Ten rak u kobiet pojawia się najczęściej. Teraz jest szczególny moment, aby się zbadać

Rak piersi pojawia się najczęściej

Październik to miesiąc świadomości raka piersi. Ta świadomość jest bardzo ważna, bo rak piersi jest w tej chwili najczęściej występującym nowotworem złośliwym u kobiet, zarówno w Polsce, jak i na świecie. Jakiś czas temu Światowa Organizacja Zdrowia ogłosiła, że zajął pierwsze miejsce w tym ponurym zestawieniu, wcześniej liderem był rak płuc.

Rak piersi odpowiada za 23 proc. wszystkich zachorowań z powodu nowotworów złośliwych u kobiet i 14 proc. zgonów z tego powodu.

Rak piersi rozpoznaje się u 12 proc. kobiet na świecie, to znaczy, że co ósma kobieta usłyszy taką diagnozę. W Polsce niestety statystyki są wyjątkowo niepokojące. Każdego roku w naszym kraju o raku piersi dowiaduje się 20 tys. kobiet. Ta liczba wzrosła o 50 proc. w ostatnich dwóch dekadach. Z rakiem piersi żyje w naszym kraju 140 tys. kobiet.

Pogarsza się śmiertelność. Wg szacunków OECD w 2020 r. na raka piersi zmarło 41,8 / 100 tys. Polek, pięć lat wcześniej ten wskaźnik wynosił 31,1 / 100 tys.

- Tylko w Polsce obserwuje się rosnący trend umieralności z powodu raka piersi. To sytuacja niespotykana w innych krajach Europy - mówiła w 2021 r. dr hab. Joanna Didkowska, kierownik Krajowego Rejestru Nowotworów.

Ryzyko raka piersi rośnie wraz z wiekiem. Najbardziej narażone na niego są kobiety po 45. roku życia, 80 proc. zachorowań dotyczy pań mających 50 lat i więcej.

Objawy raka piersi - to nie tylko guz

Profilaktyka raka piersi jest bardzo ważna, bo nowotwór przez długi czas może rozwijać się bezobjawowo. Kluczowe jest samobadanie piersi i zwracanie uwagi na wszelkie niepokojące zmiany. Guz jest najczęstszym objawem raka (pojawia się w trzech na cztery przypadki), ale nie jedynym. Sygnałem może być każda zmiana w wyglądzie piersi.

To między innymi:

• zmiana wyglądu lub kształtu piersi,
• asymetria piersi,
• wyciek z sutka,
• pieczenie lub bolesność brodawki,
• wklęsłość sutka,
• obrzęki i wszelkie zmiany skórne,
• powiększona żyła na piersi,
• powiększone węzły chłonne pod pachami.

Samobadanie piersi - jak powinno wyglądać?

Najtańszym, bo darmowym, i najłatwiejszym, bo wykonywanym w domu, elementem profilaktyki, to samobadanie piersi. Powinna je wykonywać raz w miesiącu każda kobieta po ukończeniu 20. roku życia, kilka dni po miesiączce.

Samobadanie składa się z dwóch elementów. Pierwszy to dokładne oględziny przed lustrem, najlepiej w trzech pozycjach: z rękami luźno opuszczonymi, umieszczonymi na biodrach i uniesionymi nad głową. Należy zwracać uwagę na wszelkie nieprawidłowości wymienione wcześniej.

Po oględzinach powinno nastąpić badanie palpacyjne, na stojąco i na leżąco. Każdą pierś należy zbadać w podobny sposób. Jedną rękę należy umieścić za głową, a trzema palcami drugiej zbadać pierś: coraz większymi kółkami dookoła brodawki, ruchami w górę i dół piersi, a także ruchami po promieniu od zewnątrz do środka piersi.

Najważniejsze badania diagnostyczne

Podstawowymi badaniami diagnostycznymi są: USG piersi i mammografia. To pierwsze zalecane jest młodym kobietom, pierwsze USG powinno zostać wykonane po 20. roku życia. Mammografia skierowana jest dla kobiet, które skończyły 40 lat, a gdy są w grupie ryzyka - od 35. roku życia. Mammografia po 40. roku życia powinna być wykonywana co dwa lata, po ukończeniu 50 lat - co rok.

Pozostałe badania diagnostyczne w przypadku raka piersi to:

• rezonans magnetyczny,
• elastografia piersi,
• biopsja cienkoigłowa i gruboigłowa,
• termografia ciekłokrystaliczna,
• badania genetyczne.

Skorzystaj z bezpłatnej mammografii

Bezpłatną mammografię można wykonać w ramach programu profilaktyki raka piersi.

W programie mogą wziąć udział kobiety, które:

• mają od 50 do 69 lat i w ostatnich 24 miesiącach nie wykonywały mammografii w ramach profilaktyki zdrowotnej,
• otrzymały w ramach programu profilaktyki raka piersi w roku ubiegłym pisemne wskazania do wykonania ponownego badania mammograficznego po upływie 12 miesięcy.

Od 1 listopada grupa kobiet uprawnionych do bezpłatnej mammografii ulega rozszerzeniu, będą mogły z niej korzystać panie między 45 a 74 rokiem życia.

Badanie mammograficzne można wykonać w poradniach stacjonarnych lub mobilnych mammobusach (listę podmiotów świadczących usługę znajdziesz na stronach wojewódzkich oddziałów NFZ). Do udziału w programie nie jest potrzebne skierowanie.

Badanie mammograficzne polega na wykonaniu dwóch zdjęć każdej piersi. Wydanie wyniku powinno nastąpić w ciągu 15 dni roboczych od daty wykonania badania.