Dotyk jest bardzo istotny w życiu każdego człowieka. Odgrywa też kluczową rolę w rozwoju niemowląt i dzieci. Regularny kontakt fizyczny, taki jak np. przytulanie czy głaskanie, pozwala m.in. budować więzi emocjonalne i wspiera rozwijający się zmysł dotyku.
Dlaczego dotyk i przytulanie są ważne?
Brak dotyku i przytulania może mieć poważne konsekwencje powodując stopniowe deficyty emocjonalne takie wzrost uczucia niepokoju, rozdrażnienia, przygnębienia czy spadek poczucia bezpieczeństwa. Co więcej, brak dotyku może wpływać także negatywnie na poczucie własnej wartości. Może też potęgować uczucie samotności i zwiększać stres.
Eksperyment Harlowa
W latach 50. i 60. XX wieku Harry Harlow przeprowadził kontrowersyjne eksperymenty na małpach badając zjawisko przywiązania i wpływu środowiska na rozwój psychologiczny. Jego badania, choć wzbudziły wiele kontrowersji etycznych, przyczyniły się m.in. do zrozumienia znaczenia przywiązania emocjonalnego i dotyku w rozwoju dzieci.
Harlow oddzielił małpy od ich naturalnych matek i umieszczał je w klatkach z dwoma sztucznymi matkami. Jedna sztuczna matka była wykonana z drutu i miała butelkę z mlekiem, umożliwiającą żywienie potomstwa. Druga sztuczna matka była wykonana z miękkiego materiału, ale nie miała butelki z mlekiem.
Odkrył, że małpy preferowały matkę z miękkiego materiału, nawet jeśli oznaczało to poświęcenie dostępu do pokarmu. Dowodziło to jednocześnie, że przywiązanie emocjonalne jest silniejszym bodźcem niż fizjologiczne potrzeby, takie jak jedzenie.
Jakie korzyści daje przytulanie?
Przytulanie może przynieść wiele korzyści dla zdrowia psychicznego i emocjonalnego. Wśród pozytywnych efektów przytulania są m.in.:
- Redukcja stresu
Przytulanie może pomóc w zmniejszeniu poziomu stresu przez stymulowanie układu nerwowego i uwalnianie endorfin, które są naturalnymi substancjami przeciwdziałającymi stresowi. Regularne przytulanie łagodzi nie tylko stres, ale także zmęczenie.
- Poprawa nastroju
Dotyk i bliskość fizyczna z inną osobą mogą zwiększyć poziom oksytocyny znanej jako "hormon miłości". Oksytocyna jest związana z poprawą nastroju i poczuciem satysfakcji. Może ona także prowadzić do obniżenia ciśnienia krwi i poziomu kortyzolu. Podczas przytulania wydziela się także serotonina zwana hormonem szczęścia.
- Zwiększenie poczucia bezpieczeństwa
Przytulanie może wywoływać uczucie bezpieczeństwa i komfortu, co jest istotne dla dobrego samopoczucia psychicznego.
- Poprawa relacji
Fizyczny kontakt, taki jak przytulanie, może wzmacniać więzi międzyludzkie i poprawiać jakość relacji.
- Lepszy sen
Przytulanie przed snem może pomóc w zrelaksowaniu się i ułatwieniu zasypiania, co wpływa pozytywnie na jakość snu.
- Zmniejszenie uczucia samotności
Przytulanie może działać jako antidotum na uczucie izolacji i samotności dostarczając ciepła emocjonalnego i bliskości.
- Stymulacja sensoryczna
Dotyk jest jednym z podstawowych sposobów, w jakie ludzie komunikują się ze sobą. Przytulanie może dostarczać pozytywnych doznań sensorycznych, stymulując zmysły.
- Regulacja emocji
Przytulanie może pomóc w regulacji emocji, szczególnie w sytuacjach stresujących czy trudnych. Fizyczny kontakt może działać jak wsparcie emocjonalne. Regularne przytulanie rozluźnia także mięśnie i może łagodzi bóle oraz koić nerwy. Przytulanie może także wywołać efekt przeciwlękowy i, jak wykazały badania, ma pozytywny wpływ na osoby leczące się na depresję.
- Większa odporność organizmu
Przytulanie wpływa również dobroczynnie na układ odpornościowy. Wspiera układ immunologiczny sprzyjając zachowaniu dobrego stanu zdrowia i zmniejszając ryzyko zachorowania na takie infekcje jak grypa czy przeziębienie.
Oczywiście, skutki przytulania mogą być różne dla różnych osób, ale ogólnie rzecz biorąc, bliskość fizyczna i dotyk mają potężny wpływ na nasze samopoczucie i zdrowie emocjonalne.