Cukrzyca - choruje co dziesiąty Polak
Cukrzyca została określona przez Światową Organizację Zdrowia mianem epidemii XXI wieku. – WHO uznało cukrzycę za pierwszą niezakaźną epidemię, właściwie pandemię w skali całego świata. W Polsce również mamy z nią do czynienia – mówił prof. Edward Franek, kierownik Kliniki Chorób Wewnętrznych, Endokrynologii i Diabetologii Centralnego Szpitala Klinicznego MSWiA.
Statystyki są nieubłagane. Szacuje się, że na całym świecie na cukrzycę choruje około 550 mln osób, do roku 2030 ta liczba wzrośnie do 643 mln. Choroba dotyka 10 proc. populacji, co oznacza, że w Polsce liczba zmagających się z chorobą może zbliżać się do 4 mln. Z danych Międzynarodowej Federacji Diabetologicznej (IDF) wynika, że niemal połowa osób chorych na cukrzycę nie ma świadomości swojej choroby.
Cukrzyca to przewlekła choroba metaboliczna, polegająca na podwyższonym poziomie glukozy w krwi. Nieleczona lub nieodpowiednio leczona uszkadza oczy, nerki, serce, naczynia krwionośne i układ nerwowy. Może doprowadzić do poważnych powikłań i innych schorzeń, jak m.in. retinopatia cukrzycowa, neuropatia, niewydolność nerek, choroba niedokrwienna serca, udar mózgu, zawał serca czy problemy z dziąsłami i zębami.
14 listopada obchodzony jest Światowy Dzień Cukrzycy.
Cukrzyca typu 2 - można jej uniknąć
Zdecydowana większość przypadków cukrzycy to cukrzyca typu 2. W przeciwieństwie do typu 1, można jej uniknąć lub opóźnić rozwój.
- Jeżeli chodzi o cukrzycę typu 2, która odpowiada za 90-95 proc. wszystkich zachorowań u osób dorosłych, to najczęściej rozwija się ona na podłożu zespołu metabolicznego i otyłości z nim związanej, które wspólnie powstają na podłożu nieprawidłowego stylu życia, czyli zbyt niskiej aktywności fizycznej, nieodpowiedniej diety - mówi w rozmowie z WP endokrynolog dr n. med. Szymon Suwała.
W ocenie IDF, dzięki wprowadzeniu zdrowego stylu życia, a także odpowiedniej diagnostyce, można zapobiec nawet 70 proc. przypadków zachorowań na cukrzycę typu 2.
Cukrzyca typu 2 - czynniki ryzyka
Tak naprawdę rozwojowi cukrzycy typu 2 sprzyja wiele czynników, nie tylko związanych ze stylem życia, choć te ostatnie są najważniejsze.
Czynniki ryzyka związane ze stylem życia:
- nadwaga lub otyłość,
- brak aktywności fizycznej,
- siedzący tryb życia,
- niewłaściwa dieta,
- palenie papierosów,
- picie alkoholu.
Jak łatwo się domyślić, aby zminimalizować ryzyko wystąpienia cukrzycy, należy przede wszystkim utrzymywać prawidłową masę ciała. Służyć temu będzie nawet umiarkowana, ale regularna, aktywność fizyczna i odpowiednia dieta. Ograniczyć należy węglowodany, a szczególnie cukry proste na rzecz złożonych. Unikać powinno się produktów zawierających dodatkowy cukier. Pieczywo jasne zastąpić pełnoziarnistym, tłuszcze zwierzęce - roślinnymi (oliwa z oliwek), preferować produkty zawierające pełnowartościowe białko, jak ryby, warzywa strączkowe i produkty mleczne niskotłuszczowe. Jeść dużo warzyw, nie przesadzać z owocami.
Aktywności fizyczne powinny też towarzyszyć odpowiednia ilość snu oraz unikanie stresu.
Czynniki chorobowe:
- nadciśnienie tętnicze,
- podwyższony poziom cholesterolu,
- zespół policystycznych jajników,
- choroby układu sercowo-naczyniowego,
- stłuszczenie wątroby,
- przebyta cukrzyca ciążowa,
- depresja,
- stres,
- przyjmowanie niektórych leków.
Inne czynniki:
- wiek powyżej 45 lat,
- historia cukrzycy w rodzinie.