Limfocyty mają zdolność dzielenia się i tworzenia przeciwciał. Poprzez receptory zlokalizowane na powierzchni limfocytów rozpoznają, a następnie niszczą wroga, którym są atakujące nas wirusy, bakterie i grzyby. Jeśli armia limfocytów nie jest dostatecznie silna i liczna, może przegrać walkę z drobnoustrojami. Dlatego trzeba dbać o swoją odporność, zwłaszcza u progu zimy. Jak? Jest wiele sposobów na jej wzmocnienie. Oto niektóre z nich.
1. Sen i relaks
Śpij co najmniej 8 godzin na dobę i staraj się jak najwięcej wypoczywać. Przemęczony organizm jest bardziej podatny na infekcje. Nie bądź pracoholikiem, nie zarywaj nocy i nie wzbraniaj się przed popołudniową drzemką, jeśli czujesz, ze organizm jej potrzebuje.
2. Ruch na świeżym powietrzu
Dzięki niemu dotlenisz swój organizm. Jeśli nie uprawiasz joggingu, nie jeździsz na rowerze, nie sprawia ci przyjemności pływanie i nie masz ochoty na rolki, zafunduj sobie codziennie co najmniej półgodzinny spacer. Zrezygnuj, jeśli tylko jest to możliwe, z jazdy samochodem lub środkiem komunikacji miejskiej na rzecz chodzenia pieszo.
Reklama
3. Racjonalna, zbilansowana dieta
Ogranicz ilość słodyczy – większość drobnoustrojów lepiej rozwija się w słodkim środowisku.
Ogranicz ilość wypijanego alkoholu i kawy – wypłukują z organizmu witaminy i składniki mineralne o silnych właściwościach przeciwutleniających.
Jedz dużo warzyw i owoców – zawierają witaminy i mikroelementy, które pomogą ci rozprawić się z wirusami i bakteriami.
Unikaj wysoko przetworzonej żywności – jest uboga w witaminy i mikroelementy, a zawiera sól i konserwanty, które nie sprzyjają zdrowiu.
Pij dużo soków owocowych i owocowo-warzywnych, herbatek ziołowych, wody mineralnej. Pomogą ci one usunąć z organizmu szkodliwe produkty przemiany materii oraz zapewnią dobre nawodnienie tkanek.
4. Częste wietrzenie pomieszczeń
W niewietrzonych lub rzadko wietrzonych pomieszczeniach aż kłębi się od drobnoustrojów. Spędzając w nich dużo czasu, narażasz się na infekcję. Nie zapominaj o wywietrzeniu sypialni przed położeniem się do łóżka.
5. Walka ze stresem
Przewlekły stres i napięcie obniża odporność, ułatwiając tym samym wirusom i bakteriom atak na twój organizm. Dobrym sposobem na wyciszenie się jest joga.
6. Ograniczenie palenia
Papierosy niszczą witaminy i mikroelementy potrzebne do walki z infekcjami. Jeśli nie potrafisz rzucić palenia, staraj się przynajmniej ograniczyć ilość wypalanych codziennie papierosów.
7. Hartowanie organizmu
Biorąc prysznic zadbaj o to, by polewać ciało raz ciepłą, a raz chłodniejszą wodą. Naprzemienny natrysk to bardzo dobry sposób na przyzwyczajanie organizmu do różnic temperatur w zimie.
8. Witamina C
Bierze udział w tworzeniu bariery ochronnej, umożliwiając skuteczną odpowiedź na atak krążących w powietrzu mikroorganizmów i szybka odbudowę uszkodzonych komórek. Bogatym źródłem witaminy C są owoce, takie jak kiwi, cytryna, czy porzeczka. Aby uzupełnić jej niedobór w organizmie, sięgnij po suplement diety zawierający witaminę C i wspomagającą jej działanie rutynę. Badania naukowe dowodzą, że duża dawka witaminy C (1000-3000 mg dziennie) obniża ryzyko zakażenia o 40 proc.
9. Czosnek i cebula
To twoi sprzymierzeńcy w walce z chorobotwórczymi zarazkami. Czosnek zawiera witaminy A, B1, B2, B6, C i PP oraz składniki mineralne: magnez, fosfor, żelazo, siarkę, sód, wapń i potas. Z kolei cebula, oprócz witamin A, B i C, potasu oraz jodu – zawiera związki siarki, glikozyty flawonowe, pektynę i glukokininy. Łagodzi kaszel i ból gardła, szczególnie w połączeniu z miodem i sokiem z cytryny. Obie rośliny mają silne właściwości bakteriobójcze, dlatego warto je dodawać do potraw. Można z nich również przygotować syrop na kaszel. Wystarczy obrać jedną cebulę i jedną główkę czosnku, pokroić je w cienkie plasterki, dodać trochę cukru lub miodu, żeby puściły sok i odstawić na noc w słoiku. Następnego dnia syrop trzeba odcedzić i przelać do butelki. W chłodnym i ciemnym miejscu można go przechowywać nawet do dwóch tygodni.
10. Suplementy diety i zioła
Jeśli twoja dieta jest uboga w witaminy i mikroelementy, pomyśl o uzupełnieniu ich niedoborów. Poproś farmaceutę, żeby doradził ci zestaw witamin i składników mineralnych odpowiedni do twojego wieku, stylu życia, wykonywanej pracy i stanu zdrowia.
Twoim sprzymierzeńcem w budowaniu i wzmacnianiu odporności mogą być również przyprawy i zioła. Na przykład imbir – roślina używana już od co najmniej 5 tys. lat. Kłącza imbiru zawierają olejki eteryczne, witaminy z grupy B, flawonoidy i wiele innych związków, dzięki którym doskonale rozgrzewa, ma działanie antyoksydacyjne i hamuje procesy zapalne. W chłodne dni warto sobie zaparzyć napój z utartych lub zmiksowanych, oskrobanych kawałków imbiru, soku z cytryny i miodu.
Pomocne mogą być również napary z jeżówki (Echinacea), aloesu, żeńszenia, dzikiej róży, nagietka, rumianku, krwawnika, babki lancetowatej. Zioła te pełnią rolę immunostymulatorów, które można stosować zarówno w celach zapobiegawczych, jak i leczniczych. Uaktywniają one fizjologiczne mechanizmy obronne organizmu przed patogenami.
SEZON EPIDEMICZNY 2010/2011. ZALECENIA DO SZCZEPIEŃ PRZECIWKO GRYPIE (ACIP, WHO 2010r.)
W Polsce zarejestrowane są następujące szczepionki przeciwko grypie:
I. Szczepionki przeciwko grypie otrzymywane w hodowli na zarodkach kurzych.
1. Inaktywowane szczepionki przeciwko grypie z rozszczepionym winionem.
a. Vaxigrip (Sanofi Pasteur S.A., F)
b. Fluarix (GlaxoSmithKline, B)
c. Begrivac (Novartis Vaccines and Diagnostics, D)
d. ID Flu*
2. Szczepionki podjednostkowe, zawierające izolowane antygeny powierzchniowe, tj. hemaglutynine i neuraminidazę.
a. Influvac (Abbott, NL)
b. Agrippal (Novartis Vaccines and Diagnostics, SRL, I)
3. Szczepionki wirosomalne.
a. Inflexal V (Berna Biotech I, S.r.I)
II. Szczepionki przeciwko grypie otrzymywane w hodowli tkankowej MDCK:
1. Inaktywowane podjednostkowe szczepionki, zawierające izolowane antygeny powierzchniowe, tj. hemaglutyninę i neuraminidazę.
a. Optaflu (Novartis Vaccines and Diagnostics, D)
* szczepionka podawana śródskórnie
Komitet Doradczy ds. Szczepień Ochronnych (ACIP – Advisory Committee on Immunization Practices) wraz z WHO co roku wydają zalecenia, dotyczące szczepień przeciwko grypie.
Zgodnie z nimi, wskazania do użycia inaktywowanych szczepionek z rozszczepionym wirionem (typu split) oraz szczepionek podjednostkowych (typu subunit) są następujące.
Wskazania kliniczne do szczepień przeciwko grypie (grupy wysokiego ryzyka szczególnie narażonych na wystąpienie powikłań grypy)
Obecnie zaleca się szczepienie przeciwko grypie wszystkim osobom, począwszy od 6 miesiącażycia. Zwraca się jednak uwagę,że szczepieniami szczególnie należy objąć następujące grupy:
● osoby po przeszczepieniu organu
● zdrowe dzieci w wieku 6-59 m.ż.
● osoby w wieku 50 lat; ponieważ w tej grupie znacznie zwiększa się liczba osóbnależących do grup wysokiego ryzyka
● dorosłych i dzieci, chorych na przewlekłe choroby układu sercowo-naczyniowego, oddechowego (w tym chorych na astmę), choroby nerek, choroby wątroby, choroby neurologiczne, choroby hematologiczne, choroby metaboliczne (w tym chorych na cukrzycę)
● dorosłych i dzieci z niedoborami odporności (w tym spowodowanymi leczeniem immunosupresyjnym lub zakażeniem HIV)
● kobiety, które są lub będą w ciąży w trakcie sezonu epidemicznego grypy o osoby w wieku 6 m.ż. – 18 lat, leczone przewlekle kwasem acetylosalicylowym, co zwiększa u nich ryzyko wystąpienia zespołu Reye'a w razie zachorowania na grypę opensjonariuszy domów spokojnej starości, zakładów opieki zdrowotnej, dla przewlekle chorych bez względu na ich wiek o osoby otyłe, u których indeks masy ciała (BMI) wynosi 40.
Wskazania epidemiologiczne do szczepień przeciwko grypie (osoby, które mogą przenosić grypę na osoby z grup wysokiego ryzyka oraz osoby zdrowe mogące stanowić źródło zakażenia dla tych osób)
Podobnie, jak przy wskazaniach klinicznych, tak i przy wskazaniach epidemiologicznych, zaleca się, aby szczepieniu poddawały się wszystkie osoby począwszy od 6 miesiąca życia.
Wyróżniono jednak kilka następujących grup docelowych, na które zwraca się szczególną uwagę:
● wszyscy pracownicy ochrony zdrowia (lekarze, pielęgniarki i pozostały personel szpitali oraz ośrodków lecznictwa otwartego, pogotowia ratunkowego)
● pracownicy domów spokojnej starości oraz zakładów opieki medycznej, którzy kontaktują się z pensjonariuszami lub chorymi (w tym także dziećmi), jak też osoby zapewniające opiekę domową pacjentom z grup wysokiego ryzyka
● członkowie rodzin osób należących do grup wysokiego ryzyka
● osoby opiekujące się dziećmi w wieku poniżej 5 lat
● pracowników służb publicznych, np. konduktorzy, kasjerzy, policjanci, wojsko, nauczyciele, przedszkolanki, dziennikarze, pracownicy budowlani, ekspedienci sklepów i marketów, świadczący usługi rzemieślnicze itp.
Przeciwwskazania do szczepień przeciwko grypie:
● anafilaktyczna nadwrażliwość na białko jaja kurzego lub antybiotyki używane w procesie produkcji lub inne składniki szczepionki*
● ostre choroby gorączkowe
● ostre choroby o umiarkowanym lub ciężkim przebiegu, bez względu na to, czy towarzyszy im gorączka, czy też nie
● zespół Guillain-Barré stwierdzony w okresie 6 tygodni po poprzednim szczepieniu przeciwko grypie**
* osoby takie, jeśli znajdują się w grupie wysokiego ryzyka wystąpienia powikłań pogrypowych, mogą odnieść korzyść ze szczepienia przeciwko grypie po dokonaniu oceny stopnia nadwrażliwości na składniki szczepionki i odpowiednim odczuleniu
** osoby takie, jeśli znajdują się w grupie wysokiego ryzyka wystąpienia powikłań pogrypowych, mogą odnieść korzyść ze szczepienia przeciwko grypie.
Prof. Lidia B. Brydak, dr Magdalena Romanowska, prof. Andrzej Radzikowski, prof. Andrzej F. Steciwko
