Na te i inne pytania dotyczące stresu w pracy odpowiada specjalistka, mgr Magdalena Golicz, psycholog i psychoterapeuta (sprawdź profil eksperta: https://ranking.abczdrowie.pl/d/7904,magdalena-golicz).
W ostatnim czasie dużo mówi się o stresie. Czym właściwie charakteryzuje się to zjawisko?
Stres to sytuacja, w której obciążenie psychiczne i potrzeba mobilizacji organizmu jest wyższa niż normalne jego możliwości funkcjonowania. Wymaga zatem uruchomienia rezerw i skorzystania z „zapasów”. Na krótką metę przynosi pozytywne rezultaty: mobilizację, poprawę funkcjonowania, pokonanie zmęczenia i efektywne działanie. Jednak są także koszty – po takiej mobilizacji potrzeba odpoczynku i regeneracji sił jest podwyższona. Organizm niejako musi uzupełnić (naładować) ten zużyty, „zapasowy akumulator” na kolejny nagły, awaryjny przypadek. Jeśli tak się dzieje, nasze ciało funkcjonuje bez zarzutu. Jeśli jednak cały czas „jedziemy na rezerwie” i korzystamy z systemu awaryjnego (a tak jest w sytuacji ciągłego, nadmiernego stresu i braku odpowiedniej ilości odpoczynku), następuje w końcu całkowite zawieszenie, zablokowanie systemu ze względu wyczerpania źródeł energii. Ich odnowienie i regeneracja zajmuje wówczas także znacznie więcej czasu. A dodatkowo często wymaga interwencji lekarskiej lub specjalistycznej (sprawdź, jak stres wpływa na odporność: https://portal.abczdrowie.pl/stres-a-odpornosc).
Jak można zapobiec stresującym sytuacjom, również w pracy?
Kluczowa jest świadomość własnych potrzeb i możliwości. Działanie w zgodzie ze swoimi potrzebami, rytmami biologicznymi (np. rytmem snu i czuwania), także elastyczne reagowanie na zmiany i wyzwania są istotnymi aspektami, jakie warto wziąć pod uwagę.
Dlaczego tak bardzo stresujemy się w pracy?
Zdrowe relacje interpersonalne ‒ także te w pracy ‒ często wymagają jasnej komunikacji, stawiania granic i asertywności. Nie jest to łatwe, patrząc na ogólną sytuację na rynku pracy w Polsce i charakterystyczną dla wielu Polaków potrzebę sprostania wymaganiom i oczekiwaniom innych. Aprobata i akceptacja społeczna są obecnie lansowane w źródłach masowego przekazu i kulturze jako podstawa i wyznacznik poczucia wartości plus samooceny. Co oczywiście nie ułatwia postępowania w zgodzie ze sobą, a tym bardziej asertywności. To powoduje wzrost poczucia napięcia, lęku, a w rezultacie uruchamia stres i potrzebę mobilizacji. Przemęczenie powoduje spadek formy i satysfakcji z życia, drażliwość, poczucie ciągłego napięcia i frustracji itd. Błędne koło. Istotne jest przerwanie go ‒ najłatwiej zrobić to na wczesnym etapie. W późniejszym okresie często potrzebna jest pomoc specjalisty (coacha, psychologa, psychoterapeuty, psychiatry).
Jak Polacy radzą sobie ze stresem w pracy?
Świadomość Polaków dotycząca możliwości radzenia sobie ze stresem jest w ostatnich latach coraz wyższa. Coraz więcej z nas dba o siebie i swoje potrzeby – zarówno te fizyczne, jak i psychiczne. Uprawia sport, regularnie planuje urlopy, znajduje wsparcie u bliskich, czy – w razie potrzeby – podejmuje bardziej radykalne działania, jak np. zmianę pracy czy skorzystanie z pomocy specjalisty (psychologa, psychoterapeuty). To sprzyja budowaniu pozytywnego obrazu siebie, samoświadomości, odczuwanej satysfakcji z życia, a tym samym pozytywnie wpływa na ogólny stan organizmu i zdrowie.
Dziękujemy serdecznie za wyjaśnienie, czym jest stres, skąd się bierze i jak można sobie z nim radzić. Mamy nadzieję, że dzięki temu Polacy będą wiedzieć, jak zachować się w stresujących sytuacjach, a szczególnie tych, które mają miejsce w pracy.
