Nie daj się rakowi. Badaj się regularnie!

Wydarzenie jest organizowane w dniach 23-29 stycznia przez Europejskie Stowarzyszenie ds. Walki z Rakiem Szyjki (European Cervical Cancer Association - ECCA). W Polsce kampanię koordynuje Ogólnopolska Organizacja na rzecz Walki z Rakiem Szyjki Macicy "Kwiat Kobiecości". W tym roku jej hasło brzmi: "Piękna, bo zdrowa".

Z ostatnich dostępnych danych Krajowego Rejestru Nowotworów wynika, że w 2008 r. raka szyjki zdiagnozowano u 3270 Polek, a 1745 zmarło z jego powodu, bo nowotwór został wykryty za późno. "Tymczasem 80 proc. przypadków tego raka można by zapobiec, gdyby kobiety wykonywały regularne badania cytologiczne" - podkreślił w przekazie skierowanym do Polski z okazji V Europejskiego Tygodnia Profilaktyki Raka Szyjki Macicy przedstawiciel ECCA Philip Davies.

W Polsce w 2007 r. rozpoczęto realizację Populacyjnego Programu Profilaktyki i Wczesnego Wykrywania Raka Szyjki Macicy, który finansuje Narodowy Fundusz Zdrowia. Umożliwia on każdej kobiecie w wieku 25-59 lat wykonanie bezpłatnych badań cytologicznych raz na trzy lata. Davies zwrócił jednak uwagę, że ciągle zbyt niski odsetek Polek zgłasza się na te badania. W 2009 r. było to niecałe 27 proc. uprawnionej grupy.

Tymczasem, gdyby każda kobieta choć raz w życiu wykonała cytologię, to jej ryzyko zgonu z powodu raka szyjki spadłoby o 40 proc. - podkreślają realizatorzy polskiego programu na swojej stronie internetowej (http://www.rakszyjkimacicy-profilaktyka.pl ). Można na niej znaleźć adresy placówek wykonujących bezpłatną cytologię oraz porady, jak się do niej przygotować.

Rak szyjki macicy dotyczy młodych kobiet. Zachorowalność na niego wzrasta już u pań w wieku 25-29 lat, ale jest najwyższa w grupie wiekowej 45-49 lat. Główną przyczyną jego rozwoju jest przewlekłe zakażenie rakotwórczymi typami wirusa brodawczaka ludzkiego - HPV. Zakażenia HPV są najczęstszą infekcją przenoszoną drogą płciową - większość aktywnych seksualnie kobiet i mężczyzn jest w swoim życiu narażona na kontakt z tym wirusem.

Za 70 proc. przypadków raka szyjki odpowiadają dwa typy - HPV16 i HPV18. Od kilku lat dostępne są dwie szczepionki, które zapewniają długotrwałą ochronę przed zakażeniem tymi szczepami i znacznie obniżają ryzyko zachorowania na raka szyjki, choć nigdy nie dają 100 proc. gwarancji. "Dlatego niezbędne jest regularne wykonywanie cytologii, nawet u zaszczepionych kobiet" - podkreślił Davies.

Szczepionka może być skuteczna jeśli jest stosowana u nastolatek jeszcze przed rozpoczęciem współżycia płciowego. Może chronić również kobiety dorosłe po inicjacji seksualnej, ale w znacznie mniejszym stopniu. Na świecie 27 krajów zdecydowało się finansować szczepienia przeciw HPV ze środków publicznych. W Polsce znalazły się one w kalendarzu szczepień zalecanych, a wielu regionach kraju są realizowane wśród nastoletnich dziewcząt z pieniędzy samorządów.

"Bardzo dobrze rozumiem stanowisko polskiego rządu, który na razie nie zdecydował się na finansowanie tych szczepień z pieniędzy publicznych. Jest wiele problemów zdrowotnych wymagających realizacji, a nie ma wystarczająco dużego budżetu, by za nie wszystkie zapłacić (...) W przypadku raka szyjki, polski rząd uznał za priorytet finansowanie programu badań przesiewowych i trzeba go za to pochwalić. (...) To będzie najkrótsza droga do zredukowania liczby zachorowań na raka szyjki macicy w Polsce" - podkreślił Davies. Jego zdaniem, w przyszłości ważne jednak będzie wprowadzenie obowiązkowych szczepień przeciw HPV dla nastolatek.

Patronat nad polską edycją tygodnia objęły żona prezydenta RP Anna Komorowska, prezydent Warszawy Hanna Gronkiewicz-Waltz, a także Polski Czerwony Krzyż, Polska Unia Onkologii, Polskie Towarzystwo Ginekologiczne i Polskie Towarzystwo Ginekologii Onkologicznej.