Hipotermia może doprowadzić do śmierci
Za oknem coraz zimniej. Panujące temperatury poniżej zera stwarzają ryzyko hipotermii czyli wychłodzenia organizmu niebezpiecznego dla zdrowia i życia. Rocznie - wg policyjnych raportów - z powodu hipotermii umiera w Polsce kilkadziesiąt czasem nawet ponad sto osób. W sezonie zimowym 2016/2017, czyli od 1 listopada 2016 r. do 31 marca 2017 r. odnotowano 111 zgonów z powodu hipotermii. W kończącym się właśnie listopadzie z powodu nadmiernego wychłodzenia życie straciło siedem osób.
Hipotermia - na czym polega?
Hipotermia to poważne wychłodzenie organizmu, skutkujące obniżeniem temperatury ciała o kilka stopni poniżej standardowych 36,6 st. C. Organizm nie jest wstanie nadążyć z wytwarzaniem ciepła. Doprowadzić do niej może zbyt długie przebywanie w bardzo niskich temperaturach powietrza lub wody. To drugie jest szczególnie niebezpieczne. Do utraty przytomności prowadzić może przebywanie przez kilka minut w wodzie mającej 4 st. C.
Hipotermia przebiega w kilku etapach, źródła medyczne mówią o trzech, czasem czterech, wspominając o fazie obronnej, występującej przed hipotermią łagodną:
- Hipotermia łagodna - temperatura ciała spada do 35-32 st. C. Pojawia się gęsia skórka, dreszcze, przyspieszone bicie serca i przyspieszony oddech. Chory zachowuje przytomność
- Hipotermia umiarkowana - temperatura ciała wynosi 32-28 st. Ustępują dreszcze, w ich miejsce pojawiają się skurcze mięśni, oddech i tętno stają się wolniejsze. Dochodzi do zaburzeń widzenia i świadomości, mowa robi się bełkotliwa, pojawiają się apatia i senność.
- Hipotermia głęboka - temperatura poniżej 28 st. Tętno staj się coraz wolniejsze, oddech coraz płytszy, skóra zaczyna się robić sina. Niedotlenienie mózgu skutkuje utratą przytomności, co przy braku interwencji może prowadzić do śmierci.
Hipotermia - jak reagować?
Pierwsza pomoc udzielana przy hipotermii opiera się na kilku ważnych zasadach:
- nie można dopuścić do dalszego wychłodzenia organizmu,
- przenosimy wychłodzoną osobę w cieplejsze miejsce,
- okrywamy ciepłym kocem, ubraniami lub materiałem termoizolacyjnym,
- wszystkie czynności wykonujemy ostrożnie, nie potrząsamy ciałem poszkodowanego, nie pocieramy, nie zmuszamy do gwałtownych ruchów czy wstania,
- gdy wychłodzenie nastąpiło na skutek kontaktu z lodowatą wodą, w miarę możliwości przebieramy poszkodowanego w suche ubrania,
- ogrzewanie powinno nastąpić stopniowo, gorący prysznic może tylko zaszkodzić,
- osobie przytomnej podajemy ciepłe napoje,
- w żadnym wypadku nie podajemy alkoholu,
- w przypadku ciężkiej hipotermii i utraty przytomności, przystępujemy do resuscytacji, jeżeli to możliwe - z użyciem defibrylatora.
Przystępując do udzielania pomocy, nie zapominamy o wezwaniu zespołu ratunkowego. Poważna hipotermia wymaga hospitalizacji.
Jak się chronić przed wychłodzeniem?
Lepiej zapobiegać niż leczyć. Ta znana od dawna zasada dotyczy także ryzyka wychłodzenia i hipotermii. O czym powinniśmy pamiętać?
- ubiór dostosuj do panujących warunków pogodowych,
- staraj się wybierać ubrania z materiałów nie zatrzymujących wilgoci,
- planując dłuższe wycieczki sprawdź dokładnie prognozę pogody i zwracaj uwagę na komunikaty o zagrożeniach,
- unikaj niebezpiecznych sytuacji i aktywności fizycznej w ekstremalnych warunkach,
- zadbaj o odpowiedni prowiant i nawodnienie organizmu,
- chroń dłonie, stopy i twarz przed mrozem,
- w czasie infekcji ograniczyć wychodzenie na zewnątrz,
- jeżeli to możliwe zaopatrz się w koce i dodatkową odzież.
Wychłodzenie organizmu - kto jest szczególnie narażony?
Są grupy osób bardziej narażone na skutki przebywania w niskiej temperaturze. Kto powinien szczególnie uważać, gdy za oknem panuje minusowa temperatura?
- dzieci i niemowlęta,
- osoby starsze,
- osoby z chorobami przewlekłymi, zwłaszcza sercowo-naczyniowymi, neurologicznymi oraz metabolicznymi,
- osoby z chorobami skóry,
- osoby z infekcjami, zakażeniami lub urazami,
- osoby przyjmujące niektóre leki (uspokajające, przeciwbólowe),
- osoby spożywające alkohol.