Większość maluszków sporadycznie zezuje do trzeciego miesiąca życia i nie powinno to budzić niepokoju rodziców. Dzieje się tak, zwłaszcza gdy niemowlę jest zmęczone albo próbuje skupić na czymś wzrok, a mięśnie gałki ocznej nie są jeszcze wyćwiczone.
Czym jest zez u noworodka i niemowlaka?
Zez to nieprawidłowe ustawienie tęczówek oczu, które u zdrowej osoby są ustawione tak, że są na środku, gdy patrzymy na wprost. Jeśli jedno oko zbacza w którymś kierunku, mamy do czynienia z zezem.
Zez u noworodka i małego niemowlaka jest tzw. zezem fizjologicznym. Powinien zaniknąć około czwartego miesiąca życia dziecka. Do tego czasu malec uczy się wodzić wzrokiem za poruszającymi się przedmiotami.
Nietypowe objawy zeza u niemowlaka
- częste mrużenie oczu
- przekrzywianie główki, gdy dziecko czemuś się przygląda
- przymykanie jednego oka, gdy dziecko się czemuś przygląda z bliska
Kiedy z zezującym niemowlakiem do okulisty?
Prawidłowa fiksacja, czyli poprawne ustawienie obu oczu powinna być już u czteromiesięcznego niemowlaka. Jeśli tak się nie dzieje, maleństwo zezuje, trzeba poszukać przyczyny. Może to być kwestia wady wzroku, problemów z mięśniami trzymającymi gałkę oczną albo zaburzenia neurologicznego. Poza tym „uciekające oko” można odziedziczyć.
Zez u niemowlaka może być wrodzony, być wadą pourazową lub pozapalną.
Rodzaje zeza u dziecka:
- zez zbieżny – tęczówka jest odchylona w kierunku nosa
- zez rozbieżny – tęczówka jest odchylona w kierunku skroni
- zez pionowy – tęczówka jest odchylona ku górze lub dołowi
W czasie wizyty u okulisty może zostać zdiagnozowany tzw. zez ukryty. Ujawnia się dopiero podczas badania, gdy zasłania się dziecku jedno oko i uniemożliwia patrzenie obuoczne. Zeza ukrytego dość łatwo koryguje się ćwiczeniami lub soczewkami.
Ważna jest wczesna diagnostyka i szybkie podjęcie leczenia, by uniknąć jego następstw, czyli niedowidzenia. Im później zez jest wykryty, tym większe ryzyko, że potrzebne będzie leczenie operacyjne.
Profilaktyczną wizytę u okulisty zaleca się około szóstego miesiąca życia dziecka, nawet jeśli u dziecka nie występują objawy zeza. Niezależnie od tego pediatra kontroluje oczka i wzrok dziecka na rutynowych badaniach i podczas bilansu.
Leczenie zeza u dziecka
U dzieci z zezem sprawdza się opaska na oko zdrowe, co zmusza uciekające oko do widzenia i stopniowo jego mięśnie uczą się nowej koordynacji. Albo zakraplanie do zdrowego oka kropli z atropiną, co rozmywa obraz, a więc zmusza uciekające oko do wytężonej pracy.
W niektórych przypadkach konieczna jest operacja – chirurgiczne napięcie lub rozluźnienie odpowiednich mięśni gałki ocznej.