Kalkulator BMI pomaga obliczyć prawidłową masę ciała. Normy

Czym jest wskaźnik BMI?

Wskaźnik BMI (body mass index), nazywany też wskaźnikiem Queteleta, to wskaźnik oceny masy ciała. Do jego ustalenia potrzebujemy jedynie pomiaru wagi i wzrostu, więc jest najprostszym i najszybszym sposobem na wyliczenie prawidłowej masy ciała samodzielnie, w warunkach domowych. Może być traktowany jako wstępna diagnoza, która sugeruje, czy mamy prawidłową dietę i odpowiednią dawkę ruchu. Jeśli wykazuje nieprawidłowości, powinniśmy skonsultować się z lekarzem rodzinnym lub dietetykiem.

Jak obliczyć BMI?

BMI zakłada, że masa ciała rośnie w zależności od wzrostu danej osoby.

Trzeba wagę w kilogramach podzielić przez wzrost razy wzrost (czyli wzrost w metrach do kwadratu).

Wzór BMI:

BMI = waga w kg / wzrost w m x wzrost w m

Co oznacza wynik BMI?

<18,5 - szczupły

18,5 – 24,9 - zdrowy

25,0 – 29,9 - nadwaga

30,0 – 39,9 - otyłość

≤40,0 - otyłość olbrzymia

Można skorzystać z kalkulatora BMI online – wówczas wystarczy w pustych polach zakreślić płeć i podać aktualne wzrost i wagę.

BMI a wiek

Prawidłowe BMI zmienia się wraz z wiekiem. Gdy starzejemy się, zmniejsza się wysokość ciała i ubywa masy mięśniowej, jak również masy kostnej.

Prawidłowy BMI w zależności od wieku:

19-24 lata: 19 – 24

25-34 lata: 20 – 25

35-44 lata: 21 – 26

45-54 lata: 22 – 27

55-64 lata: 23 – 28

ponad 64 lata: 24 – 29

Co ciekawe, w przypadku osób starszych nie jest zalecane utrzymywanie niższych wartości wskaźnika BMI ze względu na zwiększone ryzyko niedożywienia, które może być groźne dla zdrowia.

Wskaźnik BMI a masa mięśniowa

Trzeba wiedzieć, że mięśnie ważą więcej niż tłuszcz. Kiedy chudniemy i tracimy tkankę tłuszczową, obserwujemy mniejsze obwody, np. brzucha, zaś waga może tylko nieznacznie spadać. Dotyczy to zwłaszcza osób, które dużo ćwiczą i mają umięśnioną sylwetkę. Uogólniając, sportowcy mają podwyższony poziom masy mięśniowej i w ich przypadku interpretacja BMI wykaże nadwagę. Trzeba mieć na uwadze, że wskaźnik BMI nie uwzględnia zawartości tkanki tłuszczowej w organizmie ani stopnia wytrenowania.

BMI dla dzieci? Nie. BMI tylko dla dorosłych

Kalkulator BMI u dzieci się nie sprawdza. Zakres wartości wskaźnika BMI został opracowany wyłącznie dla dorosłych. W przypadku dzieci i młodzieży stosuje się siatki centylowe, które pomagają ocenić prawidłowy rozwój i wzrost dziecka. Na siatce centylowej zakreślamy linie, które pokazują, jaki procent dzieci w danej populacji w danym wieku osiąga taką wartość pomiarów.

BMI sygnałem alarmowym

Wskaźnik BMI teoretycznie jest pomocy w ocenie zagrożenia chorobami związanymi z nadwagą i otyłością, czyli cukrzycą, niewydolnością serca, miażdżycą. W praktyce bywa jednak różnie, bo wysokie BMI mogą mieć osoby bardzo aktywne fizycznie i silnie umięśnione, co raczej trudno wiązać z wyższym ryzykiem chorób serca.

Wskaźnik BMI jest prosty do obliczenia. Nie uwzględnia jednak indywidualnej budowy ciała. Określa tylko stopień nadmiaru tkanki tłuszczowej w organizmie, ale nie pokazuje, jak jest ona rozmieszczona. Nie uwzględnia również ważnego parametru, jakim jest ilość wody w tkankach. Dlatego często jest krytykowany.

Kluczowe jest także prawidłowe robienie pomiarów. Trzeba ważyć się w konkretne dni, o konkretnej porze, np. w sobotę rano, przed posiłkiem lub w niedzielę wieczorem. Powtarzajmy to co tydzień, by mieć skalę odniesienia i obserwować postępy.

Nie ważmy się kilka razy w ciągu dnia, bo wahania masy ciała w ciągu doby są normalnym, fizjologicznym zjawiskiem.

Jeśli mamy wysokie BMI, możemy być zagrożeni rozwojem chorób tj. cukrzyca. Ale sam wskaźnik BMI jeszcze nie wskazuje na kłopot zdrowotny. Trzeba zmierzyć obwód brzucha, by sprawdzić, czy nie gromadzi się tam zbyt dużo tkanki tłuszczowej, która produkuje substancje prozapalne, zaburzające wydzielanie insuliny, co jest czynnikiem rozwoju cukrzycy.

Obwód brzucha u kobiet i mężczyzn - normy

u kobiet:

norma < 80 cm

nadwaga 80-88 cm

otyłość > 89 cm

u mężczyzn:

norma < 94 cm

nadwaga 94-102 cm

otyłość > 102 cm

Często stosowanym wskaźnikiem otyłości brzusznej jest wskaźnik WHR talia-biodra (waist–hip ratio). Oblicza się go, dzieląc obwód w talii przez obwód w biodrach. O otyłości brzusznej świadczą wartości WHR równe lub wyższe 1,0 dla mężczyzn i równe lub wyższe 0,85 dla kobiet.

Jak prawidłowo się ważyć?

Trzeba postawić wagę na płaskiej powierzchni, stanąć na środku wagi w samej bieliźnie. Wykonujemy dwa pomiary. Jeśli różnica będzie mniejsza niż 500 g, uśredniamy je. Jeśli większa, ważymy się po raz trzeci i uśredniamy wyniki.

Jak zmierzyć obwody ciała?

Stańmy prosto, ze złączonymi stopami. Nie wypinajmy pośladków, nie wciągajmy brzucha. Taśma do mierzenia ma luźno dotykać skóry, a nie się w nią wbijać. Opuśćmy ramię i zmierzmy je w najgrubszym miejscu. Barki mierzymy w najszerszym poziomie, podobnie jak biodra (po największej wypukłości pośladków). Talię mierzymy na wysokości pępka, a klatkę piersiową na wysokości sutków, wstrzymując oddech. Udo mierzymy 2-3 cm poniżej linii pośladków.