Święta na oddziale szpitalnym: Duże przeżycie, głęboki kontakt z chorobą i samotnością

- Podstawowym zadaniem każdego szpitala jest zapewnienie ciągłości opieki nad pacjentami – powiedział prof. Maciej Sterliński z Narodowego Instytutu Kardiologii Stefana Kardynała Wyszyńskiego – Państwowego Instytutu Badawczego w Warszawie.

Zaznaczył, że dyżury w święta wymagają zapewnienia takiego samego składu personelu i specjalistów, jak w każdy inny dzień pracy szpitala. - Opieka jest ilościowo w stałym, niezmienionym składzie w stosunku do dni powszednich – powiedział.

Lekarz przyznał, że choć święta to okres trudny, nie tylko dla chorych, ale także dla lekarzy i pielęgniarek, to Narodowy Instytut Kardiologii nigdy nie zmagał się nadmiernie z trudami obsadzenia dyżurów.

- Koledzy i koleżanki mają świadomość, kto miał dyżur w ostatnie święta, a kto dawno nie miał, więc tworzy się taka naturalna lista kandydatów, którzy zazwyczaj między sobą ustalają ostateczny plan dyżurowy. Tak było również i w tym roku – wskazał lekarz.

Zaznaczył, że z oczywistych względów takim newralgicznym dniem jest Wigilia. - Niektórzy lekarze od razu decydują się na pełnienie 24-godzinnego dyżuru. Mamy też takie wewnętrzne porozumienie, że koledzy i koleżanki tymi dyżurami dzielą się w taki sposób, aby każdy przynajmniej część tego czasu spędził z rodziną – powiedział prof. Sterliński.

Dodał, że placówka nie ma także problemów z obsadą zespołów pielęgniarskich, które dyżurują w systemie dwunastogodzinnym.

- Istnieje takie zbiorowe poczucie odpowiedzialności i obowiązku za pacjentów. Jak co roku, piony dyżurowe przygotowują już w listopadzie listy dyżurów świątecznych. Cieszę się, że nasz zespół potrafi się w tej kwestii porozumieć – powiedział.

- Pamiętam, że jako młody lekarz, kiedy pełniłem dyżury w święta, w Sylwestra czy Nowy Rok, to wówczas wiele tych dni spędziłem w szpitalu. Nasuwają mi się tutaj słowa prof. Zbigniewa Religi, który stwierdził, że "dyżur to nieustająca przygoda lekarska". Oczywiście, im bardziej przybywa nam lat, im więcej zdobywamy doświadczenia, to niekiedy ten ciężar setek godzin dyżurów spędzonych w szpitalu, z dala od rodziny, jest w jakimś stopniu odczuwalny. Ja jednak polecam – zwłaszcza młodym lekarzom - Wigilię lub święta w szpitalu, bo to jest bardzo duże przeżycie. Nie jest to tylko wykonana praca, ale głęboki kontakt z chorobą i samotnością - powiedział prof. Sterliński.

Podkreślił, że medycyna coraz wyraźniej przesuwa ciężar ze strony szpitala w stronę ambulatoryjnej opieki specjalistycznej. Dlatego - jak dodał - mamy coraz więcej pacjentów, którzy po wykonanej diagnostyce, po wykonaniu zabiegów, mogą wrócić na święta do domów.

- Z punku widzenia somatycznego to jest dla nich najzdrowsze. Nie należy też zapominać o względach psychicznych pacjentów. Największą radością dla nich jest przekazanie, że mogą wrócić do domu, do najbliższych – powiedział lekarz.

Prof. Sterliński przyznał również, że przed świętami nasila się ruch wypisowy, w Święta oczywiście nie realizuje się planowanych diagnostyk czy leczenia zabiegowego. Zaznaczył jednocześnie, że szpital jest zawsze gotowy na leczenie najcięższych przypadków i wykonywanie pilnych operacji.

- Nasz szpital rocznie leczy kilkadziesiąt tysięcy pacjentów w warunkach szpitalnych. Każdy dyżur pełni kilkadziesiąt osób – to jest tak naprawdę miejsce, które nigdy nie zasypia i w którym zawsze dużo się dzieje – stwierdził kardiolog.

- Podczas dyżuru świątecznego zawsze starałem się, aby obchód poranny i wieczorny był dłuższy, aby pobyć z pacjentami, do których nie mogły przyjechać rodziny. Dzięki temu łatwiej było im przeżyć te trudne, świąteczne dni – powiedział profesor.

Podkreślił, że pacjenci nie powinni mieć ograniczonej możliwości spotkania z rodziną. - Zawsze staramy się, aby nasze drzwi dla odwiedzających rodzin były otwarte, oczywiście mając na uwadze bezpieczeństwo pacjentów, ich stan zdrowia czy obowiązujące wymogi sanitarno-epidemiologiczne, jak chociażby te związane z pandemią COVID-19 – mówił.

- Musimy brać pod uwagę ich dobro psychiczne, emocjonalne i takie ludzkie, społeczne. Staramy się – o ile to możliwe - nie mówić o zakazie odwiedzin. Zwracamy się raczej z prośbą do rodzin o zrozumienie, że te odwiedziny w danej sytuacji należy ograniczyć – wskazał dyrektor.

- Pacjenci, którzy mają rodziny daleko, osoby samotne, których nikt nie odwiedzi, tutaj bardzo chcemy, by lekarz lub pielęgniarka podczas tej cichej, wigilijnej nocy mogli porozmawiać, powiedzieć coś ciepłego, po prostu pobyć z pacjentem – wskazał lekarz.

- Moje wielkie uznanie dla całego zespołu pielęgniarskiego, który jest bezpośrednio, cały czas przy łóżku pacjenta – zespołu, który najbardziej realizuje tę pomoc, bliskość i wsparcie – zaznaczył prof. Sterliński.

Dodał, że należy również pamiętać o zespołach ratownictwa medycznego, które realizują wezwania w święta. - Ratownicy nie raz przedzierają się przez deszcz, śnieg, pracują w niebezpiecznych warunkach. Dlatego warto pamiętać o tym, że kiedy my świętujemy, setki a nawet tysiące osób są na służbie, poświęcają się dla innych, po to, aby zawsze być przy nas, w pogotowiu.

Na pytanie, czy okres świąteczny sprzyja chorobom układu sercowo-naczyniowego, lekarz przyznał, że w tym czasie występuje zjawisko pewnej „nadreaktywności”. - W chwili, gdy przychodzą święta boimy się o zdrowie swoje i najbliższych, co związane jest m.in. ze stresem czy intensywnością przygotowań do wspólnego świętowania.

Dodał, że nie zawsze jest to odzwierciedleniem realnego zapotrzebowania czy nasilenia częstotliwości chorób układu krążenia.