Co roku o tym, że choruje na raka prostaty, dowiaduje się nawet 19 tys. Polaków, a prawie 6 tys. umiera na ten nowotwór. Urolodzy i onkolodzy apelują, by nie odkładać profilaktyki – badać się, bo im szybciej podjęte leczenie, tym jest mniej inwazyjne i tym większe szanse na wyleczenie.
Podstawowym badaniem wykonywanym w diagnostyce raka prostaty jest PSA (Prostate Specific Antigen) – na podstawie próbki krwi. Określa się antygen sterczowy, który produkowany jest przez komórki nabłonka gruczołowego prostaty. Jeśli wynik jest nieprawidłowy, ale też niezależnie od tego wyniku należy regularnie oceniać prostatę w badaniu per rectum.
Na czym polega badanie per rectum?
To badanie palpacyjne, czyli dotykowe, wykonywane palcem przez odbyt w celu oceny prostaty. Podczas badania lekarz ocenia prostatę pod względem wielkości, ocenia powierzchnię gruczołu i jego konsystencję. Na tym etapie może określić przerost i zlecić kolejne badania.
U wielu pacjentów badanie prostaty budzi strach i wstyd, ale pamiętajmy, że dla lekarza, który je przeprowadza, to badanie rutynowe, standardowa procedura, podobnie jak przegląd zębów.
Badanie prostaty trwa zaledwie kilkanaście sekund. Wykonywane jest w pozycji stojącej, leżącej na boku lub w pozycji łokciowo-kolanowej (w klęku, opierając się na przedramionach). Lekarz wprowadza palec w jednorazowej rękawiczce, wcześniej go nawilża lubrykantem.
Podczas badania prostaty pacjent może odczuwać parcie na mocz.
Czy trzeba się przygotować do badania per rectum?
Pacjent nie musi być na czczo. Nie musi się specjalnie przygotowywać, a jedynie dla swojego komfortu powinien szczególnie zadbać o higienę odbytu i miejsc intymnych.
Co ważne, badanie per rectum jest ważne w diagnostyce raka jelita grubego.
Wynik badania per rectum to tylko wskazówka. Nie daje pełnego, konkretnego rozpoznania. Potrzebne są dodatkowe badania, jak oznaczenie stężenia PSA, badanie USG przezodbytnicze (TRUS), badanie histopatologiczne wycinka pobranego z gruczołu krokowego.
Jakie objawy powinny skłonić do badania prostaty?
- częstomocz, także w nocy
- poczucie niepełnego opróżnienia pęcherza moczowego
- ból w trakcie oddawania moczu
- oddawanie moczu słabym strumieniem lub kroplami
- trudności ze wstrzymywaniem moczu
- bolesna ejakulacja
- bóle w dole pleców, okolicach miednicy lub ud