Legionella. Co to za choroba i jakie ma objawy?

Legionelloza. Co to za choroba?

Pierwszy oficjalny przypadek legionellozy stwierdzono w 1977 roku. Odkryto ją po intensywnych badaniach, które miały na celu wyjaśnienie przyczyn 34 zgonów, które wystąpiły po spotkaniu weteranów wojennych w 1976 roku w Pensylwanii. Bakteria legionella, znana również jako patogen legionelli, jest odpowiedzialna za wywołanie dwóch odmian legionellozy: choroby legionistów, objawiającej się ciężkim zapaleniem płuc, oraz gorączki Pontiac. Legionella jest trudna do wykrycia, dlatego często choroba przez nią wywołana bywa nierozpoznana. Co więcej, legionella jest oporna na większość antybiotyków stosowanych w leczeniu zapalenia płuc, co utrudnia skuteczne działanie leków przeciwbakteryjnych.

W jaki sposób można się zarazić legionellozą?

Legionellą można się zarazić, wdychając aerozol wodny lub zachłystując się skażoną przez bakterię wodą. Od kontaktu z bakterią do pojawienia się pierwszych objawów może minąć od 2 do 10 dni, a w niektórych przypadkach nawet 21 dni. Najbardziej narażone na zachorowanie są osoby z chorobami przewlekłymi układu oddechowego, nerek, cukrzycą oraz obniżoną odpornością. Na legionellozę zachorować mogą zarówno dzieci, jak i dorośli.

Gdzie występuje legionella?

Legionella to bakteria, która naturalnie występuje w środowisku wodnym, czyli w strefach przybrzeżnych wód śródlądowych i morskich. Ponadto doskonale sobie radzi w środowisku sztucznym. Z tego powodu można ją znaleźć np. w: nawilżaczach powietrza, instalacjach klimatyzacyjnych, jacuzzi, basenach, wieżach chłodniczych, sitkach prysznicowych, myjniach, turbinach dentystycznych, kuchennych filtrach wodnych, systemach ciepłej i zimnej wody. Bytowaniu i przetrwaniu tej bakterii sprzyja temperatura między 24 a 45 stopni Celsjusza, duża wilgotność, występowanie w zbiornikach pierwotniaków, osadu, rdzy, manganu i żelaza, wysokie stężenie dwutlenku węgla.

W jakiej temperaturze ginie bakteria legionelli?

Bakterie legionelli giną dopiero w temperaturze 70 stopni Celsjusza. Dlatego, jeżeli korzystamy z urządzeń takich jak bojlery lub innych działających na analogicznej zasadzie, zalecane jest regularne przegrzewanie wody. Warto także zwracać uwagę na ewentualne zmiany w smaku i zapachu wody, ponieważ bakterie legionella mogą je zmienić. Zarażenie bakterią może nastąpić poprzez wdychanie zanieczyszczonego powietrza, spożywanie skażonej wody, a nawet poprzez małe kropelki powstające w trakcie korzystania z urządzeń, takich jak prysznic czy spłukiwanie toalety. Warto dodać, że nie ma potwierdzonych przypadków przenoszenia legionelli między ludźmi.

Legionelloza: Jakie ma objawy?

Zakażenie bakteriami legionella prowadzi do wystąpienia legionellozy, znanej także jako choroba legionistów. Jest to poważne zapalenie płuc, przy którym mogą wystąpić powikłania. Legionelloza może wystąpić w dwóch formach: płucnej (określanej jako choroba legionistów) i pozapłucnej (gdzie pojawia się gorączka Pontiac lub ogólnoustrojowe zakażenie). Wariant płucny infekcji wywołanej przez bakterię Legionella pneumophila objawia się:

• wysoką gorączką (często osiągającą 40 stopni Celsjusza),
• trudnościami w oddychaniu,
• kaszlem,
• bólami głowy i brzucha,
• wymiotami,
• biegunką,
• zaburzeniami świadomości,
• dreszczami
• bólami w klatce piersiowej.

Może także wystąpić niewydolność oddechowa lub upośledzenie funkcji nerek. Często postać ta bywa mylnie zdiagnozowana jako zwykłe zapalenie płuc. Niestety, standardowe leki stosowane przy zapaleniu płuc nie działają na tę bakterię.

Łagodniejszą odmianą zakażenia legionellą jest gorączka Pontiac, przypominająca łagodny przypadek grypy, cechujący się gorączką, bólami mięśni, bólami głowy oraz katarem. Gorączka Pontiac zwykle ustępuje samoistnie po kilku dniach. Forma pozapłucna zakażenia legionellą może też objawiać się jako ogólne zakażenie organizmu, charakteryzujące się gorączką, szybkim tętnem, osłabieniem i uczuciem zmęczenia.

Jak się leczy legionellozę?

Obecnie nie istnieje dostępna szczepionka przeciwko legionellozie. W przypadku leczenia tej choroby stosuje się antybiotyki z grupy makrolidów. Zazwyczaj po potwierdzeniu diagnozy choroby zalecane są antybiotyki takie jak erytromycyna lub klarytromycyna. W sporadycznych przypadkach może być używana roksytromycyna. Typowy okres leczenia wynosi zwykle około 2 tygodni. Ważnym aspektem terapii jest odpowiednie nawodnienie i uzupełnianie elektrolitów. Związane jest to z zagrożeniem odwodnieniem, mogącym wystąpić na skutek wymiotów lub biegunki.

Ile osób umiera rocznie na legionellozę?

Zgodnie z doniesieniami Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), roczna liczba zgonów spowodowanych przez legionellę wynosi od 20 do 100 tysięcy osób. W większości przypadków niewłaściwie postawiona diagnoza jest główną przyczyną śmierci.