Ustawodawca podatkowy w sposób szczególny traktuje osoby, które honorowo oddają krew. Dał im bowiem specjalną ulgę podatkową. Pozwala ona zmniejszyć podstawę opodatkowania. Skoro mniejsza podstawa opodatkowania, mniejszy jest też podatek do zapłaty.
Przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych od 2007 roku przewidują możliwość korzystania z ulgi na krew przez honorowych dawców. Kwota odliczenia będzie zależała od tego, ile krwi podatnik odda w danym roku. Ilość oddanej krwi lub jej składników należy przemnożyć przez odpowiedni ekwiwalent, co w rezultacie da nam wartość ulgi, którą można uwzględnić w zeznaniu rocznym zeznaniu PIT.
Przykład 1
Czy podatnik sam obliczy maksymalny ekwiwalent za krew
W czerwcu i sierpniu podatnik oddawał krew. Za każdym razem po 450 ml. Ile może wynieść maksymalny ekwiwalent za krew, jeśli będzie regularnie przez cały rok oddawał krew?
Reklama
Jednorazowo można oddać 450 ml krwi. Mężczyźni mogą oddawać krew nie częściej niż co 8 tygodni. Kobiety nie częściej niż co 12 tygodni. W konsekwencji mężczyzna rocznie może oddać 6 razy krew, a kobieta 4.
Mężczyźni za oddaną krew będą mogli w zeznaniu PIT odliczyć od dochodu 351 zł (możliwość 6 donacji rocznie po 450 ml; 2,7 litra x 130 zł = 351 zł), a kobiety 234 zł (możliwość 4 donacji rocznie po 450 ml; 1,8 litra x 130 zł = 234 zł).
Jeśli w całym 2011 roku podatnik odda 900 ml krwi, od dochodu będzie mógł odliczyć 117 zł. Wszystko dlatego, że za 1000 ml ulga wynosi 130 zł. Podatnik darując 900 ml krwi od dochodu może odliczyć kwotę w wysokości 117 zł (130/1000 x 900).
Odliczenie od dochodu
Aby w rozliczeniu rocznym skorzystać z ulgi na krew, poza jej oddaniem konieczne jest uzyskanie dochodu (przychodu). Zgodnie z ogólną definicją dochodem jest nadwyżka sumy przychodów nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów. Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c ustawy o PIT oraz dochodów, od których na podstawie Ordynacji podatkowej minister finansów zaniechał poboru podatku.
Jeżeli podatnik uzyskuje dochody z więcej niż jednego źródła, przedmiotem opodatkowania w danym roku podatkowym jest suma dochodów ze wszystkich źródeł przychodów (np. z działalności gospodarczej, z umowy o pracę).
Darowizna krwi
Z ulgi w podatku dochodowym skorzystają osoby, które honorowo oddają krew. Honorowo, czyli bezpłatnie. Jeśli podatnik otrzyma ze stacji krwiodawstwa wynagrodzenie za oddaną krew, z ulgi w rocznym PIT nie może skorzystać. Chyba że tylko za część krwi otrzyma zapłatę. Wtedy za część oddaną bez wynagrodzenia ulga będzie nadal przysługiwać.
W zaświadczeniu wydawanym podatnikowi stacja krwiodawstwa uwzględnia tylko krew oddaną bezpłatnie. Na podstawie tego dokumentu można obliczyć, jaka kwota pomniejszy dochód (przychód).
Jak już wiemy, wysokość odliczenia od dochodu zależy od ilości oddanej krwi. Dorosły człowiek ma ok. 5 – 6 litrów krwi. Jednorazowo można oddać 450 ml krwi. Mężczyźni mogą oddawać krew nie częściej niż co 8 tygodni. Kobiety nie częściej niż co 12 tygodni. W konsekwencji mężczyzna rocznie może oddać 6 razy krew, a kobieta 4. Więcej można oddać osocza. W trakcie roku można oddać nawet 15 litrów osocza (możliwość donacji co 2 tygodnie).
Kwota do odliczenia
Ulga na krew jest limitowana. I to podwójnie. Po pierwsze, odliczenia dokonuje się do wysokość ekwiwalentu pieniężnego za pobraną krew. Po drugie, ulga na krew jest odliczeniem dokonywanym w ramach przekazywanej darowizny. Odliczenia podatkowego można dokonać w wysokości dokonanej darowizny, nie więcej jednak niż kwoty stanowiącej 6 proc. dochodu.
Podatnikowi bezpłatnie oddającemu krew przysługuje odliczenie w wysokości ekwiwalentu wynikającego z przepisów rozporządzenia ministra zdrowia w sprawie określenia rzadkich grup krwi, rodzajów osocza i surowic diagnostycznych wymagających przed pobraniem krwi zabiegu uodpornienia dawcy lub innych zabiegów oraz wysokości ekwiwalentu pieniężnego za pobraną krew i związane z tym zabiegi.
Przykład 2
Czy ulga na krew jest podwójnie limitowana
Podatnik w 2011 roku zarobił 150 tys. zł. To jego dochód. Oddał honorowo krew, której wartość wynosi 300 zł. Czy w rocznym zeznaniu PIT będzie mógł odliczyć całą kwotę za tę darowiznę?
Tak. Ulga na krew odliczana jest od dochodu w wysokości ekwiwalentu za oddaną krew. Odliczenie nie może przekroczyć 6 proc. dochodu. Dochód podatnika to 150 tys. zł. 6 proc. ze 150 tys. zł daje 9 tys. zł. Oznacza to, że odliczenie w ramach ulgi na krew może być uwzględnione w całości w zeznaniu podatnika. Może on pomniejszyć dochód o 300 zł.
Osoba oddająca krew może odliczyć od dochodu 130 zł za litr oddanej krwi. Zgodnie z interpretacją Ministerstwa Finansów, niezależnie od tego, czy podatnik oddaje krew, osocze lub inne składniki krwi, ekwiwalent do uwzględnienia w PIT jest zawsze jeden – 130 zł. Aby obliczyć kwotę do odliczenia w zeznaniu wystarczy pomnożyć ilość oddanej krwi przez kwotę ekwiwalentu.
Przykład 3
Czy można przekazać krew na daną osobę i uwzględnić ją w zeznaniu
Podatnik ma chorego syna. Oddaje regularnie krew ze wskazaniem, że chce ją przekazać na leczenie dziecka. Czy w takim przypadku podatnik może skorzystać z ulgi na krew?
Tak. W takim przypadku podatnik może skorzystać z ulgi na krew, pomniejszając o odpowiednie kwoty swój dochód. Potwierdza to również Ministerstwo Finansów. Aby z odliczenia skorzystać podatnik musi spełnić wszystkie ustawowe warunki uprawniające do niej, tj. musi oddać krew bezpłatnie, musi posiadać zaświadczenie o oddanej krwi oraz oświadczenie stacji krwiodawstwa, że ta przyjęła darowiznę. Dokumenty te trzeba przechowywać przez prawie 6 lat, tj. do czasu przedawnienia zobowiązania podatkowego. Nie trzeba ich natomiast dołączać do deklaracji PIT. Mogą się one przydać gdy urząd skarbowy będzie chciał sprawdzić, czy podatnik spełnił warunki do ulgi.
Ulga dla honorowych krwiodawców jest rodzajem ulgi z tytułu darowizn i jest odliczana od dochodu. Może się zdarzyć, że podatnik w zeznaniu rocznym poza darowizną na krew będzie chciał ująć jeszcze inne darowizny. Wtedy łączna kwota odliczeń z tytułu wszystkich darowizn nie może przekroczyć w roku podatkowym kwoty stanowiącej 6 proc. dochodu.
Zeznanie podatkowe
Warunkiem skorzystania z ulgi na krew jest posiadanie przez honorowego krwiodawcę: dokumentu (np. zaświadczenia) określającego wartość darowizny oraz oświadczenia obdarowanego – czyli stacji krwiodawstwa – o jej przyjęciu.
Jednostka organizacyjna publicznej służby krwi przyjmująca krew nie może ujmować w zaświadczeniu wartości krwi, za którą dawca otrzymał ekwiwalent. Ulgę na krew ujmuje się w zeznaniu PIT za dany rok podatkowy. Rubryki na to odliczenie znajdują się w zeznaniach PIT-37 lub PIT-36 (składanych do 30 kwietnia roku następującego po roku, którego zeznanie dotyczy) oraz PIT-28 (składanego do 31 stycznia roku następującego po roku, którego zeznanie dotyczy).
Trzeba tu podkreślić, że w PIT-28 ulga na krew będzie odliczana od przychodu podatnika rozliczającego się na zasadach ryczałtu ewidencjonowanego (przy ryczałcie podstawą opodatkowania jest przychód; podatnik nie uwzględnia kosztów). Korzystając z ulgi na krew, do zeznania trzeba dołączyć załącznik PIT/O.
Co ważne do zeznania rocznego z wykazaną ulgą na krew nie trzeba dołączać dokumentów potwierdzających prawo do tego odliczenia. Jednak podatnik musi je przechowywać do czasu upływu przedawnienia zobowiązania podatkowego, tj. przez pięć lat, licząc od końca roku podatkowego, w którym upłynął termin płatności podatku.
Wszystko na wypadek kontroli ze strony fiskusa. Urząd skarbowy ma bowiem prawo sprawdzić, czy podatnik w ogóle oddał krew i w jakiej ilości oraz czy nie pobrał za nią wynagrodzenia.
Przykład 4
Czy otrzymanie gotówki za oddaną krew pozwoli na wykorzystanie ulgi
Podatnik regularnie oddaje krew. Za każdy oddany litr krwi otrzymuje wynagrodzenie. Stacja krwiodawstwa wystawia podatnikowi potwierdzenie wypłaty środków. Czy podatnik może skorzystać z ulgi na krew?
Nie. Jednym z podstawowych warunków skorzystania z ulgi podatkowej jest honorowe oddanie krwi. Honorowe oznacza bezpłatne. Otrzymanie wynagrodzenia za oddaną krew pozbawia podatnika możliwości skorzystania z ulgi podatkowej.
Dokumentowanie odliczenia
Podatnik do zeznania PIT nie musi dołączać zaświadczenia o przekazanej krwi. W zeznaniu podaje się tylko wysokość odliczenia. Natomiast urząd skarbowy może skontrolować poprawność wykorzystanej ulgi. Ma na to prawie 6 lat, bo do momentu upływu przedawnienia zobowiązania podatkowe. Urząd skarbowy w trakcie kontroli rozliczeń podatnika ma prawo poprosić go np. o przedstawienie zaświadczenia ze stacji krwiodawstwa po to, aby sprawdzić, czy podatnik rzeczywiście oddał krew, w jakiej ilości i czy nie pobrał z tego tytułu pieniędzy.
Ekwiwalent za krew
130 zł – za litr oddanej krwi. Ten ekwiwalent uwzględnia się w rozliczeniach z fiskusem bez względu na to, czy podatnik honorowo oddał krew lub inne jej składniki
Odliczenie w zeznaniu
Podatnicy mogą odliczyć od dochodu wartość przekazanej honorowo krwi. Odliczenia dokonuje się do wysokość ekwiwalentu pieniężnego za pobraną krew.
Potrzebna dokumentacja
Aby z ulgi skorzystać, podatnik musi posiadać zaświadczenie ze stacji krwiodawstwa, że krew oddał i w jakiej ilości oraz zaświadczenie ze stacji, że ta przyjęła darowiznę.
Ważne!
Honorowy dawca krwi to osoba, która oddała bezpłatnie krew i została zarejestrowana w jednostce organizacyjnej publicznej służby krwi
Podstawa prawna
Art. 26 ust. 1 pkt 9 lit. c ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2010 r. nr 51, poz. 307 z późn. zm.).
Rozporządzenie ministra zdrowia z 7 grudnia 2004 r. w sprawie określenia rzadkich grup krwi, rodzajów osocza i surowic diagnostycznych wymagających przed pobraniem krwi zabiegu uodpornienia dawcy lub innych zabiegów oraz wysokości ekwiwalentu pieniężnego za pobraną krew i związane z tym zabiegi (Dz.U. nr 263, poz. 2625 z późn. zm.).
