia np. przy intensywnych miesiączkach u kobiet, czy też krwawieniach z przewodu pokarmowego, doprowadzających do wyczerpania ustrojowych zapasów żelaza. U kobiet po menopauzie oraz u mężczyzn po pięćdziesiątce częstą przyczyną takich krwawień mogą być zmiany w obrębie układu pokarmowego, takie jak polipy jelita grubego czy wrzody żołądka i dwunastnicy. Jeżeli krwawienia z przewodu pokarmowego są widoczne w wymiocinach (np. przy wrzodach żołądka lub dwunastnicy), będą one miały kolor żywoczerwony, jeżeli zaś krwawienie jest z jelit, powoduje to bardzo ciemne zabarwienie kału. Skutkiem niedoboru żelaza jest anemia, czyli niedokrwistość. Dotyka też ona często dzieci do lat 3 i kobiety w wieku rozrodczym, szczególnie w okresie ciąży i karmienia piersią. - Badania krwi sprawdzające poziom wartości hemoglobiny (Hb) i erytrocytów powinny często robić osoby odchudzające się, wegetarianie czy weganie. Jest to grupa o zwiększonym ryzyku występowania niedokrwistości z uwagi na spożywanie niewystarczającej ilości produktów pochodzenia zwierzęcego lub innych bogatych w żelazo - mówi Jakub Morawczyk, lekarz medycyny. Często nie zdajemy sobie nawet sprawy, że mamy anemię, gdyż nie objawia się ona konkretnymi dolegliwościami. Jeśli jednak zbyt późno to odkryjemy, może intensywnie wyniszczyć nasz organizm. - Początkowymi objawami anemii może być zmęczenie, lekka depresja czy brak apetytu. Dodatkowo - szybkie męczenie się, rozkojarzenie, rozdrażnienie, senność i apatia. Później dochodzą kolejne sprawy, jak łamliwość włosów i paznokci, bolesne zmiany na języku, pieczenie w przełyku, bóle głowy, mroczki przed oczami, zajady w kącikach ust, skurcze łydek czy kołatanie serca - mówi Justyna Brandys z Dr. Jacob’s Poland. U osób z niedoborem żelaza dochodzi też znacznie częściej do zakażeń skóry i błon śluzowych, a także przeziębień i opryszczek.

Dostarczanie żelaza

Po stwierdzeniu przez lekarza anemii, żelazo zalecane jest jako podstawowy składnik leczenia. Są to preparaty z żelazem lub nawet seria zastrzyków dożylnych. Konieczna jest też dieta bogata w żelazo. Do tej pory wychodzono z założenia, że dużo żelaza jest w pokarmach zawierających krew: czerwone mięso (wołowina), podroby (wątróbka), kaszanka. Jednakże coraz więcej badań dowodzi, że często więcej żelaza i do tego o wiele łatwiej wchłanianego, znajduje się w pokarmach roślinnych jak: kakao, czerwone buraki i ich sok, ciemnozielone liście (szpinak, pietruszka, pokrzywa, zioła), pestki dyni i słonecznika, pieczywo pełnoziarniste, morele, kasza jaglana, nasiona strączkowe (soczewica). Jednak nie każdy organizm dobrze przyswaja żelazo z pokarmów . Niektóre produkty, takie jak mięso czy ryby, mogą poprawiać wchłanianie żelaza - utrudnia je natomiast nabiał, jajka, kawa czy herbata. Wchłanianie żelaza można zwiększyć także przyjmując witaminę C. - Bogatym i łatwoprzyswajalnym przez większość ludzi źródłem żelaza są mikroskopijne glony wodne jak spirulina i chlorella. Decydując się jednak na takie suplementy diety, trzeba koniecznie zwrócić uwagę na to, czy pochodzą z upraw w ekologicznych akwenach. Produkty takie powinny także zawierać w swym składzie dodatkowe składniki zwiększające wchłanianie żelaza, takie jak witamina D i B12 (np. Chlorella Synergia). Takie suplementy z glonami są zalecane wegetarianom i weganom - mówi Justyna Brandys z Dr. Jacob’s Poland.

Nadmiar żelaza

Są jednak sytuacje, w których dodatkowe dostarczanie do organizmu żelaza nie jest wskazane. Udowodnione zostało, że komórki nowotworu potrzebują żelaza do swojego rozwoju. Konieczne jest więc wykluczenie obecności zmian o charakterze nowotworowym, przed rozpoczęciem przyjmowania zwiększonej ilości żelaza. Przy nadmiernym przyjmowaniu żelaza następuje też zachwianie przyswajania witamin i minerałów przez organizm. Częściej występują też choroby wątroby (marskość). Może się także rozregulować system hormonalny. Nadmiar żelaza odkłada się w wątrobie i w mózgu. Podejrzewa się, że może to być jednym z głównych czynników mających wpływ na rozwój choroby Alzheimera.

Usuwanie żelaza

Reklama

Nadmiar żelaza możemy usuwać razem z potem, podczas ćwiczeń fizycznych. Jest to praktycznie jedyna naturalna metoda utraty żelaza przez mężczyzn. Wprowadzając diety czy posty lub pijąc dużo zielonej herbaty, możemy także częściowo redukować poziom tego pierwiastka.

Trwa ładowanie wpisu