– Chcesz poznać nasz sekret? Po pierwsze, dużo się ruszamy, zdrowo jemy, nie stresujemy się. Więc jak chcesz mieć dzieci, weź z nas z przykład [...]. Wiem, co mówię, ojciec miał nas 63 – mówi króliczy bohater w spocie reklamowym promującym dzietność. – Wspieramy zdrowy styl życia. Ministerstwo Zdrowia – takimi słowami kończy się materiał. Spoty będą emitowane do końca roku w prime time, czyli w czasie największej oglądalności, we wszystkich ogólnopolskich telewizjach.
Ten ojciec ma ręce pełne roboty. Czy uda mu się ubrać bliźniaczki?
Ten ojciec ma ręce pełne roboty. Czy uda mu się ubrać bliźniaczki?

Zobacz również
– To fatalny pomysł, konotacje językowe z królikami i płodnością są jednoznacznie negatywne – uważa prof. Jerzy Bralczyk, językoznawca. Jak tłumaczy, królik jest owszem sympatycznym zwierzątkiem, ale tchórzliwym. – A jego moc rozpłodowa nie jest przedmiotem szacunku – dodaje prof. Bralczyk. Jest przekonany, że dla mężczyzn nie jest to przykład zachęcający do naśladowania. W przypadku kobiet z kolei nasuwa się skojarzenie z króliczkami „Playboya”, czyli raczej uprzedmiotowieniem kobiet. Jak tłumaczy prof. Bralczyk, króliki nie są wzorem świadomego podejścia do prokreacji, a raczej intensywnego spółkowania.
O tym, że mnożenie się jak króliki nie jest dobrym pomysłem, mówił jednoznacznie również papież Franciszek. - Niektórzy sądzą, że - wybaczcie mi moje słowa - po to, by być dobrymi katolikami, powinniśmy być jak króliki. Nie - podkreślił papież. Jak relacjonowały media – zdaniem papieża – optymalną liczbą potomstwa jest trójka. Papież wyraził przekonanie, że w rodzicielstwie najważniejsza jest odpowiedzialność.
Reklama

Dlaczego króliki?

Autorzy akcji tłumaczą w rozmowie z "DGP", że celem było przygotowanie kampanii, która uświadomi, że ludzie mają wpływ na swoją płodność. – Między innymi od naszego stylu życia zależy, czy będziemy mogli mieć dzieci – mówi Jakub Kubicki z firmy Propeller. Dlaczego króliki? – Szukaliśmy jakiegoś ezopowego odniesienia, tak aby poprzez baśnie, zwierzęta móc trafić z przekazem do szerokiej grupy odbiorców – kampania jest skierowana dla osób od 18. do 45. roku życia – tłumaczy. I dodaje, że były różne pomysły, ale ostatecznie stanęło na tym, że króliki są synonimem płodności, a zarazem że są to zwierzątka budzące sympatię.
Łukasz Depa z Katedry Zoologii Wydziału Biologii i Ochrony Środowiska Uniwersytetu Śląskiego przekonuje, że trudno w przypadku płodności królików łączyć to z ich zdrowym trybem życia. – Tak duża liczba potomstwa służy utrzymaniu gatunku przy życiu, bowiem z biologicznego puntu widzenia króliki to najczęstszy żer dla drapieżników. Aby więc utrzymać liczebność populacji, muszą rekompensować duże straty dużą płodnością – tłumaczy zoolog. – Na przykład słonie rodzą jedno dziecko, a ciąża trwa długo, ponieważ nie ma dużego zagrożenia, że młode nie doczeka dorosłości.
Córka Polaków zabrana przez Jugendamt. Rodzice oczekują pomocy polskich władz
Córka Polaków zabrana przez Jugendamt. Rodzice oczekują pomocy polskich władz

Zobacz również
– Owszem, spot może budzić różne skojarzenia i trzeba go traktować z przymrużeniem oka – przyznaje Jakub Kubicki. – Seksualność jest otoczona różnymi tabu i trudno poruszać się w tym obszarze, tak aby nikogo nie urazić. Nie chcieliśmy robić filmu instruktażowego. Baliśmy się wulgarności. Króliki wydawały się dobrym rozwiązaniem tych dylematów. Jeżeli spot wywoła dyskusję, to dobrze. W ten sposób jest szansa, że temat zostanie dostrzeżony – tłumaczy.
Projekt dostał zielone światło od resortu zdrowia. Jego częścią będzie także reklama radiowa emitowana w rozgłośniach ogólnopolskich. Kampania telewizyjno-radiowa jest sfinansowana ze środków Ministerstwa Zdrowia w ramach Narodowego Programu Zdrowia na lata 2016–2020 (Cel operacyjny 6: Poprawa zdrowia prokreacyjnego).

Resort komentuje

Minister zdrowia pytany w środę w Sejmie o spot odpowiedział: "Autorem są eksperci od PR-u. Myślę, że nawet jeśli ten spot jest troszkę kontrowersyjny, to zwraca uwagę na to, co jest problemem dla Polski". Sprecyzował, że chodzi o małą liczbę dzieci.

- Nie jestem autorem tego spotu. Specjaliści od kampanii społecznych uznali, że właśnie taki sposób, trochę kontrowersyjny ale wywołujący dyskusję, a to już jest ważne, będzie dobry na zwrócenie uwagi na problem jaki mamy w Polsce, jak i w całej Europie z niedostateczną liczbą rodzących się dzieci - powiedział Radziwiłł.

- Nawet jeśli są osoby, którym ten, jednak sympatyczny spocik się nie podoba, rozumiem te emocje, ale myślę, że wywołanie tej dyskusji na ten temat też jest ważne - dodał.

O spocie krytycznie wypowiadali się posłowie PO; Bartosz Arłukowicz ocenił, że jest to "żenująca propozycja ministra zdrowia". Jak mówił, jedną z pierwszych decyzji Radziwiłła była likwidacja programu iv vitro. - To ten sam minister, który mówił o tym, że zgwałconej 12-latce nie podamy tabletki dzień po i ten sam minister oferuje 2 mln Polaków borykającym się z problemem niepłodności filmik z kicającymi królikami. To jest skandaliczne i niedopuszczalne. Wydał na to 2,7 mln złotych. Z tych pieniędzy moglibyśmy przeprowadzić 400 procedur in vitro - powiedział. Wtórował mu senator PO Tomasz Grodzki mówiąc: "niechcący w tym żenującym spocie rząd pokazał swoje prawdziwe intencje, że mamy się płodzić jak króliki, tyrać jak woły, głosować jak barany i siedzieć cicho jak myszki".

- Wydawanie publicznych pieniędzy i to w milionach na coś takiego to albo świadczy, że to jest bardzo bogaty kraj, albo świadczy o tym, że komuś zabrakło choćby odrobiny wyobraźni choćby w stosunku do ludzi, którzy szukają pomocy w metodach wspomagania rozrodu i chcą mieć dzieci - ocenił.