Stres jest naturalną reakcją fizjologiczną organizmu na bodziec, który odbieramy jako zagrożenie. Dzięki temu, że się stresujemy, zaczynamy działać – przystosowujemy się do nowej sytuacji albo reagujemy na nią tak, by przetrwać. Kiedy mózg wykrywa zagrożenie, mobilizuje organizm do walki albo ucieczki – to reakcja „fight-or-flight”.
Stres krótkotrwały, nazywany dobrym (eustres) może być korzystny w sytuacjach wymagających szybkiej reakcji, podczas gdy stres długotrwały, nazywany złym (distres) może mieć negatywne skutki zdrowotne i psychologiczne. Eustres jest krótkotrwałym pobudzeniem, które mobilizuje nasze zasoby i zwiększa naszą wydajność. Kiedy stresor zostanie przezwyciężony, organizm wraca do stanu równowagi. Distres to długotrwały lub intensywny stan napięcia, który może prowadzić do chronicznego zmęczenia, zaburzeń snu, depresji.
Stres krótkotrwały:
- wpływa na aktywację układu nerwowego, co prowadzi do zwiększonego wydzielania adrenaliny i kortyzolu – oba hormony pobudzają do działania i wyostrzają zmysły;
- powoduje przyspieszenie akcji serca, zwiększenie ciśnienia krwi i rozszerzenie oskrzeli, co przygotowuje organizm do szybkiej reakcji na stresor;
- może prowadzić do poprawy koncentracji i wydajności w krótkim okresie czasu.
Stres długotrwały:
- może prowadzić do przewlekłego zwiększonego poziomu hormonu stresu - kortyzolu, co może osłabić układ odpornościowy i prowadzić do stanów zapalnych;
- może wpływać na zaburzenia snu, apetytu oraz prowadzić do problemów zdrowotnych, takich jak choroby serca, nadciśnienie, problemy trawienne czy zaburzenia psychiczne (bezsenność, depresja);
- może prowadzić do zmęczenia, spadku motywacji, problemów z koncentracją oraz obniżenia wydajności w dłuższej perspektywie.