Kleksy stały się wręcz ikonicznym elementem, który kojarzy się z badaniem osobowości. W opinii twórcy testu – Hermanna Rorschacha – za sprawą uchwycenia nieświadomych myśli, emocji i związków psychicznych osoby badanej można odkryć to, co ukryte jest w głębi jego umysłu. Jego zdaniem interpretacje plam pozwalają ujawnić określone treści emocjonalne, konflikty, fantazje i mechanizmy obronne.
Test Rorschacha ma jednak nie tylko zwolenników, ale także wielu przeciwników. W związku z tym jest obecnie jednym z wielu narzędzi diagnostycznych i zwykle interpretowany jest w kontekście innych danych zebranych od osoby badanej.
Co to jest test Rorschacha?
Test Rorschacha, znany również jako test plam atramentowych Rorschacha, to psychologiczny test projekcyjny używany do oceny osobowości i emocji. Został on stworzony około 100 lat temu, w latach 20. XX wieku, przez szwajcarskiego psychiatrę Hermanna Rorschacha.
Test Rorschacha polega na prezentacji badanemu serii abstrakcyjnych plam atramentowych, które mają formę symetrycznych obrazów. Test składa się z 10 kart zawierających plamy w różnych kształtach i konfiguracjach. Kleksy mogą przypominać różne obrazy – np. ludzkie twarze, motyle, zwierzęta lub przedmioty. Badany proszony jest o opisanie, co widzi w każdej z plam atramentowych. To, co dana osoba dostrzega jest analizowane m.in. pod kątem skojarzeń i treści emocjonalnych. W zależności od tego, jak interpretuje je badana osoba, wyciągane są wnioski na temat jej osobowości.
Interpretacja odpowiedzi jest skomplikowanym procesem i wymaga specjalistycznej wiedzy. Psychologowie i psychiatrzy korzystają z testu Rorschacha, by zyskać wgląd w osobowość, myślenie, a także postrzeganie siebie i innych u osoby badanej. To test projekcyjny. Badany projektuje swoje wewnętrzne myśli, emocje i konflikty na obrazy w plamach atramentowych.
Co diagnozuje test Rorschacha?
Test Rorschacha może dostarczyć informacji na temat cech osobowości takich jak inteligencja i emocjonalność oraz niektórych zaburzeń psychicznych takich jak depresja, zaburzenia osobowości i psychozy itp. Bywa używany również przy diagnozie dziecięcych zaburzeń rozwojowych takich jak autyzm, ADHD czy zaburzenia uczenia się i może okazać się pomocny w procesie terapeutycznym umożliwiając analizę problemów emocjonalnych i interpersonalnych pacjenta.
Test Rorschacha – kontrowersje
Test Rorschacha nie przez wszystkich uważany jest za wiarygodne narzędzie diagnostyczne. Wielu specjalistów kwestionuje jego skuteczność i rzetelność. Z tego powodu traktuje się go jako jedno z wielu narzędzi diagnostycznych i interpretuje w kontekście innych informacji uzyskanych od osoby badanej.
Współczesna psychologia stosuje bowiem wiele innych naukowo uzasadnionych narzędzi do oceny osobowości. Są to m.in. kwestionariusze osobowości i badania psychometryczne.