Psychoterapia psychodynamiczna to jedna z metod psychoterapeutycznych, która – mówiąc wprost – ma nam uświadomić to, co nieuświadomione, bo przez nas ukrywane w ramach psychologicznego mechanizmu „wewnętrznego cenzora”. Czyli pomaga pacjentowi zidentyfikować trudności w życiu, których przyczyny pojawiają się tam, gdzie świadomość przenika się z podświadomością. Terapeuta zachęca pacjenta, by rozwinął wgląd w siebie i zrozumiał swoje zachowania oraz przyczyny problemów.
Podczas psychoterapii psychodynamicznej pacjent z pomocą terapeuty ma dążyć do osłabienia wewnętrznej cenzury, by wydobyć ukryte potrzeby i popędy. Stąd istotne jest, by relacja i więź między pacjentem a terapeutą była oparta na głębokim zaufaniu. Pacjent w procesie terapii otwarcie mówi o swoich problemach, zaś terapeuta „podąża za pacjentem” – pomaga mu w uświadomieniu sobie i nazwaniu mechanizmów powodujących określone reakcje i zachowania, zwłaszcza te, które powodują dyskomfort. Wraz z wiedzą o przyczynach cierpienia pacjent uwalnia się od niego.
Psychoterapia psychodynamiczna opiera się na założeniu, że wiele zaburzeń emocjonalnych czy behawioralnych wynika z przeszłych zdarzeń, zepchniętych przez pacjenta do podświadomości. Trudne dzieciństwo czy traumatyczne przeżycia mogą bowiem wpływać na osobowość pacjenta.
U podstaw psychoterapii psychodynamicznej mamy psychoanalizę Zygmunta Freuda i późniejsze założenia przedstawicieli teorii Freuda. Nurt psychodynamiczny zakłada, że osobowość człowieka składa się z trzech elementów: nieświadomego id, świadomego ego i surowego cenzora kontrolującego superego.
Jak wygląda terapia psychodynamiczna?
Terapia toczy się w oparciu o zaakceptowaną obustronną więź między pacjentem a terapeutą. Uczestnicy terapią siedzą twarzą w twarz. Pacjent jest zachęcany do swobodnego mówienia o tym, co nawet najskrytsze, wstydliwe. W efekcie opowiada o wszystkim, co przychodzi mu do głowy i to on decyduje, o czym chce mówić, a co przemilczeć. Pacjent jest aktywniejszą stroną, od niego zależy tematyka rozmowy. Terapeuta towarzyszy pacjentowi w jego wypowiedziach i wspiera w przepracowaniu trudnych wątków. Korzystając z mechanizmu przeniesienia terapeuta identyfikuje się z osobą, z którą pacjent ma problem (np. ojciec, partner) i pozwala pacjentowi na przeżycie „korektywnego doświadczenia emocjonalnego”.
Cały proces terapeutyczny odbywa się w gabinecie, pacjent nie dostaje żadnych zadań do domu.
Ile trwa terapia psychodynamiczna?
Szczegółowy cel terapii jest ustalany na początku, podczas pierwszych spotkań, ale ustalenia mogą ulec zmianie, jeśli zajdzie taka potrzeba. Jedna sesja trwa 50 minut.
Spotkania odbywają się 1-2 razy w tygodniu o stałej porze i trwają od 6 miesięcy do kilku lat.
Etapy terapii psychodynamicznej
- uświadomienie i zrozumienie problemu
- opracowanie celów i metod wdrożenia zmian
- działanie i wprowadzanie zmian w życie
- utrzymanie zmian i kontynuowanie założeń psychoterapii
Kiedy psychoterapia psychodynamiczna działa?
Badania naukowe i doświadczenia gabinetowe specjalistów wykazują, że psychoterapia psychodynamiczna jest skuteczną metodą leczenia większości zaburzeń psychicznych, tj. nerwica, depresja, zaburzenia osobowości, odżywiania i lękowe, zespół stresu pourazowego. Daje dobre efekty w przypadku osób z uzależnieniami i zachowaniami obsesyjno-kompulsyjnymi. Jest pomocna w przypadku osób, które miały trudne dzieciństwo w rodzinie z problemem alkoholowym (syndrom DDA), doświadczyły utraty rodziców, porzucenia lub molestowania. Przynosi trwała zmianę samopoczucia i funkcjonowania pacjenta.