Trzustka – dlaczego jest tak ważna? Za co odpowiada?
Trzustka to narząd, który m.in. wspiera trawienie składników odżywczych i reguluje pracę hormonów. Trzustka wytwarza enzymy trawienne, które są niezbędne do rozkładu składników pokarmowych na formy, które organizm może wchłonąć. Enzymy uwalniane są do dwunastnicy i pomagają w trawieniu białek, tłuszczów i węglowodanów.
Trzustka produkuje także sok trzustkowy, który zawiera enzymy trawienne, wodę i elektrolity. Sok trzustkowy trafia do dwunastnicy, gdzie pomaga w dalszym trawieniu pokarmu. Sok trzustkowy zawierający wodorowęglan służy także do regulacji pH w dwunastnicy, neutralizując kwas żołądkowy dostający się do jelita cienkiego.
Trzustka pełni też kluczową rolę w regulacji poziomu glukozy we krwi poprzez produkcję hormonów takich jak insulina i glukagon. Wydziela też hormon o nazwie somatostatyna, który hamuje wydzielanie innych hormonów trzustki, regulując tym samym ich ilość w organizmie.
Co szkodzi trzustce?
Wśród czynników zwiększających ryzyko rozwoju chorób trzustki są m.in. nadmierne spożywanie alkoholu, palenie tytoniu, dieta bogata w tłuszcze, kalorie i cukry, a także niektóre choroby towarzyszące takie jak np. kamica żółciowa, zaburzenia lipidowe, cukrzyca, mocznica, kolagenozy, zakażenia wirusowe i bakteryjne, a także zaburzenia autoimmunologiczne.
Istnieje także dziedziczne ryzyko wystąpienia niektórych chorób trzustki, takich jak przewlekłe zapalenie trzustki czy pewne rodzaje raka trzustki. Także długotrwałe stosowanie niektórych leków, takich jak diuretyki, może wpływać na funkcję trzustki.
Choroby trzustki
Choroby trzustki często mają dość ciężki przebieg. Ostre zapalenie trzustki objawia się m.in. silnym bólem w jamie brzusznej i nudnościami i czasem prowadzi do powikłań wielonarządowych wymagających hospitalizacji. Przewlekłe zapalenie trzustki również charakteryzuje się silnymi bólami brzucha, a w późnym okresie także zespołem złego wchłaniania, który objawia się biegunką tłuszczową i utratą masy ciała.
Dieta wspomagająca trzustkę
Co jeść, by wspomagać trzustkę? Przede wszystkim dieta powinna byćdopasowana do stanu zdrowia. Jeśli chcemy profilaktycznie zapobiegać chorobom trzustki powinniśmy oprzeć dietę w dużej mierze o warzywa i owoce, w tym m.in. warzywa strączkowe. Należy unikać spożywania czerwonego mięsa, które jest jednym z czynników odpowiedzialnych za rozwój raka trzustki. Zamiast tego warto sięgnąć po drób i ryby. Słodkie i słone przekąski warto zastąpić orzechami i nasionami.
Warto wyeliminować ze swojej diety także nadmiar cukru, napoje słodzone i produkty wysokoprzetworzone typu fast food, a smażenie warto zastąpić gotowaniem na parze lub duszeniem. Dieta odciążająca trzustkę nie powinna zawierać także potraw smażonych, ciast z kremem, tłustych wędlin, ani dodatków do potraw takich jak tłuste sosy czy majonez. Potrawy powinny być gotowane lub przygotowywane na parze. Produkty nabiałowe najlepiej wybierać te o niskiej zawartości tłuszczu.
Profilaktyka chorób trzustki uwzględnia także utrzymywanie prawidłowej masy ciała.
Trzustka – jak wspomóc jej pracę?
Właściwe funkcjonowanie trzustki mogą także wspomóc zioła takie jak pokrzywa, glistnik, jaskółcze ziele, piołun, czarnuszka siewną, tymianek, mniszek lekarski i owoce kopru ogrodowego. Przed rozpoczęciem ich przyjmowania warto jednak skonsultować to z lekarzem, ponieważ łączenie kilku preparatów może prowadzić do wystąpienia groźnych działań niepożądanych.