Skąd wynikają te nieścisłości? Czym dokładnie jest i jak powstaje ektopia, często błędnie nazywana nadżerką? Na te pytania odpowiada dr n. med. Dominika Trojnarska, ginekolog-położnik krakowskiego Centrum Medycznego Superior.
Czym jest ektopia?
Ektopia jest zjawiskiem fizjologicznym występującym głównie u kobiet w wieku rozrodczym, jednak jej charakteru w żaden sposób nie można określić jako złośliwy. Tymczasem nadżerka prawdziwa (erozja), stanowiąca znikomy procent wszystkich zmian określanych tym mianem, powstaje w wyniku przewlekłych stanów zapalnych i zdecydowanie kwalifikuje się już do leczenia. Może też pojawiać się w wyniku stanów przedrakowych, choć sama w sobie nie jest przyczyną raka.
Jak powstaje ektopia? Na skutek powiększenia szyjki macicy w efekcie działania estrogenów nabłonek gruczołowy znajdujący się w kanale szyjki macicy zaczyna wychodzić na część pochwową szyjki macicy, a więc tam, gdzie w większości znajduje się nabłonek płaski – tłumaczy dr n. med. Dominika Trojnarska. Wyjście tego nabłonka gruczołowego z kanału na część pochwową szyjki macicy to właśnie ektopia. Jej powstawanie odbywa się w sposób naturalny, ponieważ pojawia się w efekcie działania estrogenów. U części kobiet jest ona widoczna bardziej, u części mniej, jednak w większości przypadków nie sprawia żadnych kłopotów – uspokaja ginekolog CM Superior z Krakowa.
Jakie może dawać objawy?
Choć omawiana zmiana z reguły nie daje żadnych oznak, może też być przyczyną mniej lub bardziej uciążliwych objawów – zwłaszcza w przypadkach, kiedy jest zmianą bardzo dobrze unaczynioną. Może powodować wtedy plamienia, na przykład po stosunku, lecz również z czymkolwiek niezwiązane. Czasem może mieć też większą tendencję do krwawienia – w przypadku występowania odczynu zapalnego, kiedy jest ona bardziej uwrażliwiona.
W związku z tym, że ektopia jest nabłonkiem gruczołowym, u kobiet ciężarnych – na skutek działania hormonów ciążowych, przechodzi w tzw. zmianę doczesnową. Dlatego u ciężarnych ektopie są z reguły jeszcze bardziej widoczne, wykazując większą tendencję do plamień. Raz jeszcze warto jednak powtórzyć, że zmiany te nie są w żaden sposób niebezpieczne dla zdrowia.
Jeżeli poza ciążą krwawienia faktycznie są uciążliwe, to w przypadku występowania stanu zapalnego oczywiście należy go przeleczyć. Jeżeli z kolei lekarz dostrzeże, że krwawienie odbywa się z jakiegoś naczynia z ektopii, wówczas można próbować zamknąć je specjalnymi roztworami. Jeżeli nie przynosi to oczekiwanego rezultatu, można spróbować leczenia laseroterapią, ewentualnie wypalając ją poprzez koagulację – tłumaczy lekarka CM Superior.
Jak wykryć ektopię?
Wykrycie ektopii nie stanowi dla lekarza większego problemu. Podczas badania z wykorzystaniem wziernika zmianę tę po prostu widać. Przed wykonywaniem ewentualnych zabiegów na pewno wskazana jest również kolposkopia, czyli dokładne oglądnięcie szyjki macicy w powiększeniu przy użyciu specjalnego urządzenia, jakim jest kolposkop. Lekarz ma wówczas możliwość wykrycia ewentualnych zmian przednowotworowych, a czasem nawet nowotworowych, szyjki macicy, które – podobnie do ektopii – również mogą powodować plamienia lub krwawienia.
Czy ektopię trzeba leczyć?
Jeśli ektopia nie daje objawów, nie może ona również doprowadzić do żadnych niewskazanych stanów. W związku z tym – w takich przypadkach – nie trzeba jej też leczyć. Zwłaszcza, że przechodząc do okresu okołomenopauzalnego, poziom estrogenów w organizmie kobiety spada, a szyjka macicy zmniejsza się. W związku z tym ektopia sama zanika, ponieważ nabłonek gruczołowy z powrotem wnika w kanał szyjki macicy. Dlatego kobiety po menopauzie ektopii już nie mają.
