Samotność to subiektywne odczucie braku pożądanych relacji społecznych, a niekoniecznie fizyczna izolacja. Czyli można być samotnym, choć otaczają nas inni ludzie. Ważne jest, aby osoby odczuwające samotność szukały wsparcia i budowały zdrowe relacje społeczne, które mogą pomóc w zapobieganiu lub łagodzeniu tych negatywnych skutków.

Reklama

Jak samotność niszczy nasze zdrowie?

  • Zwiększona ryzyko chorób sercowo-naczyniowych. Badania wykazały, że samotność może być czynnikiem ryzyka dla nadciśnienia, choroby wieńcowej, a w efekcie – zawału serca i udaru mózgu. Samotność może podnosić stężenie hormonów stresu i przyczyniać się do rozwoju stanów zapalnych w organizmie, co negatywnie wpływa na kondycję serca.
  • Osłabia działanie układu odpornościowego. Osoby samotne mogą doświadczać obniżonej odporności, co sprawia, że są bardziej podatne na różnego rodzaju infekcje. Stres, który towarzyszy odporności, powoduje zmiany neurohormonalne w organizmie. Pod wpływem długotrwałego stresu zmniejsza się we krwi ogólna liczba komórek odpornościowych. To dlatego łatwiej łapiemy przeziębienie, częściej mamy opryszczkę.
  • Powoduje zaburzenia snu: trudności z zasypianiem, częste przebudzenia w nocy czy niespokojny sen. Zaburzenia snu mogą prowadzić do długoterminowych problemów zdrowotnych, w tym do nadciśnienia, niewydolności serca, otyłości, cukrzycy i depresji. Natomiast na co dzień powodują kłopoty z koncentracją i pamięcią, pogarszają sprawność uczenia się.
  • Zwiększona ryzyko zaburzeń psychicznych. Samotność jest silnie związana z depresją, zaburzeniami lękowymi i innymi zaburzeniami nastroju. Osoby samotne mogą doświadczać poczucia izolacji i braku wsparcia, co może przyczyniać się do znaczącego pogorszenia stanu zdrowia psychicznego. Szczególnie niebezpieczne są spadki nastroju, które utrzymują się przez kilka tygodni – potrzebne jest wówczas leczenie (terapia i/lub farmaceutyki) i wsparcie specjalisty.
  • Zwiększa ryzyko zachowań autodestrukcyjnych: nadużywania alkoholu, narkotyków czy niezdrowego jedzenia jako formy radzenia sobie z negatywnymi emocjami, co może mieć długofalowe konsekwencje dla zdrowia. Osoby, które dotyka samotność, mogą mieć niekontrolowane ataki agresji, także autoagresji.
  • Wpływa na pogorszenie funkcji poznawczych. Ma to związek nie tylko z bezsennością, na którą często cierpią osoby doświadczające samotności. Samotność może wpływać na zdolności poznawcze, takie jak koncentracja, pamięć i prędkość przetwarzania informacji. W dłuższej perspektywie może to zwiększać ryzyko rozwoju demencji i choroby Alzheimera.
  • Zwiększa ryzyko przedwczesnej śmierci. W niektórych badaniach stwierdzono, że długotrwała samotność może być tak samo szkodliwa dla zdrowia jak palenie papierosów. Może to wynikać z połączenia wielu czynników, takich jak stres, wyższe ciśnienie krwi i słabsza odporność. Najnowsze badania (z 2023 roku), przeprowadzone przez uczonych z Uniwersytetu w Glasgow (opublikowane na łamach „BMC Medicine”), wykazały, że osoby, które mieszkają same i nie są odwiedzane przez bliskich, jak również te, które często czują się samotne, są narażone na przedwczesną śmierć. To zagrożenie wynosi aż 39 proc. w porównaniu z osobami, które nie narzekały na brak odwiedzin czy poczucie samotności.