Jak ciąża wpływa na dziąsła?

Hormony a dziąsła

Na kondycję naszych dziąseł ma wpływ szereg czynników, często niezależnych od nas. Jednym z nich jest okres ciąży. Średnio co druga kobieta spodziewająca się dziecka cierpi na dokuczliwe dolegliwości związane z dziąsłami, zwane ciążowym zapaleniem dziąseł.

- Objawy świadczące o stanie zapalnym dziąseł występują zazwyczaj między 2. a 8. miesiącem ciąży. To m.in. obrzęk, przerost, zaczerwienienie, nadwrażliwość np. na gorące oraz zimne temperatury oraz dotyk, czasami zmiana ich kształtu. Tkanki są tak czułe i delikatne, że krwawią nawet podczas szczotkowania i nitkowania - mówi lek. stom. Monika Stachowicz z Centrum Leczenia i Profilaktyki Paradontozy Periodent w Warszawie.

Skąd te objawy? Większa skłonność kobiet w ciąży do infekcji dziąseł spowodowana jest zmianami hormonalnymi w tym okresie, w szczególności wpływem progesteronu. Po pierwsze, zwiększony poziom tego hormonu wpływa na większe ukrwienie tkanek dziąseł, przez co stają się one przerośnięte i rozpulchnione. Po drugie, zaostrza on reakcję dziąseł na obecność bakterii gromadzących się w płytce nazębnej. Z kolei skok estrogenu we krwi sprawia, że błony śluzowe są bardziej skłonne do podrażnień i urazów mechanicznych. Szczególnie tkanki dziąseł mają wiele receptorów estrogenowych, które są podatna na wahania hormonalne.

- U niektórych ciężarnych może się również pojawić tzw. guzek ciążowy, zwany też nadziąślakiem ziarninowym. Choć nazwa brzmi niepokojąco, nie musimy się martwić, ponieważ jest to łagodna zmiana o charakterze zapalnym występująca najczęściej na tkankach dziąseł, w obszarach międzyzębowych lub błonach śluzowych warg lub języka. Owrzodzenie może powodować dyskomfort przy szczotkowaniu oraz przeżuwaniu jedzenia, a także lekko krwawić. Najczęściej po ciąży guzek samoistnie zanika – uspokaja periodontolog.

Dziąsła pod specjalnym nadzorem

Mimo że większość problemów z dziąsłami po porodzie znika, to kondycja jamy ustnej kobiety w ciąży powinna być na bieżąco monitorowana. Zarówno kierując się dobrem ciężarnej, ale przede wszystkim rozwijającego się w łonie matki dziecka. Nieleczone choroby dziąseł w zaawansowanym stadium mogą doprowadzić nie tylko do paradontozy i utraty zębów, ale również do przedwczesnego porodu oraz niskiej masy urodzeniowej noworodka. W tym przypadku groźne może być nawet coś tak z pozoru niewinnego jak płytka nazębna.

- Toksyny i bakterie znajdujące się w płytce nazębnej mogą wywołać ostrzejszą niż zwykle reakcję układu odpornościowego. Podczas tego procesu organizm zaczyna produkować prostaglandyny, hormony odpowiedzialne m.in. za pobudzanie skurczów macicy, co ciało odczytuje mylnie jako sygnał do rozpoczęcia się porodu – wyjaśnia dr Stachowicz.

Niektóre badania podają również związek pomiędzy schorzeniami dziąseł a stanem przedrzucawkowym, niebezpieczną dolegliwością, która może doprowadzić do odklejenia się łożyska, zahamowania wzrostu płodu, a nawet stanowić zagrożenie dla życia matki oraz dla rozwijającego się pod jej sercem dziecka.

Jak dbać o dziąsła w trakcie ciąży? Krok po kroku

- codziennie min. 2 razy dziennie (a najlepiej po każdym posiłku) szczotkuj zęby pastą z fluorem, rób to delikatnie i używając w tym celu szczoteczki o miękkim włosiu;

- nie zapominaj o nitkowaniu oraz oczyszczaniu języka specjalną skrobaczką;

- używaj płynów do płukania jamy ustnej. Organizacja American Academy of Pediatric Dentistry (AAPD) zaleca ciężarnym używanie płynów fluoryzowanych oraz bez dodatku alkoholu, które wzmocnią szkliwo i pomogą zapobiec rozwojowi próchnicy. Jest to szczególnie istotne u kobiet, którym podczas ciąży często dokuczają wymioty. Wówczas do ust przenikają kwasy żołądkowe, które obniżając pH w jamie ustnej mogą uszkodzić zęby oraz doprowadzić do erozji szkliwa;

- w zaawansowanych przypadkach chorób dziąseł stomatolog może ci przepisać płukankę zawierającą chlorheksydynę o właściwościach przeciwbakteryjnych;

- poinformuj stomatologa o ciąży (niezależnie od jej etapu) oraz regularnie kontroluj stan zębów i dziąseł podczas wizyt kontrolnych. W przypadku obecności kamienia nazębnego, który jest jednym z czynników stanów zapalnych dziąseł, możesz wykonać profesjonalny zabieg higienizacji. Obserwuj dziąsła i monitoruj ich stan pod okiem dentysty – im wcześniej, tym lepiej, ponieważ ciąża stopniowo może zaostrzać objawy;

- oprócz regularnych wizyt, pilnie umów się do dentysty, jeśli: boli cię ząb, dziąsła często krwawią , a ból powoduje duży dyskomfort, zauważyłaś ruchomość zębów lub podejrzane zmiany zapalne w ustach.