Osobowość borderline (zaburzenie osobowości typu borderline; BPD – z ang. borderline personality disorder; osobowość z pogranicza) to zaburzenie psychiczne charakteryzujące się przede wszystkim niestabilnością w zakresie emocji, tożsamości, relacji międzyludzkich oraz zachowań. Osoby z BPD mogą doświadczać intensywnych epizodów złości, depresji i lęku, które mogą trwać od kilku godzin do kilku dni. Często mają trudności z utrzymaniem stabilnych i zdrowych relacji, a ich samoocena bywa bardzo zmienna. Mogą również wykazywać impulsywne zachowania, które potencjalnie mogą prowadzić do samouszkodzeń lub zachowań samobójczych.

Reklama

To zaburzenie osobowości nie jest chorobą. Wymaga profesjonalnej diagnozy i leczenia, które może obejmować terapię psychologiczną, a czasem leczenie farmakologiczne.

Wolą żyć sami, bo cierpią na... hikikomori?
Wolą żyć sami, bo cierpią na... hikikomori?

Zobacz również

Typowe cechy osobowości borderline:

  • Niestabilne relacje – osoby z BPD często doświadczają intensywnych i burzliwych relacji. Mogą idealizować kogoś w jednej chwili, a następnie nagle go deprecjonować.
  • Lęk przed odrzuceniem i porzuceniem – osoby z BPD mogą podejmować desperackie działania, aby uniknąć rzeczywistego lub wyimaginowanego porzucenia.
  • Niestabilny obraz siebie – osoby z BPD często zmieniają swoje cele, wartości i tożsamość, mają problem z ustaleniem, kim są. Stąd częste zmiany pracy, kłopot z ukończeniem projektów.
  • Impulsywność – osoby z BPD mogą podejmować ryzykowne decyzje, takie jak hazard, niebezpieczne zachowania seksualne czy nadużywanie substancji psychoaktywnych.
  • Intensywne wybuchy gniewu – trudności w kontrolowaniu gniewu mogą prowadzić osoby z BPD do krótkich, ale intensywnych wybuchów emocjonalnych, a nawet do reagowania przemocą.
  • Chroniczne uczucie pustki – osoby z BPD często opisują, że doświadczają uczucia pustki i braku sensu życia.
  • Niestabilny i kapryśny nastrój. Stąd często mówi się o osobach z BPD, że mają osobowość chwiejną emocjonalnie.
  • Kłopot z podtrzymaniem decyzji, która nie przynosi szybkiej satysfakcji.
  • Autoagresja – samookaleczenia, myśli samobójcze i próby samobójcze są częste wśród osób z BPD
Aż 5 proc. ludzi boi się klaunów. Uczeni sprawdzili, skąd bierze się ta fobia
Aż 5 proc. ludzi boi się klaunów. Uczeni sprawdzili, skąd bierze się ta fobia

Zobacz również

Mniej typowe cechy osobowości borderline:

  • Zaburzenia odżywiania, tj. anoreksja i bulimia (zwłaszcza u kobiet) i uzależnienie od alkoholu i substancji psychoaktywnych (szczególnie u mężczyzn).
  • Skłonność do patologicznego kłamania i konfabulacji.
  • Stabilność w niektórych relacjach – choć BPD charakteryzuje się niestabilnymi relacjami, niektóre osoby mogą utrzymywać długotrwałe, stabilne związki z określonymi osobami, np. przyjaciółmi czy członkami rodziny.
  • Wysoka funkcjonalność w niektórych obszarach – niektóre osoby z BPD mogą być wysoce funkcjonalne w pracy lub szkole, co może maskować ich wewnętrzne zmagania.
  • Brak impulsywnych zachowań – choć impulsywność jest typową cechą BPD, niektóre osoby mogą nie wykazywać ryzykownych zachowań.
  • Efektywna kontrola gniewu – osoby z BPD mogą nauczyć się skutecznych strategii radzenia sobie z gniewem i nie wykazywać intensywnych wybuchów.