Jeśli osoba starsza cierpi na zaburzenia pamięci, to może się zdarzyć, że nie potrafi znaleźć drogi powrotnej do domu, nawet jeśli porusza się w doskonale znanym sobie otoczeniu. Zaburzenia funkcji poznawczych, w tym kłopoty z pamięcią, orientacją w czasie i przestrzeni, a także koncentracją, mogą być wynikiem doznanych urazów lub chorób, takich jak wylew, zawał, padaczka, depresja, schizofrenia, a także demencja, w tym choroba Alzheimera.

Reklama

– W początkowych stadiach chorób demencyjnych bliscy i opiekunowie nie zawsze dostrzegają i prawidłowo interpretują ich objawy, a niekiedy nie doceniają też zagrożenia. Senior może być sprawny fizycznie i komunikatywny, ale choroba stopniowo odcina mózg od rzeczywistości. To powoduje, że osoba starsza może stracić orientację nawet w drodze do osiedlowego sklepu, którą pokonywała niemal codziennie przez wiele lat. Osoby z całkowitym zanikiem pamięci powinny być oczywiście pod stałą, całodobową opieką – mówi dr Patryk Piotrowski z wrocławskiego Uniwersytetu Medycznego oraz ekspert Kliniki Pamięci przy Angel Care, kompleksowym centrum seniora we Wrocławiu.

Poszukiwania trzeba zacząć natychmiast

Jak rozpoznać osobę potrzebującą pomocy? Naszą uwagę może zwrócić ubranie nie dostosowane do pory roku – jak na przykład zimowa czapka w środku lata, lub brak kurtki w chłodny dzień, nielogiczne zachowanie czy pytania nieadekwatne do miejsca i czasu.

– Jeśli spotkamy taką osobę, to warto zareagować, pamiętając przy tym, że najważniejsze jest unikanie bodźców stresowych dla seniora. Przede wszystkim, nie próbujmy wyprowadzać osoby starszej z błędu. Starajmy się wezwać pomoc w taki sposób, by senior nie poczuł się zagrożony i nie zareagował agresywnie lub ucieczką. Najlepiej jest zachowywać się możliwie naturalnie i spokojnie – mówi Michał Kowalski, dyrektor generalny Angel Care.

Reagowanie w tego typu sytuacjach jest tym ważniejsze, że dla osoby starszej zaginięcie może być bardzo niebezpieczne. Seniorzy cierpią często na choroby wymagające regularnego przyjmowania określonych leków, jak na przykład na cukrzycę. Niebezpieczne następstwa może mieć również dłuższe przebywanie poza domem. – Poszukiwania trzeba zacząć jak najszybciej, tak jak dzieje się to w przypadku dzieci. Warto dobrze znać przyzwyczajenia, ulubione miejsca czy zajęcia seniora. Tego rodzaju wiedza pomaga wyobrazić sobie, gdzie z pewnym prawdopodobieństwem może on przebywać – dodaje dr Patryk Piotrowski.

Zaginięcie może być też spowodowane czynnikiem losowym. Zdarza się, że starsza osoba doznaje poza domem wypadku. Uraz może prowadzić do daleko idących zaburzeń pamięci – w takiej sytuacji senior nie potrafi nie tylko wskazać drogi do domu, ale nie jest w stanie nawet powiedzieć, kim jest. Dlatego osoba starsza, niezależnie od swego stanu zdrowia, powinna stale mieć przy sobie dane personalne oraz najważniejsze kontakty do bliskich lub opiekunów – najlepiej w formie możliwie odpornej na zniszczenie lub zgubienie. Często stosowanym rozwiązaniem są odpowiednie wszywki w elementach ubioru. W Japonii w ostatnim czasie tego rodzaju „metki” wyposażane są w kod QR – to rozwiązanie o tyle dobre, że pozwala zawrzeć dużo więcej kluczowych informacji, w tym na przykład o stanie zdrowia seniora. Warto pamiętać, że policja rozpoczyna poszukiwania zaginionego seniora niezwłocznie po otrzymaniu zgłoszenia. Ze statystyk wynika, że w Polsce ok. 20% zaginionych to osoby starsze. – Aktualnie w naszej bazie jest 1130 zaginionych, w tym 191 w wieku powyżej 60 lat. Notujemy coraz większą liczbę zaginięć osób starszych. Przyczyny trzeba szukać w zmianach w funkcjonowaniu rodzin i izolacji społecznej osób starszych. Skutkuje to poczuciem samotności i opuszczenia, a także rosnącym problemem depresji. Trzeba tu również zaznaczyć, że nie znamy dokładnej liczby zaginięć osób starszych. W przypadku osób samotnych często nie ma ich kto zgłosić – mówi Izabela Jezierska-Świergiel z Centrum Poszukiwań Ludzi Zaginionych Itaka.

Reklama

Jak najlepiej chronić seniora?

• Regularnie, najlepiej codziennie, kontaktuj się z osobą starszą mieszkającą samodzielnie
• Dopilnuj, by senior regularnie przyjmował niezbędne leki
• Na wewnętrznej stronie ubrania lub w kieszeniach umieść „wszywki” z danymi personalnymi oraz kontaktem do opiekunów
• Dodatkowo, na ręce seniora umieść też opaskę z kluczowymi danymi
• Do telefonu komórkowego seniora wpisz numer ICE (tam zadzwonią ratownicy w razie wypadku, dlatego powinien być to numer opiekuna, który będzie mógł szybko zareagować)
• Zrób aktualne zdjęcie osoby starszej – to w razie potrzeby bardzo pomoże policji i ratownikom
• Pamiętaj, w co zwykle ubiera się senior
• Staraj się na bieżąco monitorować sprawność funkcji poznawczy seniora – obserwuj, jak się porusza, orientuje w terenie i komunikuje.






W Klinice Pamięci Angel Care we Wrocławiu można przeprowadzić bezpłatne testy pokazujące aktualny poziom sprawności funkcji poznawczych seniora, a także, w razie potrzeby, umówić się na również bezpłatne konsultacje z neuropsychiatrą. – W ten sposób można wykryć już pierwsze niepokojące objawy chorób demencyjnych. Wczesna diagnostyka daje szansę na skuteczną terapię, ale pomaga też bliskim zaplanować odpowiednią opiekę dla osoby starszej. Klinika Pamięci zapewnia też bezpłatne porady dotyczące profilaktyki oraz dla rodzin seniorów – mówi Michał Kowalski.